یکساله، زمستانه که در اوایل بهـار بـه گـل و بـذر مـی رود که انتشار وسیعی در باغ ها و مزارع دارد. سـاقه آن ایـستاده، بـا انـشعابات معـدودانتهـایی است و بـرگ هـایش بـدون دمبـرگ و در پـایین بـه صـورت فـشرده یا رزت است. معمولاً خاک های تا حدودی لومی هوموسـی و سـبک را ترجیح می دهد. 

در مقابل عملیات مکانیکی که طبعـاً بایـد قبـل از تشکیل بذر صورت گیرد، مقاومتی نشان نمی دهد و جمعیت آن کاهش پیدا می کند. در مقابل اکثر علف کش ها نیز حساس می باشد و از بین می رود. کیسه کـشیش بـه عنـوان نمونـه از تیره شب بو (Cruciferae) معرفـی می گردد. گونـه هـای بـسیاری نیز متعلق به این خانواده در باغ های میوه رویش پیدا می کند.

این کپـک از جملـه عـواملی اسـت کـه خـسارت آن در دماهـای معمول سردخانه زیاد می باشد. کپک مذکور بـه راحتـی از میـوه هـای آلوده به میوه های سالم منتقل و موجب خسارت زیاد می باشد. 

علائم: 

ظهور لکه های کوچک بـا حاشـیه نامـشخص و بـه رنـگ مازوئی که به تدریج این لکه ها بزرگ مـی شـوند. ایـن لکـه هـای مذکور در طول زمان به رنگ قهـوه ای بـا حاشـیه کمرنـگ دیـده می شوند. در میوه های نارس، لکه ها سفت و در میـوه هـای رسـیده نرم می باشند.

میوه های کاملاً فاسد شده نرم و به رنگ قهـوه ای مـی باشـند و بوی تخمیری از آنها به مشام می رسد. چنانچه رطوبـت بـالا باشـد، سطح میوه ها پوشیده از میسلیوم های سـفید متمایـل بـه خاکـستری همراه با اندام های سیاهرنگ (سختینه) قارچ میگردد. 

عامل بیماری: قارچی است به نام علمی 

 Botrytis cinerea 

چرخه بیماری:

کنیدی هـای قـارچ مـذکور بـا خـاک بـاغ و یـا بقایای مواد آلی به همراه جعبه ها به انبار منتقل می شوند. همچنـین میوه هایی که در انبار می پوسند منبع آلودگی می باشند. کنیدی هـا بیشتر با آب در اتاق های بسته بندی منتشر شده و پس از قرارگیری روی میوه ها از طریق زخم هـای موجـود در روی میـوه آلـودگی ایجاد می نمایند. آلودگی اولیه چند میوه به سرعت سبب آلودگی سایر میوه ها میشود. 

کنترل:

 آغشته سازی میوه ها پس از برداشت با یکی از قارچ کش هـای گروه بنزیمیدازول مثل تیابندازول یک در هـزار به صورت تنها یا مخلوط با کاپتان 3 در هزار.

اثرات کمبود آب بستگی به مرحله ای دارد که این کمبود اعمال می شود. ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور دوره های بحرانی رشد میوه می باشند که کمبود آب در این مراحل منجر به خسارت خواهد شد. 

تنش آبی شدید در دوره رشد میوه (خرداد ماه) باعث کوچکی اندازه میوه و کاهش رشد گیاه می شود. هم چنین این تنش در اوایل دوره پرکردن مغز (تیرماه)،  موجب سقط جنین یا نقص در بستن مغز، پوکی یا سیاه شدن و چروکیده شدن آن و نقص در تشکیل جوانه های میوه و کمبود تولید میوه در سال بعد مغز می شود و در مرداد و شهریور باعث تیره شدن رنگ مغز، کاهش تجمع مواد خشک در مغز و در نتیجه کاهش وزن آن، چروکیدگی و سیاه شدن مغز می شود. 

لذا می بایست آبیاری درختان گردو در تابستان به طور مرتب و یک بار در هفته صورت گیرد ولی نباید حالت غرقابی و آب گرفتگی در خاک پیدا شود. گاهی در تابستان چند روز بعد از آبیاری به روش غرقابی، برگ ها خشک شده و درختاپژمه طور ناگهانی پژمرده می شوند. این پدیده را آپوپلکسی یا فلج گیاه گویند که هیچ گونه عامل بیماری زایی در آن دخالت ندارد. 

