سوسک سیاه گندم یکی از آفات مهم گندم، جو و چاودار می باشد. لاروها، سفید رنگ و سر و قفسه سینه خرمایی رنگ و روی هر یک از حلقه های آن یک لکه قهوه ای وجود دارد

در ایران بیماری گیاهی شانکر باکتریایی بیشتر روی درختان لیموترش، گریپ فروت و لیمو شیرین ایجاد آلودگی می کند.

استان فارس مقام اول تولید انگور در سطح کشور را داراست. معمولا انگورهای کشت شده در ایران به جنس ویتیس و گونه وینیفرا تعلق دارند.

مقدمه‌:

بیمارگر یک انگل اجباری است که فقط روی بافت های زنده رشد می‌کند و به خاطر پوشش پودری سفید متمایل به خاکستری که روی بافت برگ های جوان ایجاد می کند، بیماری سفیدک پودری نامیده شده است. بیماری سفیدک پودری روی برخی ارقام سیب در صورت عدم کنترل، محدود کننده تولید است. میزان خسارت آن بسته به شرایط آب و هوایی، حساسیت رقم و مدیریت باغ متفاوت است. بیمارگر با کاهش تعداد جوانه های گل، حساس نمودن جوانه های گل به سرما و کاهش رشد درخت باعث خسارت کمی و از طریق تشکیل زنگار روی میوه باعث خسارت کیفی نیز می گردد. خسارت بیماری در نهالستان به خاطر مرگ شاخه های انتهایی و شکل نامناسب درخت، زیاد است. 

عامل، علائم و نشانه‌های بیماری:

عامل این بیماری یک قارچ آسکومیست‌ است که پوشش سفید رنگ روی برگها ایجاد می‌کند و منجر به پیچیدگی برگها، ریزش میوه و برگ و زنگار میوه می شود. بیمارگر علاوه بر برگها، شاخه های جوان، میوه و شکوفه ها را نیز آلوده می کند. آلودگی شدید ممکن است منجر به ریزش برگها و کوتاه ماندن شاخه های جوان شود و متعاقب آن تعداد جوانه های میوه روی شاخه های ۲ ساله کاهش پیدا می کند، آلودگی شکوفه ها منجر به عدم تولید میوه و یا با تشکیل زنگار باعث کاهش کیفیت میوه های تولیدی می گردد. 

روش های انتشار و وقوع بیماری:

آلودگی معمولاً در رطوبت نسبی بالای ۷۰ درصد که غالباً در سطح زیرین برگها قابل دسترس است، اتفاق می افتد و در روزهایی که رطوبت کم است آلودگی معمولاً در شب و یا ساعات اولیه صبح وقتی که رطوبت نسبی بالاست به وقوع می پیوندد. دمای مورد نیاز برای ایجاد آلودگی بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و دمای بهینه ۱۹ تا ۲۲ درجه سانتیگراد می باشد. در صورتیکه زمستان از نظر دمایی ملایم باشد، بروز و توسعه‌ بیمارگر در فصل بهار بیشتر خواهد بود. افزایش بیماری در پایان فصل بهار ممکن است درصد جوانه های آلوده را افزایش دهد که منجر به افزایش مایه اولیه بیمارگر در بهار سال بعد خواهد شد و یا مانع تشکیل جوانه های گل خواهد شد که مقدار میوه را کاهش یا نابود می کند. بنابراین مدیریت بیماری بایستی روی کاهش آلودگی اولیه توسط بیمارگر و حفاظت درختان از آلودگی های ثانوی متمرکز گردد.

مدیریت بیماری:

۱- ارقام مقاوم: منطقی ترین راه مبارزه با بیماری سفیدک پودری سیب درختی، استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل است که باعث کاهش تعداد سم پاشی ها و هزینه تولید، آلودگی محیط زیست و مانع تجمع مواد شیمیایی در میوه ها می شود. استفاده از ارقام سیب کمتر حساس احتمالاً موثرترین ابزار برای پیشگیری از آلودگی است.

۲- هرس: حذف پاجوش ها و منابع آلودگی اولیه از سال قبل در پایان زمستان و اوایل بهار در باغ های کوچک که درصد و شدت آلودگی درختان پایین است تا حدودی در مدیریت بیماری موثر است.

۳- کنترل شیمیایی: در ایران درصد و شدت آلودگی سفیدک پودری روی درختان سیب بسته به شرایط اقلیمی، روی ارقام مختلف، متفاوت است و غالباً نیاز به سمپاشی های متوالی جهت کنترل بیماری می باشد. در این راستا بایستی از قارچ کش هایی استفاده نمود که میزان مصرف آن ها پایین تر، کم خطر و سازگار با محیط زیست باشند.

ایران با دارا بودن بیش از ۳۰۰ هزار هکتار سطح زیر کشت و تولید بیش از ۵ میلیون تن مرکبات، در بین ۱۰ کشور بزرگ تولید کننده مرکبات دنیا قرار دارد.

بیماری بلایت گردو که از آن تحت عنوان پوسیدگی مغز گردو نیز نام برده می شود، یکی از جدی تـرین بیمـاریهای برگ و میوه گردو است که عموماً در مناطقی با بهارهایی پرباران، شدیداً خسارتزا می باشد. بعـضی ازمحققین عقیده دارند که خسارت بلایت از مجموع خسارات دیگر بیماری هـای گـردو بیـشتر اسـت. اکثـر خـسارت اقتصادی بیماری بلایت به دلیل حمله باکتری به میوه است که اگر کنترل نشود در بهارهای گرم و مرطوب می توانـد تا بیش از 50 درصد خسارت وارد نماید.

