🔴📣📣 تمامی باغداران و فعالین در حوزه باغبانی باید موارد بهداشتی زیر را در خصوص پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا رعایت کنند:
هنگام کار با کود، خاک و یا ابزارکار و سایر سطوح که امکان آلودگی وجود دارد، از دستکش استفاده کنند.
تا حد امکان از ابزارآلات کشاورزی (مانند قیچی ،اره و...) به صورت اشتراکی استفاده نکنند. بعد از اتمام کار تمامی ابزار های کار را ضدعفونی کنند.
از سموم کشاورزی برای گندزدایی سطوح، ابزارها و محصولات استفاده ننماید و از مواد ضدعفونی کننده مجاز استفاده کنند.
حضور کارگران در باغ را محدود کرده و در صورت لزوم کارگران به صورت شیفتی و با رعایت همه موارد بهداشتی فاصله امن و نکات ایمنی در باغ حاضر شوند.
هرس کاران نیز همانند سایر کارگران لازم است فاصله خود را از همدیگر رعایت کنند.
کارگرانی که تنگی نفس سرفه عطسه و تب دارند باید در خانه بمانند و تا زمان رفع کامل بیماری به محل کار نیایند.
از ظروف و کیسه های نو، سالم و تمیز برای حمل و بسته بندی محصولات استفاده کنید.
بعد از اتمام کار استحمام نمایند و لباس‌های آلوده خود را بشویند. همچنین لباس کار خود را از سایر لباس‌هایتان جدا کنند.
آب تمیز و صابون ، مواد شوینده کافی در اختیار افراد مشغول به کار در سطح باغ قرار داده شود. در باغ استفاده از ژل مخصوص برای ضدعفونی دست و ابزار کار مثل قیچی باغبانی و سطوحی مانند فرمان تراکتور باغی مناسب‌تر است .
توصیه های مرتبط با نحوه صحیح استفاده از دست در هنگام عطسه و سرفه و استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج را به کارگران آموزش دهید.
آموزش کارگران در رابطه با اهمیت موضوع و بهداشت فردی و بهداشت محیط کار ، برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ضروری است.
گلخانه و سالن پرورش قارچ باید تهویه مناسب داشته باشد تا از ایجاد شرایط محیطی مناسب برای ویروس کرونا جلوگیری شود.
تمامی نهاده های مصرفی مثل گلدان ها، ظروف، کمپوست، خاک برگ ،ظروف مواد ضدعفونی کننده را قبل از ورود به گلخانه و سالن پرورش قارچ به طور کامل ضدعفونی کنید.
برای ورود به سالن پرورش قارچ یا گلخانه کفش مخصوص بپوشید. در ورودی گلخانه نسبت به تعبیه حوضچه مناسب برای گندزدایی کفش افراد یا لاستیک خودرو های وارده به محوطه واحد تولیدی اقدام کنید.
در عرضه محصولات حد امکان از روشهای الکترونیکی مبادله پول استفاده کنید. از مبادله پول نقد خودداری کنید و پس از مبادله اسناد و چک با استفاده از کارت بانکی، دست خود را ضدعفونی کنید.
از عرضه محصولات خوراکی گلخانه ای به صورت فله ای و روباز خودداری کنید.
ویروس کرونا در سطوح مختلف از چند ساعت تا چند روز زنده می ماند، بنابراین هر روز پس از ورود به گلخانه و سالن، ابزار مورد استفاده مثل دستگیره درها، شیرآلات ،کلید برق، قفسه ها و پنجره ها و ابزارهای پرکاربرد و نظایر آن را با مواد ضدعفونی کننده و گندزدایی مناسب تمیز کنید.
انجیر یکی از کم آب ترین درختان روی کره زمین است، به گونه ای که حتی میتوان با تانکرهای آب و هر از چند مدت یکبار، آبیاری کرد.