کیفیت آب آبیاری نیز باید سنجیده شود. زیرا وجود نمک های بر، کلرید، کربنات و بی کربنات در آب آبیاری برای گردو مضراست. میزان آبیاری نیز باتوجه به نوع آبیاری متفاوت می باشد به طوری که درروش آبیاری قطره ای میزان نیازآبی گردو حدود 4-3 هزارمترمکعب می باشد.اما در روش آبیاری غرقابی درختان گردو برای رشد سالیانه به حدود 7-5 هزارمتر مکعب آب در هر هکتارنیاز دارند. درصورتی که میزان بارندگی سالیانه حدود 811 میلیمتر باشد، می توان درخت گردو را با موفقیت کشت کرد.

این اختلال در نتیجه کمبود کلسیم ایجاد می شود. در مواردی که کمبود کلسیم وجود داشته باشد، سلول هـای پوسـتی کـه سـالم بــوده و در حــال بــزرگ شــدن هــستند دچــار تمایزیــابی مجــدد میشوند که این امر ناشی از تقسیم های مستقیم غیرمیتـوزی اسـت و در نتیجه آن لکه چوب پنبه ای ایجاد می شود. این لکه ها همیـشه در گوشت میوه تشکیل می گردد.

در سیب رقم دلیشیز، این لکه ها معمولاً در تماس با پوست هستند.

کنترل:

در صورت مشاهده لکه چوب پنبه ای، لازم است میوه ها از نظر میــزان کلــسیم، توســط آزمایــشگاه خاکــشناسی مــورد بررســی قرار گیرنـد و پـس از تجزیـه میـوه، میـزان لازم کلرورکلـسیم کـه به صورت محلول پاشی روی میوه ها باید مـصرف گـردد، تعیـین و مصرف شود. ضمناً خودداری از مصرف زیاد کودهـای ازتـه، در تقلیل این اختلال موثر می باشد.

رژیم غذایی: 

خرگوش از قسمت های گوناگون گیاهان مانند ریشه، پوست، جوانه و میوه و در زمستان از بوته ها تغذیه می کند. 

زادآوری و زیستگاه:

در تمـام زیـست گاه هـای کـشور، اعـم از منـاطق جنگلـی، کوهـستانی و بیابـانی و استپی زندگی می کند. طول بدن خرگوش 40تـا 68 سـانتی متـر و 

وزن آن 2 تا 7 کیلوگرم است.خرگوش ماده در تمام فصل ها تولید مثل دارد.

کنترل: 

خسارت این جونده در مناطق سردسیر و در سـال هـای سـرد و برفی روی درختان میوه سردسیری بیـشتر اسـت. بـرای کنتـرل آن می توان با ایجاد موانع فیزیکی ماننـد پیچیـدن دور تنـه نهـال هـا و درختـان ضـعیف بـا گـونی کنفـی بـه منظـور جلـوگیری از بـروز خسارت این آفت جلوگیری کرد. 

همچنین برای مبـارزه بـا آفـات جونده مثل خرگوش در پاییز قبل از ریزش برف، تنه نهال را با سم رابیـتکس(بـا 50 %مـاده مـوثر کربوکـسین تیـرام) کـه بـه عنـوان دورکننده عمل می کنـد آغـشته نماییـد (500گـرم سـم در 2 لیتـر آب) این عمل تقریباً دو ماه تاثیرگذاری مطلوب دارد.

موضوع: افزایش مقاومت گیاهان با تغذیه مناسب

این بیماری که به پوسـیدگی نـرم و پوسـیدگی مرطـوب هـم معروف است، از جمله بیمـاری هـای مهـم پـس از برداشـت میوه جات می باشد. بیمـاری مـذکور در هـر جـا کـه سـیب و گلابـی کـشت می گردد، به وفور وجود دارد. 

علائم: 

از علائـم بیمـاری مـی تـوان بـه پوسـیدگی و وجـود بـوی نمنـاکی خـاک در محـل پوسـیدگی اشـاره نمـود. اپیـدرم محـل آلودگی به رنگ قهوه ای پررنگ در مـی آیـد و زیـر آن گوشـت میوه نـرم مـی شـود. ایـن قـسمت نـرم گوشـت میـوه بـه راحتـی از قسمت های سالم جدا می گردد.