کلیه بافت های سبز و تازه روئیده به بیماری حساس می باشند. خصوصیت کلی بیماری، ایجـاد لکـه هـای سـیاه نکروزه برروی میوه، برگ و شاخه های سبز بوده و گل های نر و ماده را نیز آلوده می نماید.

باکتری به کلیه بافت های برگ اعم از رگبرگ های اصلی و فرعی، پارانـشیم و دمبـرگ حملـه مـی کنـد. علائـم بیماری در پارانشیم به صورت لکه های قهوه ای تا سیاه چند میلی متری که با هاله زرد - سبز احاطه شده و سپس نکروزه، قهوه ای و خشک می شوند، بروز می نماید. در مواردی بیماری به حاشیه برگ هـای جـوان حملـه کرده و موجب بد شکلی برگ های در حال رشد می گردد. هم چنین خطوط سیاه رنگی در رگبرگ هـا ایجاد می شوند. در صورت صدمه شدید بافتی، برگ می افتد اما اغلب روی درخت باقی مانده و منبع آلـودگی هـای جدید می گردد.

در شاتون ها نیز باکتری از بساکی به بساک دیگر منتقل شده و موجب سیاهی ، چروکیدگی و ریزش آن ها می گردد. سپس با آلوده ساختن محور گل آذین، کل شاتون از بین می رود. دانه های گرده تولیـد شـده درشاتون آلوده، عامل انتشار بیماری به گل ماده و میوه می باشند.

شاخه جوان، سبز، آبدار و ترد به بیماری بسیار حساس است اما بافت های چـوبی سـال هـای قبـل مقـاوم مـی باشند. در شاخه های حساس، زخم های نکروزه سیاه با طول تا چند سانتی متر می تواند در هر جـایی ایجـاد شـود.این لکه ها ممکن است سطحی باشند یا با نفوذ به مغز ساقه ایجاد شانکر نمایند. شانکرها موجب مرگ شاخه بالا دست خود می شوند. در موارد معدودی، آلودگی از انتهای شاخه شروع می شود و بـا حملـه محدود سیستمیک، بتدریج به سمت پایین گسترش یافته و چند سانتی متر از انتهای شاخه را از بین می بـرد.

 میوه از مرحله گل تا مرحله بلوغ کامل به بیماری حساس است اما شدت این حساسیت با پیشرفت فصل کـاهش می یابد . شدت و میزان خسارت روی میوه بستگی به زمان حمله دارد. حمله در ابتدای فصل منجر به چروکیـدگی و ریزش گل ماده و آلودگی گلگاه میگردد. آلودگی گلگاه باعث ریزش شدید میوه های کوچک مـی گـردد بطـوریکه در سال هایی که آلودگی شدید است، زمین پوشیده از میوه های نارس می شود. در صورت عدم ریزش، در پوست سبز میوه هـای نـارس آلـوده، لکه های تیره آب سوخته تشکیل می شود . لکه هایی که در اثر آلودگی گلگاه ایجاد مـی شـوند معمـولاً انتهایی می باشند. سطح کلاله از ماده ای چسبناک پوشیده شده که موجب نگهداری دانه گرده و باکتری می شود.

کرم سیب و آفتاب سوختگی نیز همانند بلایت، موجب سیاه شدگی پوست سبز میوه می شوند اما وجود فضولات حاصل از تغذیه لارو کرم سیب و محدود بودن ناحیه سیاه آفتاب سوخته به سمت تابش خورشید موجـب تـشخیص این دو عارضه از بلایت می گردد. باران راه اصلی انتشار بیماری است و لذا بیماری در بهارهای پرباران شدید تر است. سایر اشکال رطوبت مانند مه، شبنم و آبیاری بارانی نیز به انتشار بیماری کمک می کنند. علاوه بر رطوبت و گرده آلوده، حشرات نیز در گسترش بیمـاری نقـش دارند. لارو سن یک کرم پروانه سیب می تواند باکتری را به ناحیه گلگاه میـوه تلقـیح کنـد یـا سوراخ هایی که هنگام تخم گذاری توسط مگس میوه ایجاد می شود می تواند راه ورود باکتری باشـد. بعضی بند پایان قادرند باکتری را بر روی پاها و قطعات رانی خود حمل و به بافـت هـای سـالم حـساس برسـانند و بعضی دیگر از طریق نیش آلوده موجب آلودگی گیاه می شوند.

 کنترل بیماری بلایت گردو عمدتاً مبتنی بر کاربرد سموم شیمیایی بوده و عملیات مناسب زراعی، رعایت مـوازین بهداشتی و کاشت ارقام مقاوم است. کنترل شیمیایی بیماری بلایت توسط محلول پاشی سموم مسی صورت می گیرد. تعداد محلول پاشـی بـسته بـه فراوانی، مدت و شدت باران بهاره، زمان برگ دهی و تاریخچه بیماری در باغ متفـاوت اسـت امـا مهـم تـرین عامـل، میزان بارندگی بهاره است و لذا تصمیم گیری در این ارتباط سالیانه صورت می گیرد. به طور کلـی در منـاطق کـم باران 1 الی 3، پرباران 3 الی 6 و مناطق مستعد بیماری تا 10 محلول پاشی در یک فصل رویشی لازم است. برنامه استاندارد شامل 7 محلول پاشی از مرحله تورم جوانه انتهـایی تـا برداشـت میـوهاست. بر اساس این برنامه، نوبت های اول الی سوم سم پاشی که از بالاترین اهمیت برخوردارند، به ترتیب در مراحل تورم جوانه، تمام شکوفه و ظهور میوه صورت گرفته و سپس بر اساس میزان بارندگی، نوبت های چهارم تا هفـتم بـافواصل 7 الی 14 روز انجام می شوند. نتیجه آخرین بررسی ها نشان میدهد با توجه به این که منبـع اصـلی آلـودگی اولیـه، بـرگ هـای روئیده از جوانه های آلوده می باشد، مناسب ترین زمان نوبت اول سم پاشی، مرحله رویـشی اسـت، یعنـی زمانی که 30 الی 40 درصد جوانه های برگ شکفته انـد (معمـولا 7 روز پـس از تـورم جوانـه انتهـایی) مـی باشـد.