این درخت با نام هایsclerocarya birrea ، ماروئلا و مارولا، شناخته می شود. یک گیاه معروف، از خانوادهAnacardiacea یا انبه است
کنه های نباتی با مکیدن شیره گیاهی باعث زرد شدن و ریزش برگها، کمی رشد میوه و بالاخره ضعف و از بین رفتن تدریجی گیاه میزبان می شوند.
با توجه به شیوع گسترده بیماری ویروسی کرونا در سطح کشور، دامداران و عشایر باید تمهیداتی را اتخاذ کنند تا از ابتلای خود و خانواده، یا شیوع این بیماری خطرناک جلوگیری کنند. هنوز تحقیقات کافی در مورد این ویروس در مراتع انجام نشده است. ولی مطالعات در مورد ویروس های مشابه می‌تواند به اقدامات پیشگیرانه کمک کند.
ویروس کرونای جدید (کووید۱۹) چیست؟
افراد بسیاری در سراسر جهان و ایران به بیماری کرونا مبتلا شده اند. ویروس از فرد مبتلا به سرعت به افراد دیگر سرایت می‌کند. این بیماری تاکنون موجب مرگ هزاران نفر در جهان شده است. ویروس کرونا از طریق دهان، بینی و چشم وارد بدن انسان میشود. این ویروس از طریق قطرات آب دهان یا ترشحات بینی و چشم می تواند روی سطوح مختلف قرار گیرد.
آیا دام باعث انتقال ویروس کرونای جدید(کووید۱۹) می شود؟
راه های انتقال ویروس هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. اما راه های اصلی انتقال این ویروس از انسان به انسان است. شواهد نشان میدهد که این ویروس خاستگاه جانوری داشته، ولی هنوز مشخص نیست چه جانوری منشأ این بیماری بوده و راه انتقال چیست. سازمان بهداشت جهانی و سازمان جهانی بهداشت دام، توصیه های مهمی در این زمینه داشته اند. لازم است اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی هنگام هرگونه تماس با دام و طیور زنده رعایت شود. تاکنون آلوده شدن دو سگ به ویروس کرونا در کشور هنگ کنگ گزارش شده است.
بهداشت عمومی افراد خانواده، چوپانان و کارگران:
لباس کار و لباس منزل را تفکیک کنید.
لباس کار را بیرون از منزل یا چادر عشایری تعویض کنید.
لباس ها را قبل و بعد از کار ضدعفونی کنید.
نان و غذا را قبل از مصرف گرم نمایید.
قبل و بعد از تماس با هر نوع حیوان باید دست ها را بطور کامل با آب و صابون بشویید.
از دست زدن به چشمان، بینی و دهان خودداری کنید.
ماسک های کاغذی یکبار مصرف هستند و فقط برای ۲ تا ۳ ساعت ( بدون فیلتر ) یا ۵ تا ۸ ساعت (با فیلتر ) قابل استفاده هستند.
طی روز مرتب آب گرم یا چای بنوشید. لیوان یا استکان خود را قبل از استفاده با آب گرم و مواد شوینده مناسب بشویید.
از بردن کفش به داخل چادر خودداری کنید.
چوپانان و کارگران بیمار را تا زمان بهبود کامل از افراد سالم جدا کنید.
اقدامات پیشگیرانه تخصصی در دامداری:
وسایل و ابزار مورد استفاده در دامداری اعم از چوب دستی، ظروف، قیچی و... باید قبل و بعد از استفاده با محلول مناسب ضدعفونی شوند.
وسیله حمل و نقل علوفه را ضدعفونی کنید.
کف و دیواره آغل را ضدعفونی کنید.
از آب گرم بالای ۷۵ درجه سانتیگراد نیز می توانید برای ضدعفونی کردن وسایل ابزار و محل استفاده کنید.
در صورت خرید علوفه و کنسانتره حتما قبل و پس از دست زدن به کیسه و بسته های مربوطه دست ها را با آب و صابون یا مواد ضدعفونی کننده مناسب شستشو دهید.