عامل بیماری: 

قارچی است به نام علمی Penicillium expansum

چرخه بیماری : اکثر آلودگی های میوه توسط کنیدی هایی کـه از طریق هوا یا آب روی میوه منتقل می شوند، صـورت مـی گیرد.

روی میوه کنیدی هایی که از زخم های حاصله در حین برداشت و یا بارگیری میوه تولیـد مـی شـوند، وارد میـوه شـده و آلـودگی را منجر می گردند. آلودگی های در انبار غالباً توسط کنیدی هایی کـه در محلول های شستشو و یا حوضچه و به طور کلـی در مـسیر پروسه انبارداری وجود دارند، حادث می شود. 

کنترل:

1- اجتناب از زخمی و یا له نمودن میوه ها 

2- حذف میوه های فاسد از اتاق های بسته بندی به طور روزانه 

3- استفاده از قارچ کش های گـروه بنزیمیـدازول

یک در هزار قبـل از برداشت، بـه صورت غوطه ور سازی میـوه بـه مـدت یـک دقیقـه در 20 درجـه 

سانتیگراد در محلول سمی، یا پاشش سم روی میوه 

4 -غوطه ورسازی میوه در محلول کاپتان 3 در هزار یـا اسـتفاده از کلرور کلسیم پس از برداشـت میـوه بـه جـای بنـد 3 قابـل توصیه می باشد.

بیماری زنگ اخیراً در شمال غـرب کـشور روی سـیب بـروز یافته و در آن منطقه مشکل ساز شده است. 

علایم: 

در سطح فوقانی غالب برگ های پائین شاخه های درختـان سیب، لکه هایی بـه رنـگ زرد مایـل بـه نـارنجی تـا قرمـز بـا هاله زردرنگ و به شکل گرد تا بیضی کشیده دیده می شود و در قـسمت هـای زمینـه، رگبرگ اصلی، حاشیة برگ و دمبرگ منتشر می شود. در قـسمت مرکز این لکه ها، اسپرموگونیوم های قارچ قابل مشاهده است.

لکه های قهوه ای روشن با قطر 2 تا 18 میلیمتر پدیدار میشود کـه در وسط این لکه ها، تارهای جنسی قارچ به صورت مجتمع، به طـول 10 تـا 15 میلیمتر و به شکل استوانه ای خمیده تشکیل میگردد.

اسیوم های مذکور در قسمت گلگاه برخی میوه های درختان سیب نیز تشکیل می شود.

عامل بیماری: قارچی است به نام علمی Gymnosporangium confusum 

چرخه بیمـاری: 

قـارچ مـذکور روی سـروهای کـوهی (.spp Juniperus) زمـستان را گذرانـده و در اوایـل بهار همگـام بـا بارنـدگی هـا، تلیـوم هـای شـاخ ماننـد متـورم روی شاخه های سر و دیده می شوند کـه تلیوسـپورهای درون آنهـا آزاد شده، جوانه زده و تولید بازیدیوسپور می کنند. بازیدسپورها بعد از تشکیل با فشار در هوا پخـش شـده و بـا بـاد روی درختـان سـیب منتقل می گردند. این بازیدیوسپورها در صـورت وجـود رطوبـت، آلودگی را روی برگ ها و میوه های سیب قابل مشاهده است.

در اواخـر تابــستان، بازیدیوسپورها در فــضا پخــش شــده و روی سروهای کوهی قرار می گیرند. 

کنترل:

 1 - در صورت امکان حذف سروهای کوهی نزدیک باغـات سیب 

 2 - سمپاشی درختان سیب در بهـار بـا یـک قـارچ کـش با نسبت 1/5 در هزار

علائـــم: 

در بهـــار روی بـــرگ هـای در حـــال رشـــد و نمـــو درختان آلوده، نواحی زرد کم رنگ تا کرم رنگ به وجود می آید. این نواحی ممکن است با لکـه هـای متفـاوت ونـامنظم، نقش شبکه رگبرگـی، نقـش خطـی، یـا بـه شـکل نوارهـایی در امتـداد رگبرگ های اصلی بـرگ، بـروز کنـد. 