شب پره مینوز گوجه فرنگی، علاوه بر گوجه، به سیب زمینی، تاتوره و دیگر علف های هرز خانواده سولاناسه حمله می کند. قدرت تکثیر بالای آن، این پروانه را به مقاوم ترین حشرات نسبت به آفت کش ها تبدیل کروه است.

زمستان را به صورت تخم، شفیره و یا پروانه های بالغ در مزرعه سپری می کند. و در گلخانه نیز به تمامی حالت های ممکن پیدا می شود. این حشره، به تمام مراحل رشدی گوجه (جوانه های انتهایی، برگچه های نازک، ساقه، گل ها و میوه های سبز) خسارت وارد می کند.

لاروها از بافت مزوفیل تغذیه می کنند و مسیر آن ها به صورت لکه های نامنظم روی برگ ها درمی آید. لاروها معمولا برگ ها و ساقه ها را ترجیح می دهند البته ممکن است به زیر تاج میوه و درون میوه نیز نفوذ کنند. میوه ها به صورت جدا نیز روی بوته ها مورد حمله حشره بالغ نیز قرار می گیرند. دالان های تغذیه ای درون میوه نیز، محلی برای ورود عوامل بیماری زای ثانویه و باعث لهیدگی و فساد میوه می شوند. پس خسارت این آفت به دو صورت مستقیم یعنی با کاهش فتوسنتز برگ ها و کاهش محصول، و به صورت غیر مستقیم یعنی ورود عوامل بیماری زای دیگر مانند قارچ ها و باکتری ها، و در نتیجه لهیدگی محصول است.‌ در سیب زمینی فقط به اندام های هوایی آسیب میزند و نمیتواند وارد ریشه و غده های زیر زمینی آن شود.

در صورتی که این حشره کنترل نشود، خسارت آن به صد در صد نیز می رسد. برای ردیابی این حشره می توان مشاهده مستقیم علائم گفته شده و فضولات قهوه ای رنگ لاروها و یا تله های فرمونی استفاده کرد.

روش های کنترل زراعی:

- نصب توری ضد حشره و درب های دوتایی ورودی به گلخانه جهت جلوگیری از ورود حشرات بالغ به گلخانه

- حذف کامل بقایای گیاهی و به ویژه علف های هرز خانواده سولاناسه پس از برداشت محصولات

- یخ آب زمستانه در مزارع گوجه فرنگی

- کوددهی و آبیاری کافی در فصل رشد

- اجرای تناوب زراعی مناسب و رعایت یک دوره بدون میزبان این آفت در مزارع

- آفتاب دهی خاک گلخانه های گوجه فرنگی در ماه های گرم سال به مدت ۴ تا ۵ هفته

- استفاده از نشاهای سالم‌

- از دیگر روش های کنترل می توان به استفاده تله ها اشاره کرد. مانند تله های فرمونی و استفاده از آن ها به ویژه در نقاط حساس گلخانه جهت کاهش تعداد حشرات بالغ

- هم چنین استفاده از تله های ترکیبی تشتی-نوری و هم چنین تله های نواری چسبناک

روش هاق کنترل بیولوژیک:

- محلول پاشی با حشره کش میکروبی مطابق دستورالعمل فنی - برچسب برای کنترل لاروهای سن پایین

- در صورت امکان رهاسازی سن های شکارگر و زنبورهای پارازیتوئید

- کاشت گیاهان جلب کننده عوامل بیولوژیک مثل کدوحلوایی در اطراف مزارع

در صورت ناکافی بودن عوامل ذکر شده می توان از روش های شیمیایی جهت کنترل این آفت استفاده کرد. باید از سموم توصیه شده توسط سازمان حفظ نباتات استفاده کرد، تا عوامل بیولوژیک ضد این آفت و هم چنین حشرات گرده افشان نیز از بین نروند. و هم چنین این حشرات نیز به سموم کشاورزی مقاوم نگردند تا مشکل ساز شوند.

بیماری لکه آجری برگ بادام، مهمترین بیماری برگی بادام درایران است. اگر از خسارت این بیماری جلوگیری شود، محصول بادام کشور، حداقل ۲۰ درصد افزایش می یابد. لکه آجری از بیماری هایی است که سالی یک بار آلودگی ایجاد می کند. عامل این بیماری قارچی به نام پولیستیگما است. این قارچ زمستان را در برگ های آلوده پای درخت، می گذراند. 

لکه های روی برگ که در اثر فعالیت این قارچ اتفاق می افتد، باعث کاهش فتوسنتز برگ شده، که این کاهش و کاهش کربن گیری توسط درخت، به صورت غیرمستقیم، در کاهش میزان محصول، تاثیرگذار است. درختان آلوده ضعیف شده و وقوع سرمازدگی و خسارت سایر عوامل زنده نیز، در آن ها افزایش می یابد. 