تا یکساعت از ورود دام به محل ضدعفونی شده خودداری شود.
در صورت مشاهده دام بیمار، با رعایت ملاحظات بهداشتی از قبیل پوشیدن دستکش، آن را از دیگر دام ها جدا کنید. با دامپزشک یا کارشناس کشاورزی و خانه بهداشت تماس بگیرید.
انتقال ویروس از طریق کوچ و حرکت دام و انسان در مراتع:
مطالعات در مورد ویروس های مشابه نشان میدهد، این نوع ویروس ها از طریق تماس با بدن دام و انسان از محلی به محل دیگر انتقال پیدا می‌کنند.
با توجه به اینکه این ویروس در دمای خنک و سرد ماندگاری زیادی دارد، توصیه می شود دامداران روستایی و عشایری دام های خود را تا گرم شدن هوا وارد مرتع نکنند.
توصیه میشود عشایری که قصد کوچ بهاره دارند، کوچ خود را تا حد ممکن به تعویق بیاندازند.
افراد متفرقه، از ورود به مرتع خودداری کنند.
برای حفظ سلامت خود و دیگران، از برگزاری هرگونه مراسم دسته جمعی در مسیر کوچ، درون روستا یا در مرتع خودداری کنید.
در هنگام کوچ، این ویروس می تواند از منطقه گرمسیر به منطقه سردسیر و برعکس انتقال پیدا کند. بنابراین اگر در محلی آلودگی وجود دارد، دام می تواند این آلودگی را به محل جدید انتقال دهد.
بیماری شاخه زرد یا میوه سبز، یکی از بیماریهای مهم و خطرناک صنعت مرکبات در سالهای اخیر، به ویژه در مناطق اصلی مرکبات خیز دنیا می باشد. تاکنون خسارت زیادی به اغلب ارقام تجاری مرکبات مانند پرتقال، نارنگی و دورگهای آن، لمون، گریپ فروت و نارنج وارد نموده است. در عمل همه گونه ها و ارقام مرکبات بدون توجه به نوع پایه آنها به این بیماری حساسند و علائم زردی، ضعف و زوال در آنها پدیدار می گردد و نهایتاً منجر به مرگ و زوال میشود. خسارت این بیماری عمدتاً به صورت سرخشکیدگی و زوال، کاهش شدید محصول و مرگ درختان میزبان میباشد.
عامل بیماری:
عامل بیماری نوعی باکتری گرم منفی مستقر در آوندهای آبکشی است بیماری میوه سبز مرکبات توسط یک باکتری به نام لیبروباکتر ایجاد میشود. این بیماری، هم چنین از طریق پیوندک آلوده نیز انتقال می یابد.
انتقال بیماری:
این بیماری به راحتی توسط دو گونه پسیل مرکبات با نامهای پسیل آسیایی Diaphorina citri و پسیل آفریقایی Trioza erytreae و پیوندک آلوده منتقل میشود. پسیل ها حشرات کوچک، به اندازه شته و دارای تکثیر زیاد هستند که روی سرشاخه های جوان، زندگی می کنند. این آفت، ضمن تغذیه از شیره گیاهی، بزاق سمی خود را وارد بافت گیاهی می کند. به همین دلیل است که برگ های تغذیه شده توسط حشره، پیچیده می شود.
علائم:
علائم این بیماری که در آسیا توسط Candidatus Liberibacter asiaticus ایجاد میشود بسیار متنوع است. اولین علامت، بیماری، زردی یک یا چند سرشاخه ی جوان در درختان مرکبات بوده که وجه تسمیه نامگذاری این بیماری میباشد. سپس سایر سرشاخه ها را نیز در برمی گیرد و با توسعه بیماری موجب مرگ سرشاخه ها میشود. نهال های جوان آلوده، زردی عمومی و کوتولگی را نشان میدهند.