بـا گذشـت زمـان، رنـگ لکه ها از زرد کم رنگ تا کـرم بـه زرد کـرم کمرنـگ یـا سـفید تغییر می کند و بعد از آن نکرزو می شود.

عامل بیماری: 

ویروسی است به نام ویروس موزاییک سیب  (Apple Mosaic Virus)

چرخه بیماری: 

ویروس مذکور در باغات دارای درخت آلوده انتشار پیدا نمی کنند و یا خیلی کم منتقل می شـوند. پخـش طبیعی بیماری بیشتر به پیونـد ریـشه نـسبت داده مـی شـود. نـاقلان طبیعی برای این ویروس شناخته نشده انـد و انتقـال آن بـا بـذر نیـز گزارش نشده است. ویروس موزاییک سیب را به طریق مکانیکی می توان به بسیاری از گیاهان علفی انتقال داد. 

کنترل: 

1 -کندن وانهدام درختان مبتلا به بیماری در باغ های آلوده 

2 -استفاده از نهال های عاری از ویروس برای واکاری یا احـداث باغات جدید 

توجه:

1 - ارقام گلـدن دلیـشیز و گرانـی اسـمیت سـیب بـه ایـن بیماری حساس هستند . 

2 – آموزش باغداران در راستای شـناخت بیماری (جهت اجتناب از گرفتن پیوندک از درختان آلوده به این بیماری)

تراش دادن (کف برکردن) علف های هرز روشی اسـت کـه کـم و بـیش در باغات متداول می باشد. برای این کار از انواع مختلف داس تا ماشین آلات دستی و زمینی استفاده مـی شـود. اگـر چـه سـرعت عمل تراش دادن نسبتاً زیـاد و ترغیـب کننـده اسـت، ولـی در بـین دیگر روش ها کمترین تاثیر را روی علف های هرز در دراز مـدت دارد؛ زیرا این عمل معمولاً باعث مرگ علف های هرز بریده شده نگردیده و آن ها مجدداً به رشد خود ادامـه خواهنـد داد. ضـمناً در حین تراش دادن به دلیل پنهان بودن موانع مختلف در روی زمین، ممکن است صدماتی به ابزار و وسائل نیز وارد شود. 

بسیاری از علف های هرز خزنده یا کوتاه یا آن هـا کـه بـه صورت رزت هستند، در اثر تراش دادن، کمتر آسیب می بینند و بعداً امکان رشد و توسعه بیشتری پیدا می کنند. برش دادن در مورد علف های هرز یکساله و دائمی بلند نظیر سـلمه تـره، تـاج خـروس وحـشی، کنگر وحشی، شیرین بیان و غیره نیز چیزی بـیش از یـک نظافـت موقت نیست. با این حال، در بعضی موارد کـه رویـش علـف هـای هرز به حدی زیـاد اسـت کـه انبـوهی آن اجـازه اسـتفاده از سـایر روش ها را نمی دهد، تراش دادن به عنوان یک راه حل سریع و در این حال کوتاه مدت اجتناب ناپذیر می باشد. 

علف های هرز تراش داده شده را پس از جمـع آوری بـه همـان صـورت در سـایه انـداز درختان، پخش نموده یـا ترجیحـاً پـس از پوسـیده شـدن در محـل مناسبی، می توان به عنوان مالچ یا خاک برگ مورد اسـتفاده قـرار داد. 

بعـضی باغـداران تـرجیح مـی دهنـد علـف هـای هـرز را در فضاهای خالی بین ردیف ها نگه داشته یـا گیاهـان علفـی دیگـری بکارند و سپس بـا تـراش دادن و کوتـاه نگـه داشـتن آنهـا ضـمن کمک به زیبایی باغ موجبات تسهیل در رفت و آمد و جمع آوری محصول را فراهم نمایند. 

از نقاط ضـعف ایـن روش مـی تـوان بـه خطر سرایت آلودگی به سایر قسمت های عـاری از علـف هـرز و همچنــین امکــان رقابــت در جــذب آب، بــه خــصوص در مــورد درختان مسن تر در مناطق خشک، اشاره نمود. 