علائم بیماری:

این بیماری فقط به برگ حمله می کند، ابتدا لکه های بی شکل و سبز متمایل به زرد، ظاهر می شود. این بدین خاطر است که کلروفیل برگ در محل لکه ها کاملا از بین رفته و به رنگ زرد در می آید. با پیش روی قارچ، رنگ لکه ها از زرد به نارنجی تند و بعد به رنگ قرمز آجری در می آید. 

از اواسط تابستان، رنگ لکه ها کاملا قهوه ای و تیره شده و بافت برگ در این قسمت ها مرده و خشک می شود‌. گاهی نیز تمام پهنک برگ فاسد شده و می ریزد.

کنترل بیماری:

استفاده از ارقام مقاوم به این بیماری مانند رقم شاهرود ۱۲. ارقام مامایی و سفید حساس اند.

سمپاشی درختان بادام در بهار با دو بار سم پاشی با مخلوط بردو ۱/۵ درصد: سمپاشی اول با ظهور کامل برگ ها، یعنی دوهفته بعد از ریزش گلبرگ ها و سمپاشی دوم دو هفته بعد از اولی.

در صورت وقوع بارندگی در اواخر اردیبهشت یا اوایل خرداد، سم پاشی سوم ضرورت می یابد.

مقدمه: 

انجیر (Ficus carica) گیاهی از خانوادهMoraceae که گل های نر و ماده آن جدا از هم و به صورت فشرده در روی قسمت های داخلی محور گل آذین واقع شده اند.درخت انجیر از گیاهان خزان دار نیمه گرمسیری است که زمستان های ملایم همراه با بارندگی‌های پراکنده و تابستان های گرم را ترجیح می دهد. ویژگی های خاص درخت انجیر و مقاومت آن در مقابل بعضی عوامل نامساعد محیطی مخصوصاً شوری خاک باعث شده که این درخت باارزش به طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی و خاکی سازگار باشد.

موطن اصلی درخت انجیر اروپا، آسیا، آفریقا و نواحی مدیترانه بوده و به همین جهت آن را جزء میوه های نیمه گرمسیری طبقه بندی کرده اند. ایران اولین تولیدکننده انجیر خشک دنیاست.

مراحل کاشت انجیر دیم:

الف- نیاز های اکولوژیک درخت انجیر:

۱- درجه حرارت: انجیر در درجه حرارت ۳۵-۲۵ درجه سانتیگراد به خوبی رشد می‌کند ولی درجه حرارت بالای ۴۲ درجه سانتیگراد کیفیت میوه را کاهش می‌دهد. انجیر در مقابل سرما در دوره جوانی حساس است. درختان جوان در سرمای ۳- درجه سانتیگراد در ماه‌های آذر و دی آسیب می‌بینند و در درجه حرارت ۹- درجه سانتیگراد از بین می روند. تنه درخت حرارت ۱۰- درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند و قدرت رویش دوباره پس از آسیب دارد. 

۲- باران: 

- وقوع بارندگی در فصل گرده افشانی(خرداد، تیر) و زمان برداشت میوه عامل زیان به شمار می‌رود. 

- میزان بارندگی برای کشت انجیر ۴۰۰-۳۰۰ میلی متر در سال با پراکنش مناسب ایده آل است. امکان کشت انجیر در مناطقی که دارای متوسط بارندگی سالیانه ۳۰۰-۲۷۰ میلی متر است وجود دارد.

۳- ارتفاع از سطح دریا: انجیر در نقاط پست از حاشیه دریا تا ارتفاع ۱۸۰۰ متر محصول با کیفیت و کمیت مطلوب تولید می کند.

۴- طول و عرض جغرافیایی: مناطقی که طول جغرافیایی ۶۲-۴۸ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۵-۲۵ درجه شمالی قرار دارند.

۵- آب: انجیر جزء گیاهان با مقاومت متوسط نسبت به شوری خاک می باشد. به طوریکه ۶-۴ EC میلی موس بر سانتی متر را تحمل می‌کند. با توجه به اینکه درختان انجیر دیم آبیاری نمی شوند بنابراین EC آب مهم نمی باشد.

۶- خاک: از لحاظ شرایط خاک، درختان انجیر به روی دامنه وسیع از خاک های شنی تا رسی با PH ۶٫۷-۸ رشد می‌کند. بهترین خاک برای کشت انجیر، لیمونی است.

ب- مراحل احداث باغ انجیر: مطالعات مقدماتی شامل بررسی آب و هوای منطقه، خاک، آب و سرمایه مورد نیاز

- انتخاب رقم: سازگاری با شرایط آب و هوای منطقه با عملکرد بالا، مقاومت یا تحمل در برابر شرایط نامساعد خاک، آب، تعیین نوع مصرف، زمان رسیدن محصول و عرضه به بازار مصرف و اقتصادی نبودن قیمت محصول از نکات بسیار مهم در انتخاب رقم برای کاشت است.

۱- تهیه بستر کشت: آماده سازی زمین شامل: تسطیح، تراز بندی در اراضی شیب دار، حفر گودال، ایجاد تشتک

۲- ابعاد گودال ها: طول و عرض حدود ۸۰-۷۰ سانتی متر. ابعاد گودال های کاشت بستگی به بافت خاک و اندازه نهال دارد و به طور کلی ابعاد گودال ها ۱٫۵*۱ می باشد.

۳- فاصله کاشت: فاصله کاشت در انجیر دیم با احتساب ۱۰۰ اصله نهال ۱۰*۱۰ می باشد.