درختان جوانی که به بیماری میوه سبز مبتلا می شوند، بار نمیدهند. درختان بارده که به این بیماری ابتلا پیدا می کنند، نیز بعد از ابتلا خیلی زود از دست میروند و در صورتی که با عوامل دیگر بیماریزا مانند فیتوفتورا همراه شود، موجب زوال درختان مرکبات میشود.
یکی از نشانه های مشخص بیماری در برگهای آلوده، کلروز رگبرگی یا ابلقی شدن به صورت لکه های زرد، تا سبز رنگ بدون مرز مشخص میباشد. این لکه ها به صورت نامتقارن در دو طرف رگبرگ اصلی ظاهر میشوند، که آن را با سایر لکه برگی های ناشی از کمبود عناصر غذایی مانند روی و منگنز متمایز میسازد. رگبرگهای آلوده ممکن است زرد شده و یا به صورت چوب پنبه ای، ضخیم و خشک مشاهده شوند. با پیشرفت بیماری، برگهای آلوده زرد شده و از درخت میریزند. برگهای جدید کوچک بوده و در پاره ای از موارد علائم کمبود
مواد غذایی را نشان میدهند.
میوه های شاخه های آلوده معمولا کوچکتر، نامتقارن و بدشکل بوده و بذرها نیز عقیم، تیره رنگ و چروکیده میشوند. میوه های آلوده روی درخت، کوچک، سخت و کم آب بوده و رنگ غیرطبیعی و غیر یکنواخت میگیرند به طوریکه دم میوه رنگ گرفته و گلگاه سبز باقی میماند، در حالی که در میوه های طبیعی رنگ پذیری از قسمت گلگاه صورت میگیرد. میوه‌های آلوده تلخ، ترش و درصد بریکس آنها کاهش مییابد. میوه های شاخه های آلوده ریزش پیدا کرده و منجر به کاهش تولید و عملکرد میشود. همچنین گلدهی درختان بالغ کاهش یافته و این درختان خیلی زود غیرمثمر میشوند و حتی ممکن است گلدهی خارج از فصل اتفاق افتد.
روش زراعی مبارزه:
ریشه کن کردن و سوزاندن سریع درختان آلوده به عامل بیماری گرینینگ
تولید نهال‌های سالم از نهالستان های عاری از آلودگی در زیر پوشش‌های ضدحشره و تحت نظارت کارشناسان صورت گیرد.
از انتقال هرگونه مواد گیاهی شامل پیوندک و نهال از مناطق آلوده به استانهای مجاور ممانعت به عمل آید.
از بین بردن علفهای هرز باغات که بعضی از اینها میزبان‌های ناقلین میباشند.
کنترل شیمیایی:
با استفاده از حشره کشهای سیستمیک و غیرسیستمیک برای کاهش جمعیت پسیل ناقل بر اساس اصول یاد شده.
روش بیولوژیکی:
مبارزه بیولوژیک با ناقل بیماری با استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبور پارازیتویید و همچنین کفشدوزک های شکارگر که یکی دیگر از دشمنان طبیعی پسیل به شمار می آید.
عارضه کتابی شدن (Fasciation) نوعی علامت بیماری است که به صورت پهن و کم قطر
شدن ساقه یا تنه بروز می کند. تصویر بالا عارضه کتابی شدن روی درخت پسته را نشان
میدهد. این عارضه در اثر عوامل مختلفی از جمله ویروسها، فیتوپلاسماها، باکتری ها
و... ایجاد می گردد. برای جلوگیری از کتابی شدن می توان اقداماتی نظیر حذف و
سوزاندن درختان و بوته های به شدت آلوده و همچنین عدم قلمه گیری از بوته های دارای
علایم را انجام داد.