بـه طـور کلـی، در مورد نباتات زیـر کاشـت، حتـی از خـانواده بقـولات، ضـمن فوائدی که دارند، جنبه های رقـابتی آن هـا همچنـان مـورد بحـث و بررسی است.

موضوع: محلولپاشی بهتر است یا کودآبیاری؟

لگجی، لگجین، کبر یا کاپاریس، گیاهی است از خانواده Capparidacea یا Capparacea (کبریان) و راسته کلم سانان.

درختچه ایست خاردار و پر برگ که روی سطح زمین، به صورت خوابیده رشد می کند. این درختچه به صورت خودرو در زمین های بیابانی و بایر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رویش دارد. گل های آن سفید تا صورتی رنگ و چهار گلبرگی است.

میوه هایی بیضی شکل و کوچک دارد که در موقع رسیدن، پر از بذر شده و با باز شدن آن، بذرها در اطراف پراکنده می شوند. بذرها و میوه های رسیده، از رنگ سبز، به قرمز تغییر رنگ می دهند. 

این میوه که اندازه آن گاهی به اندازه یک زیتون و گاهی نیز به اندازه یک دانه خرماست، سرشار از آهن، ویتامین و مواد معدنی بوده و از نظر دارویی به کاهش قند خون و چربی خون کمک می کند. از میوه های نیم رس آن نیز در تهیه ترشی استفاده می شود. 

نکات جالب در رابطه با مزارع مصنوعی لگجین دراسپانیا:

برای رشد لگجین لازم است که در لایه زیرین بستر، کاه بریزید و به همین خاطر است که بعد از برداشت گندم، لگجین بصورت طبیعی در گندم زارها رشد زیادی می‌کند. 

این گیاه نه آفتی دارد و نه به کود شیمیایی نیاز دارد. به تغییرات دمای محیط هم بسیار مقاوم است. به آب بسیار کمی نیز نیاز دارد.

لگجین برازجان جزء بهترین لگجین های دنیا است. خارج از ایران، قیمت ترشی لگجین ۱۰ برابر ترشی‌های دیگر است. متاسفانه در ایران این گیاه ارزشمند که به صورت طبیعی و خدادادی خودرو هم می‌باشد را به عنوان یک گیاه هرز می‌شناسند و همه کشاورزها لگجین رو ازبین می‌برند.

گاهی این بیماری در بعضی از مناطق سیب کاری، مشکل آفرین می باشد. 

علائم: 

از علائم این پوسیدگی می توان به ظهور لکـه هـای گـرد، قهوه ای تا سیاه، خشک و کم عمق درقسمت هـای تـرک خـورده پوست میوه و یا در گودی های گلگاه یا دمگاه میوه اشاره نمود. 

بافت قسمت های کاملاً پوسیده، اسفنجی می شود و در گوشت آلوده خطوط سیاه بروز می کند. این پوسیدگی در دمای سردخانه به کندی توسعه یافته و قطر لکه ها بعـد از 5 مـاه بـه نـدرت بـه 25 میلیمتر میرسد.

عامل بیماری: قارچی است به نام علمی Alternaria alternata

چرخه بیمـاری: 

قـارچ فـوق روی بافـت هـای مـرده و پوسیده درختان، بقای خود را حفظ می کند و میوه هـا را قبـل و یـا بعـد از برداشت مورد حمله قرار می دهـد. آلـودگی میـوه هـا توسـط ایـن قارچ از طریق زخم های روی میوه، یا محل های آفتاب سـوخته یـا سرمازده صورت می گیرد. میوه هـایی کـه بـه پیـری فیزیولـوژیکی دچار شده اند یا اسکالد گرفته اند نیز مورد حملـه ایـن قـارچ قـرار می گیرند. 

کنترل:

1_ اجتناب از زخمی نمودن یا له نمـودن میـوه هـا حـین برداشـت، حمل و نقل و بسته بندی.

 2_ ضدعفونی جعبه های چوبی قبل از اسـتفاده بـا آب کلـردار یـا بخار آب.

3_ ایجاد شرایط مناسب از نظر رطوبت، دما و تهویه حین حمل و نقل میوه ها و نیز در طول نگهداری در انبار.

یک ساله تابـستانه، دارای انـشعابات پراکنـده، بلنـدی تـا 1 متـر، برگ ها به اشکال متفاوت ظاهر مـی شـوند. 