۴- نحوه کاشت: انجیر دیم گودال هایی به عمق ۱٫۵-۱ متر با طول و عرض ۸۰-۷۰ سانتی متر حفر نموده و قلمه هایی که دارای طول ۸۰-۷۰ سانتی متر و قطر ۴-۲ سانتی متر می باشد کاشته می شوند. ابتدا ته گودال را چند سانتی متر خاک سطحی ریخته و سپس قلمه ها را به صورت عمودی و مورب در داخل گودال قرار داده و روی آن خاک می ریزند. در انجیر دیم باید سطح گودال از سطح زمین پایین تر و آبگیرتر باشد.

۵- زمان کاشت: زمان کاشت از اوایل اسفند تا نیمه اول فروردین ماه می باشد.

۶- نگهداری از نهال ها: در انجیر دیم نهال ها باید در مقابل شرایط نامناسب محیطی (گرما و با دمای گرم و سرما در فصل زمستان ) و خسارت برخی از آفات نظیر موش حفاظت شوند. برای این کار دور قلمه ها را با سنگ پوشانیده و حتی منفذها را با ریختن خاک می گیرند.

مراحل داشت باغ انجیر:

الف- برای تشکیل شکل درخت آن را هرس فرمی می نامند.

ب- هرس بهره برداری

الف- هرس فرمی: ۱- تشکیل درخت به شکل بوته ۲- تشکیل درخت به شکل پابلند

ب- هرس بهره برداری:

 ۱- هرس سبز: برای جلوگیری از چند تنه شدن درختان برخی از پاجوش ها را حذف می کنند. این عمل در شهریور ماه صورت می گیرد.

۲- هرس پاییزه: در این نوع هرس از ۲ تا ۳ شاخه ای که روی شاخه سال قبل باقی مانده و محصول پاییزه داده است یکی را که نزدیک شاخه اصلی یا تنه درخت است، نگه داشته و بقیه را حذف می کنند. 

ج- زمان و دفعات گرده افشانی باغات: انجیر ازمیر نیاز به گرده افشانی داشته و در صورتی که این عمل انجام نشود میوه ها قبل از رسیدن می ریزند. عمل گرده افشانی به صورت مصنوعی و به وسیله انسان صورت می گیرد. در فاصله زمانی اواسط خرداد تا اواسط تیرماه انجام می‌گیرد. تعداد دفعات گرده افشانی(بر دادن) ۲ تا ۳ نوبت و به فاصله ۱۰-۷ روز می باشد. باغداران پس از چیدن و یا خرید بر انجیر آن ها را درون قوطی هایی که به درخت آویزان شده، می ریزند. پس از مدت بسیار کمی زنبورها (بلاستوفاگا) از میوه بر خارج شده و وارد میوه های تلقیح نشده می شوند و عمل تلقیح انجام می شود. 

د- مرمت و بهسازی آبگیر های اطراف درختان انجیر دیم: این عمل باعث می شود که در زمان بارش باران جریان آب به طرف درخت به راحتی صورت گیرد. 

ه- بهار کنی (سله شکنی) اطراف درختان انجیر: این عمل دارای مزایای زیر می باشد:

- سبب تهویه خاک می شود.

- علف های هرز را از بین می برد.

- مقدار جذب و نگهداری آب بیشتر می شود.

- لارو حشرات مخصوصاً کرم شاخه‌ خوار انجیر در معرض آفتاب قرار گرفته و از بین می روند.

و- شخم: شخم زنی بین ردیف ها در بهار (اردیبهشت ماه) انجام می گیرد.

مراحل برداشت انجیر دیم:

۱- زمان برداشت: انجیر دیم از اوایل مرداد ماه شروع به رسیدن می کند و برداشت محصول انجیر از نیمه دوم مرداد تا اواسط مهر ماه به طول می انجامد. انجیر سبز که به صورت خشک برداشت می شود و معمولاً بر روی درخت نگه داشته می شود تا خشک شود و پس از خشک شدن ریزش می کنند و باغداران هفته ای یکبار اقدام به جمع آوری انجیر از زیر درختان نموده و سپس در محلی به نام اشپنگ ریخته تا خشک شوند. مدت زمانی که انجیر در اشپنگ می ماند بسته به میزان رطوبت انجیر برداشت شده معمولاً ۴-۳ روز می باشد که در این مدت انجیرها در معرض آفتاب قرار داشته تا کاملاً خشک شوند و رنگ آن ها روشن تر می شود. طول مدت برداشت ۴۵ روز می باشد.

۲- وسایل و نحوه برداشت: در این روش برداشت میوه انجیر به تدریج به روی خاک ریزش می کند که به طور مستقیم با خاک و خاشاک تماس پیدا می‌کند. در این خصوص طرحی پیش بینی شده است تا جمع آوری محصول با پهن کردن چادرهایی در زیر درختان انجام می شود به طوریکه میوه با خاک و خاشاک تماس پیدا نکند و از طرفی این روش باعث تسریع در امر برداشت می شود. لازم به ذکر است که استفاده از دستکش و روپوش برای کارگران و سبدهای پلاستیکی برای حمل محصول از محل مختلف باغ به محل خشک کردن پیشنهاد می شود. استفاده از توری های فلزی گالوانیزه نیمه متحرک در محل اشپنگ به جای اینکه محصول در کف اشپنگ که معمولاً سیمانی یا موزاییک فرش شده ریخته شود، به روی این توری ها در معرض نور خورشید قرار گیرد تا تولید محصول به طریقه بهداشتی به بازار مصرف عرضه شود.