اگر به قابلیت اختلاط دو کود شک داشتید، مقداری
از هر دو را در یک لیوان بریزید. چنانچه مانند تصویر سمت راست یک دست مخلوط شدند،
مشکلی نیست و شما می توانید آنها را با هم استفاده کنید؛ اما اگر مانند تصویر سمت
چپ دوفاز شدند، قابل اختلاط نیستند.
آشنایی با خانواده شته:
شته ها خانواده بزرگی از حشرات هستند که تقریباً در همه جا و در بسیاری از گیاهان از راه مکیدن شیره گیاهی آسیب می‌رسانند و با ترشح عسلک، محیط خوبی برای فعالیت قارچ (فوماژین) فراهم می آورند.
شپشک های گیاهی به گیاهان زیادی حمله کرده و دامنه میزبانی بسیار زیادی دارند؛ به طوری که از مرکبات گرفته تا درختان میوه خزان کننده و گیاهان زینتی مانند میخک که یکی از میزبان های مهم آن می باشد.
از آبیاری بیش از حد درختان میوه در هنگام گلدهی می بایست خودداری شود.
استفاده از علف کش ها در باغات میوه، جهت مبارزه با علف های هرز با احتیاط هایی همراه است؛ بدین جهت اکثرا، به روش مبارزه مکانیکی (از بین بردن بوسیله بیل یا دست و ...) اکتفا می کنند.
آهن از جمله عناصر میکرو یا کم مصرف در گیاهان است. این بدین معناست که این عناصر در مقایسه با عناصر پرمصرف، کمتر مورد استفاده گیاه قرار می گیرند.
با تنک کردن صحیح انگور، عملا میتوان ظرفیت میوه‌دهی بوته را افزایش داد، زیرا سطح برگ بیشتر باعث تقویت تدریجی آن شده و به‌تدریج میتوان خوشه‌های بیشتری را روی بوته باقی گذاشت
برای کاشت سبزی، کافی است یک پنجره آفتاب گیر داشته باشید. می توانید جلوی پنجره تان سبزی ها را پرورش دهید.
راب ها و حلزون ها، هر ساله خسارات زیادی به میوه های مرکبات، به ویژه نارنگی و نهالستان های مرکبات وارد نموده و موجب خسارات زیادی به باغداران می شوند.
راب خاکستری و حلزون قهوه ای، از لحاظ جمعیت و میزان خسارت، گونه های غالب نرم تنان، باغ های مرکبات استان مازندران هستند.
مرکبات، درختانی همیشه سبز هستند؛ بنابراین نسبت به درختان خزان دار، به هرس کمتری نیاز دارند، ولی برای حفظ عملکرد و کیفیت میوه، نیاز است که به طور منظم، هرس شوند.
موطن اصلی کنه زنگ مرکبات، آسیای جنوب شرقی است. این کنه احتمالاً به همراه میزبان اصلی خودش به سایر مناطق مرکبات خیز انتقال یافته است
قارچ دوده ای مرکبات یا فوماژین عارضه ایست که در اثر وجود مواد قندی(عسلک) حاصل از حشرات مکنده مانند شته ها و شپشک ها بر روی نباتات مختلف از جمله مرکبات در نواحی گرم و مرطوب عارض می شود. در طی این شرایط، قارچ ساپروفیت بنام Meliola camelliae بر روی این محیط مناسب تکثیر و رشد پیدا می کند. احتمالا قارچ های دیگر ساپروفیت نیز می توانند تحت این حالات روی درختان مرکبات رشد و نمو کنند.
روشهای مبارزه با سوسک چوبخوار کاپنودیس:
زمان ظهور حشره کامل در بهار است. حشره ماده به تعداد 400 تا200 تخم می گذارد. قسمت عمده تخم گذاری نیز، در اواخر بهار و تابستان می باشد. تخم گذاری معمولا به صورت انفرادی در اطراف یقه و شکافهای پوست یا شکاف های خاک انجام می گیرد. حشرات کامل نیز،کم حرکت هستند.