خـاک هـای مر طـوب، سبک و نرم را ترجیح می دهد. ساقه های آن موقعی که گیاه رشـد کافی می کنـد نـسبتاً چـوبی و محکـم مـی شـود. ریـشه هـای نـسبتاً

متراکم دارد که باعث می شود به سختی از زمین کنده شود.

از بوته هایی که در حال تشکیل بـذر هـستند نبایـد بـه عنـوان خـاک برگ اســتفاده شــود. ســلمه تــره متعلــق بــه خــانواده چغنــدر (Chenopodiacea) است و از این خـانواده علـف هـای هـرز دیگری مانند اسـفناج بـاغی (patula Atriplex) نیـز کـم و بیش در باغ ها ایجاد مزاحمت می کنند.

از آن جایی که این گیاهان، جز پهن برگ ها می باشند، برای از بین بردن آن ها می باست از پهن برگ کش ها استفاده کرد. هم چنین در باغات می توان از کلتیواتور استفاده کرد.

این آفـت بیـشتر در منـاطق کوهستانی فعالیت دارد. مشاهدات مکرر حاکی از فعالیت شـدید آن در مناطق کوهستانی استان های تهران و اصـفهان (سـمیرم ) و بقیـه مناطق کشور است. بنابراین آفت در برخـی سـال هـا توانـایی وارد کردن خسارت شدید را دارا می باشد.

ایـن گونه، پروانـه کـوچکی اسـت بـا عـرض حـداکثر 8میلیمتر که زمینه بال های جلویی زرد با نقش و نگارهای سفید رنگ می باشد و مانند بقیه مینوزها بال زیرین باریک و ریشکدار است. لاروها نیز زرد رنـگ می باشند. 

آفت زمستان را به صورت شـفیره در داخـل دالان هـای برگ هـای ریختـه شـده مـی گذرانـد. پروانـه هـای حاصـل از ایـن شفیره ها، هم زمان با تـورم همـراه بـا تغییـر رنـگ جوانـه هـای گل(مرحله D جدول رویشی Flekinger) در طبیعت ظاهر شـده و بلافاصله اقدام به جفت گیری و تخم ریزی می کنند. تخم هـای آفـت به صورت منفرد و در سطح زیـرین بـرگ هـا گذاشـته مـی شـوند.

لاروها پس از تفریخ، از محل چسبیدن تخـم بـه بـرگ بـه داخـل پارانـشیم بــرگ وارد شـده و بـین دو اپیـدرم شــروع بــه فعالیــت می کنند. در اثر فعالیت لارو آفت، اپیـدرم سـطح زیـری بـرگ از پارانشیم جدا شده و حالت باد کرده به خود می گیرد.

از دیگر مینوزهای درختان میوه سردسیری می توان به دو گونـه دیگـر کــه در فــارس تحــت عنــوان مینــوز لکــه تــاولی روی بــرگ و دیگــری مینوز لکه مارپیچی، اشاره کرد که مشابه گونه های قبل است.

روش های کنترل:

نکته مهم در رابطه با علل طغیان این آفت و دیگر مینوزها، انجام سمپاشی های بی رویه در طول سـالیان متمادی برای کنترل آفت کلیدی کرم سیب و عوارض منفی ایـن سم پاشی ها از جمله قلع و قمع دشمنان طبیعی این آفـات از سویی، و ایجاد پدیده مقاومت به سموم معمـول فـسفره در آنهـا از سـوی دیگر است. در حالت طغیانی می توان از ترکیبات وسمومی مثل استامی پراید جهت کنترل آنها استفاده کرد.

دوره آموزشی مدیریت کشت گلخانه ای (مجازی و آفلاین)، از تاریخ 1 مرداد لغایت 3 مردادماه 1399 به مدت 30 ساعت، توسط سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور برگزار گردید. در این دوره آموزشی مهندس حجت دهقانی، مسئول فنی داروخانه گیاهپزشکی باغبان جهرم حضور داشت. گفتنی است در پایان این دوره، گواهینامه جهت بهره مندی از مزایای دوره آموزشی به ایشان اعطاء گردید.

این حشره در حال حاضر در اکثر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا وجود دارد. در ایران این حشره اولین بار در سال 1307، با نهال آلوده از ایتالیا وارد و در بابل مشاهده گردید. 