علائم اولیه سفیدک داخلی شمام به صورت لکه های کلروتیک کوچک در برگهای پایینی و سپس در برگهای جوان، حاشیه لکه ها نامنظم، زمانی که سطح برگ برای مدت طولانی مرطوب باشد،

یکی از مشکلاتی که باعث کاهش محصولات و حتی خسارت مالی به کشاورزان می شود، انتخاب نادرست زمان کشت محصولات زراعی است. هم چنین انتخاب رقم نامناسب آن محصول نیز، باعث بروز مشکلاتی می شود. اگر به طور علمی بدانیم کدام محصول را در چه ماهی، در چه شهری و با چه رقمی کشت کنیم؛ محصول پربار تر، آفات و بیماری های کمتر، سود بیشتر و مشکلات کمتری در کشاورزی خود خواهیم داشت. در کلیپ زیر محصولات قابل کشت و ارقام پیشنهادی در فروردین ماه استان فارس را ملاحظه فرمایید.

🔴📣📣  تمامی باغداران و فعالین در حوزه باغبانی باید موارد بهداشتی زیر را در خصوص پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا رعایت کنند:

هنگام‌ کار با کود، خاک و یا ابزارکار و سایر سطوح که امکان آلودگی وجود دارد، از دستکش استفاده کنند.

تا حد امکان از ابزارآلات کشاورزی (مانند قیچی ،اره و...)  به صورت اشتراکی استفاده نکنند. بعد از اتمام کار تمامی ابزار های کار را  ضدعفونی کنند.

از سموم کشاورزی برای گندزدایی سطوح، ابزارها و محصولات استفاده ننماید و از مواد ضدعفونی کننده مجاز استفاده کنند.

حضور کارگران در باغ را محدود کرده و در صورت لزوم کارگران به صورت شیفتی و با رعایت همه موارد بهداشتی فاصله امن و نکات ایمنی در باغ حاضر شوند.

هرس کاران نیز همانند سایر کارگران لازم است فاصله خود را از همدیگر رعایت کنند.

کارگرانی که تنگی نفس سرفه عطسه و تب دارند باید در خانه بمانند و تا زمان رفع کامل بیماری به محل کار نیایند.

از ظروف و کیسه های نو، سالم و تمیز برای حمل و بسته بندی محصولات استفاده کنید.

بعد از اتمام کار استحمام نمایند و لباس‌های آلوده خود را بشویند. همچنین لباس کار خود را از سایر لباس‌هایتان جدا کنند.

آب تمیز و صابون ، مواد شوینده کافی در اختیار افراد مشغول به کار در سطح باغ قرار داده شود. در باغ استفاده از ژل مخصوص برای ضدعفونی دست و ابزار کار مثل قیچی باغبانی و سطوحی مانند فرمان تراکتور باغی مناسب‌تر است .

توصیه های مرتبط با نحوه صحیح استفاده از دست در هنگام عطسه و سرفه و استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج را به کارگران آموزش دهید.

آموزش کارگران در رابطه با اهمیت موضوع و بهداشت فردی و بهداشت محیط کار ، برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ضروری است.

گلخانه و سالن پرورش قارچ باید تهویه مناسب داشته باشد تا از ایجاد شرایط محیطی مناسب برای ویروس کرونا جلوگیری شود.

تمامی نهاده های مصرفی مثل گلدان ها، ظروف، کمپوست، خاک برگ ،ظروف مواد ضدعفونی کننده را قبل از ورود به گلخانه و سالن پرورش قارچ به طور کامل ضدعفونی کنید.

برای ورود به سالن پرورش قارچ یا گلخانه کفش مخصوص بپوشید. در ورودی گلخانه نسبت به تعبیه حوضچه مناسب برای گندزدایی کفش افراد یا لاستیک خودرو های وارده به محوطه واحد تولیدی اقدام کنید.

در عرضه محصولات حد امکان از روش‌های الکترونیکی مبادله پول استفاده کنید. از مبادله پول نقد خودداری کنید و پس از مبادله اسناد و چک با استفاده از کارت بانکی، دست خود را ضدعفونی کنید. 

از عرضه محصولات خوراکی گلخانه ای به صورت فله ای و روباز خودداری کنید.

ویروس کرونا در سطوح مختلف از چند ساعت تا چند روز زنده می ماند، بنابراین هر روز پس از ورود به گلخانه و سالن، ابزار مورد استفاده مثل دستگیره درها، شیرآلات ،کلید برق، قفسه ها و پنجره ها و ابزارهای پرکاربرد و نظایر آن را با مواد ضدعفونی کننده و گندزدایی مناسب تمیز کنید.

انجیر یکی از کم آب ترین درختان روی کره زمین است، به گونه ای که حتی میتوان‌ با‌ تانکرهای آب و هر از چند مدت یکبار، آبیاری کرد.

این درخت با نام هایsclerocarya birrea ، ماروئلا و مارولا، شناخته می شود. یک گیاه معروف، از خانوادهAnacardiacea  یا انبه است

کنه های نباتی با مکیدن شیره گیاهی باعث زرد شدن و ریزش برگها، کمی رشد میوه و بالاخره ضعف و از بین رفتن تدریجی گیاه میزبان می شوند.

با توجه به شیوع گسترده بیماری ویروسی کرونا در سطح کشور، دامداران و عشایر باید تمهیداتی را اتخاذ کنند تا از ابتلای خود و خانواده، یا شیوع این بیماری خطرناک جلوگیری کنند. هنوز تحقیقات کافی در مورد این ویروس در مراتع انجام نشده است. ولی مطالعات در مورد ویروس های مشابه می‌تواند به اقدامات پیشگیرانه کمک کند. 

ویروس کرونای جدید (کووید۱۹) چیست؟

افراد بسیاری در سراسر جهان و ایران به بیماری کرونا مبتلا شده اند. ویروس از فرد مبتلا به سرعت به افراد دیگر سرایت می‌کند. این بیماری تاکنون موجب مرگ هزاران نفر در جهان شده است. ویروس کرونا از طریق دهان، بینی و چشم وارد بدن انسان می‌شود. این ویروس از طریق قطرات آب دهان یا ترشحات بینی و چشم می تواند روی سطوح مختلف قرار گیرد. 

آیا دام باعث انتقال ویروس کرونای جدید(کووید۱۹) می شود؟

راه های انتقال ویروس هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. اما راه های اصلی انتقال این ویروس از انسان به انسان است. شواهد نشان می‌دهد که این ویروس خاستگاه جانوری داشته، ولی هنوز مشخص نیست چه جانوری منشأ این بیماری بوده و راه انتقال چیست. سازمان بهداشت جهانی و سازمان جهانی بهداشت دام، توصیه های مهمی در این زمینه داشته اند. لازم است اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی هنگام هرگونه تماس با دام و طیور زنده رعایت شود. تاکنون آلوده شدن دو سگ به ویروس کرونا در کشور هنگ کنگ گزارش شده است. 

بهداشت عمومی افراد خانواده، چوپانان و کارگران: 

لباس کار و لباس منزل را تفکیک کنید.

لباس کار را بیرون از منزل یا چادر عشایری تعویض کنید.

لباس ها را قبل و بعد از کار ضدعفونی کنید.

نان و غذا را قبل از مصرف گرم نمایید.

قبل و بعد از تماس با هر نوع حیوان باید دست ها را بطور کامل با آب و صابون بشویید.

از دست زدن به چشمان، بینی و دهان خودداری کنید.

ماسک های کاغذی یکبار مصرف هستند و فقط برای ۲ تا ۳ ساعت ( بدون فیلتر ) یا ۵ تا ۸ ساعت (با فیلتر ) قابل استفاده هستند.

طی روز مرتب آب گرم یا چای بنوشید. لیوان یا استکان خود را قبل از استفاده با آب گرم و مواد شوینده مناسب بشویید.

از بردن کفش به داخل چادر خودداری کنید.

چوپانان و کارگران بیمار را تا زمان بهبود کامل از افراد سالم جدا کنید.

اقدامات پیشگیرانه تخصصی در دامداری:

وسایل و ابزار مورد استفاده در دامداری اعم از چوب دستی، ظروف، قیچی و... باید قبل و بعد از استفاده با محلول مناسب ضدعفونی شوند.

وسیله حمل و نقل علوفه را ضدعفونی کنید.

کف و دیواره آغل را ضدعفونی کنید.

از آب گرم بالای ۷۵ درجه سانتیگراد نیز می توانید برای ضدعفونی کردن وسایل ابزار و محل استفاده کنید.

در صورت خرید علوفه و کنسانتره حتما قبل و پس از دست زدن به کیسه و بسته های مربوطه دست ها را با آب و صابون یا مواد ضدعفونی کننده مناسب شستشو دهید.

تا یکساعت از ورود دام به محل ضدعفونی شده خودداری شود.

در صورت مشاهده دام بیمار، با رعایت ملاحظات بهداشتی از قبیل پوشیدن دستکش، آن را از دیگر دام ها جدا کنید. با دامپزشک یا کارشناس کشاورزی و خانه بهداشت تماس بگیرید.

انتقال ویروس از طریق کوچ و حرکت دام و انسان در مراتع:

مطالعات در مورد ویروس های مشابه نشان می‌دهد، این نوع ویروس ها از طریق تماس با بدن دام و انسان از محلی به محل دیگر انتقال پیدا می‌کنند.

با توجه به اینکه این ویروس در دمای خنک و سرد ماندگاری زیادی دارد، توصیه می شود دامداران روستایی و عشایری دام های خود را تا گرم شدن هوا وارد مرتع نکنند.

توصیه می‌شود عشایری که قصد کوچ بهاره دارند، کوچ خود را تا حد ممکن به تعویق بیاندازند.

افراد متفرقه، از ورود به مرتع خودداری کنند. 

برای حفظ سلامت خود و دیگران، از برگزاری هرگونه مراسم دسته جمعی در مسیر کوچ، درون روستا یا در مرتع خودداری کنید.

در هنگام کوچ، این ویروس می تواند از منطقه گرمسیر به منطقه سردسیر و برعکس انتقال پیدا کند. بنابراین اگر در محلی آلودگی وجود دارد، دام می تواند این آلودگی را به محل جدید انتقال دهد.

بیماری شاخه زرد یا میوه سبز، یکی از بیماریهای مهم و خطرناک صنعت مرکبات در سالهای اخیر، به ویژه در مناطق اصلی مرکبات خیز دنیا می باشد. تاکنون خسارت زیادی به اغلب ارقام تجاری مرکبات مانند پرتقال، نارنگی و دورگهای آن، لمون، گریپ فروت و نارنج وارد نموده است. در عمل همه گونه ها و ارقام مرکبات بدون توجه به نوع پایه آنها به این بیماری حساسند و علائم زردی، ضعف و زوال در آنها پدیدار می گردد و نهایتاً منجر به مرگ و زوال میشود. خسارت این بیماری عمدتاً به صورت سرخشکیدگی و زوال، کاهش شدید محصول و مرگ درختان میزبان میباشد.

عامل بیماری:

عامل بیماری نوعی باکتری گرم منفی مستقر در آوندهای آبکشی است بیماری میوه سبز مرکبات توسط یک باکتری به نام لیبروباکتر ایجاد میشود. این بیماری، هم چنین از طریق پیوندک آلوده نیز انتقال می یابد‌.