میزبان های مهم آن شامل انواع مرکبات، گل ابریشم( Albezia )، گل طاووسی و درخت پلت( Acer )است. به علت شرایط مناسب در شمال ایران، مدت کمی سراسر باغات مرکبات را آلوده کرد. 

در سال 1312، یکی از استادان باغبانی به نام پرآلما  به فرانسه اعزام شد واز جنوب این کشور  تعدادی  کفشدوزک 

(Rodalia (Novious )،(cardinalis Muls 

را به ایران انتقال و بلافاصله به منطقه بابل و تنکابن فرستاده شد. این کفشدوزک اولین نمونه موفق در مبارزه بیولوژیک شناخته شده است وشالوده مبارزه بیولوژیک در دنیا بوسیله سوسک مزبور ریخته شد.

دشمن این آفت ( کفشدوزک ) در حدود 110 سال قبل از استرالیا و نیوزلند به نقاط مختلف کالیفرنیا آورده شد و با موفقیت در باغات مرکبات مستقر گردید.

جمعیت کفشدوزک در نتیجه سرمای شدید زمستان و کمبود مواد غذائی اختصاصی ( حشره میزبان ) ممکن است رو به کاهش بگذارد. در سال های پر برف و با بروز سرمای شدید تلفات کفشدوزک ها زیاد خواهد بود و احتمالا در سال بعد حشره میزبان آن در باغات طغیان خواهد کرد. لذا برای حفظ نسل وحمایت از این حشره مفید وازدیاد جمعیت آن باید قبل از آغاز زمستان تعدادی از آنها را جمع آوری ودر انسکتاریوم نگهداری وپرورش داد و هم چنین از کانون های طبیعی آن باید حمایت کرد.

بر اساس توصیه آزمایشگاه تحقیقات آفات وبیماری های گیاهی مازندران، برای رها سازی کفشدوزک علیه شپشک استرالیائی برای کانون های آلوده 20 تا 25 عدد لارو و یا شفیره لازم است.

سپردار قهوه ای مرکبات در سنوات گذشته (حدود 20 سال پیش)، یکی از شپشک های غالب باغات مرکبات بوده که با استقرار روی برگ و میوه و تغذیه از شیره گیاهی در جمعیت های بالا سبب ضعف درخت، خشکیدگی سر شاخه ها ومهم تر از همه کاهش بازار پسندی میوه به سبب ایجاد لکه های زرد رنگ بر روی میوه می شود. این لکه به دلیل تزریق بزاق حشره جهت رقیق نمودن شیره گیاهی وجذب بهتر بوده که در حقیقت عکس العمل گیاه در برابر بزاق حشره بوده که روی برگ و میوه بروز می نماید. این حشره زمستان را عمدتا به صورت پوره سن دوم سپری می نماید ودر سال 4-3 نسل دارد.

سپر در این حشره گرد و مرکزی می باشد. رنگ سپر قهوه ای بوده و سنین پورگی را بر اساس دوایر ایجاد شده روی سپر می توان تشخیص داد.

پوره های تازه تفریخ شده پس از استقرار در محل مناسب روی برگ یا میوه و مدتی پس از تغذیه، ترشح سپر را شروع نموده، بنابراین حساس ترین مرحله زمانی جهت مبارزه با این شپشک هنگامی است که بیش از 60 % پوره ها ظاهر شده باشند.

حشره بالغ شپشک ماده گلابی شکل و به رنگ زرد روشن تا زرد متمایل به نارنجی می باشد که با بلند کردن سپر توسط سوزن، بدن حشره چسبیده به برگ یا میوه باقی می ماند. 

در دهه های اخیر به دلیل تغییر شرایط اقلیمی، تغییر فلور باغات، رقابت بین شپشک های مرکبات از تراکم آفت فوق به شدت کاسته شده وآلودگی باغات مازندران به این آفت در سال های اخیر عمدتا به صورت لکه ای و موضعی بوده و به ندرت در بعضی از باغات حومه ساری به عنوان آفت غالب مطرح می باشد. این آفت پلی فاژ بوده و به تعداد زیادی از درختان مثمر، غیر مثمر ونباتات زینتی حمله می نماید.

موضوع: عنصر کلیدی زندگی گیاهان