انتقال بیماری:

این بیماری به راحتی توسط دو گونه پسیل مرکبات با نامهای پسیل آسیایی Diaphorina citri و پسیل آفریقایی Trioza erytreae و پیوندک آلوده منتقل میشود. پسیل ها حشرات کوچک، به اندازه شته و دارای تکثیر زیاد هستند که روی سرشاخه های جوان، زندگی می کنند‌. این آفت، ضمن تغذیه از شیره گیاهی، بزاق سمی خود را وارد بافت گیاهی می کند. به همین دلیل است که برگ های تغذیه شده توسط حشره، پیچیده می شود. 

علائم:

علائم این بیماری که در آسیا توسط Candidatus Liberibacter asiaticus ایجاد میشود بسیار متنوع است. اولین علامت، بیماری، زردی یک یا چند سرشاخه ی جوان در درختان مرکبات بوده که وجه تسمیه نامگذاری این بیماری میباشد. سپس سایر سرشاخه ها را نیز در برمی گیرد و با توسعه بیماری موجب مرگ سرشاخه ها میشود. نهال های جوان آلوده، زردی عمومی و کوتولگی را نشان میدهند.

درختان جوانی که به بیماری میوه سبز مبتلا می شوند، بار نمیدهند. درختان بارده که به این بیماری ابتلا پیدا می کنند، نیز بعد از ابتلا خیلی زود از دست میروند و در صورتی که با عوامل دیگر بیماریزا مانند فیتوفتورا همراه شود، موجب زوال درختان مرکبات میشود. 

یکی از نشانه های مشخص بیماری در برگهای آلوده، کلروز رگبرگی یا ابلقی شدن به صورت لکه های زرد، تا سبز رنگ بدون مرز مشخص میباشد. این لکه ها به صورت نامتقارن در دو طرف رگبرگ اصلی ظاهر میشوند، که آن را با سایر لکه برگی های ناشی از کمبود عناصر غذایی مانند روی و منگنز متمایز میسازد. رگبرگهای آلوده ممکن است زرد شده و یا به صورت چوب پنبه ای، ضخیم و خشک مشاهده شوند. با پیشرفت بیماری، برگهای آلوده زرد شده و از درخت میریزند. برگهای جدید کوچک بوده و در پاره ای از موارد علائم کمبود

مواد غذایی را نشان میدهند.

میوه های شاخه های آلوده معمولا کوچکتر، نامتقارن و بدشکل بوده و بذرها نیز عقیم، تیره رنگ و چروکیده میشوند. میوه های آلوده روی درخت، کوچک، سخت و کم آب بوده و رنگ غیرطبیعی و غیر یکنواخت میگیرند به طوریکه دم میوه رنگ گرفته و گلگاه سبز باقی میماند، در حالی که در میوه های طبیعی رنگ پذیری از قسمت گلگاه صورت میگیرد. میوه‌های آلوده تلخ، ترش و درصد بریکس آنها کاهش مییابد. میوه های شاخه های آلوده ریزش پیدا کرده و منجر به کاهش تولید و عملکرد میشود. همچنین گلدهی درختان بالغ کاهش یافته و این درختان خیلی زود غیرمثمر میشوند و حتی ممکن است گلدهی خارج از فصل اتفاق افتد.

روش زراعی مبارزه:

ریشه کن کردن و سوزاندن سریع درختان آلوده به عامل بیماری گرینینگ

تولید نهال‌های سالم از نهالستان های عاری از آلودگی در زیر پوشش‌های ضدحشره و تحت نظارت کارشناسان صورت گیرد.

از انتقال هرگونه مواد گیاهی شامل پیوندک و نهال از مناطق آلوده به استانهای مجاور ممانعت به عمل آید.

از بین بردن علفهای هرز باغات که بعضی از اینها میزبان‌های ناقلین میباشند.

کنترل شیمیایی:

 با استفاده از حشره کشهای سیستمیک و غیرسیستمیک برای کاهش جمعیت پسیل ناقل بر اساس اصول یاد شده.

 روش بیولوژیکی:

مبارزه بیولوژیک با ناقل بیماری با استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبور پارازیتویید و همچنین کفشدوزک های شکارگر که یکی دیگر از دشمنان طبیعی پسیل به شمار‌ می آید.

عارضه کتابی شدن (Fasciation) نوعی علامت بیماری است که به صورت پهن و کم قطر شدن ساقه یا تنه بروز می کند. تصویر بالا عارضه کتابی شدن روی درخت پسته را نشان میدهد. این عارضه در اثر عوامل مختلفی از جمله ویروسها، فیتوپلاسماها، باکتری ها و... ایجاد می گردد. برای جلوگیری از کتابی شدن می توان اقداماتی نظیر حذف و سوزاندن درختان و بوته های به شدت آلوده و همچنین عدم قلمه گیری از بوته های دارای علایم را انجام داد.

اگر به قابلیت اختلاط دو کود شک داشتید، مقداری از هر دو را در یک لیوان بریزید. چنانچه مانند تصویر سمت راست یک دست مخلوط شدند، مشکلی نیست و شما می توانید آنها را با هم استفاده کنید؛ اما اگر مانند تصویر سمت چپ دوفاز شدند، قابل اختلاط نیستند.

آشنایی با خانواده شته:

شته ها خانواده بزرگی از حشرات هستند که تقریباً در همه ‌جا و در بسیاری از گیاهان از راه مکیدن شیره گیاهی آسیب می‌رسانند و با ترشح عسلک، محیط خوبی برای فعالیت قارچ (فوماژین) فراهم می آورند.