علائم بیماری ابتدا به صورت لکه های کشیده، باریک و آبسوخته (شفاف زیر نور)، روی برگ ظاهر می شوند.
در شرایط مرطوب، روی لکه ها ترشحات عسلی رنگ تولید می شود. این ترشحات در حضور باران، شبنم یا آب آزاد موجود در سطح گیاه به صورت قطره های زرد رنگ و یا صفحات نازک براق در سطح لکه ها ظاهر می شوند. گاهی لکه ها از نوک برگ ها به سمت قاعده برگ گسترش یافته و توسعه بیماری گاهی از بخش میانی برگ آغاز می شود. پس از مدتی مرکز لکه ها به بافت مرده و رنگ قهوه ای (شفاف در برابر نور) در می آیند. این شفافیت در لکه های ناشی از سایر عوامل بیماری زا مشاهده نمی شود. در شرایط مساعد این لکه ها به غلاف برگ و ساقه ها نیز رسیده و ساقه ها ابتدا آبسوخته و سپس قهوه ای کم رنگ و سرانجام خشک و تیره می شوند.
در روی سنبله ظهور علائم اغلب به صورت لکه های قهوه ای آبسوخته تا تیره و سیاه روی تمامی یا بخشی از پوشینه های سنبله ظاهر می شود. به همین دلیل به آن chaff Black می گویند، که گاهی ممکن است با علائم سایر بیماری ها یا عوامل محیطی یا ژنتیکی اشتباه شوند. برای تعیین دقیق عامل پوشینه سیاه تست آزمایشگاهی الزامی است.
گیاهانی مانند سیر، فلفل، پیاز و ریحان را می توان بین گوجه فرنگی ، هویج یا هر محصول دیگر با وجود فضا و نور کافی کاشت.
کشت حبوبات با غلات زمستانه و گیاهانی مثل ذرت و پنبه نیز انجام می شود. با توجه به پوشش های گیاهی و محصولات زراعی از گیاهان و درختان مختلفی در کشت مخلوط استفاده می کنند.
برای مثال در شهرستان جهرم استان فارس، با توجه به مساعد بودن شرایط کاشت انواع نخل و مرکبات، این دو درخت را به صورت های ردیفی کشت مخلوط، می کارند
کشــت مخلوط عبارت از تولید دو یا چند محصول به طور همزمان، دریک قطعه زمین اســت. محققان زیادی مزیت کشــت مخلوط رادر مقایســه با کشت خالص حتی در شرایط مکانیزه گزارش کرده اند.
برخــی از این مزایــا را افزایش عملکرد، کاهش آفات و بیماری ها و علف های هرز، کاهش ریسک و بهبود حاصلخیزی و حفاظت خاک به خود اختصاص می دهند.
در کل، اضافه محصول درکشت توأم، زمانی به دست می آید که گیاهانتشــکیل دهنده مخلوط از نظــر نحوه و میزان اســتفاده از منابع طبیعی بایکدیگر تفاوت داشــته باشــند. این گونه گیاهان باخصوصیات مورفولوژی(ظاهری) و فیزیولوژی (درونی و ژنتیکی) متفاوت در صورت کشــت در کنار یکدیگر قادر خواهند بود تااز عوامل محیطی اســتفاده بهینه به عمل آورند. به عبارت دیگر، رقابت بینگونه ای کمتر از رقابت درون گونه ای خواهد بود.
افزایش دریافت و بهبود استفاده از نور، اغلب یکی از دلایل مزیت کشتمخلوط در مقایسه با کشت خالص بیان گردیده است.
به طور کلی، کشت مخلوط به کاهش فشار علف های هرز کمک می کند.مشــاهده شده است که توانایی کشت مخلوط برای رقابت با علف های هرز به حداکثر رسیده است.
این بیماری در بعضی از انبارهای نگهداری سـیب کـه اصـول فنی و بهداشتی رعایت نمی شود، خسارت زا می باشد.
علائــم بیمــاری:
از علائــم ایــن بیمــاری مــی تــوان بــه نــرم و آبــدار شــدن و نیــز قهــوه ای روشــن شــدن قــسمت دمگــل یــا گلگـاه میـوه، یـا محـل زخـم هـای ایجـاد شـده در پوسـت اشـاره کرد.
بعــد از گذشــت مــدتی از آلــودگی، انــدام هــای زایــشی قارچ به صورت نقاط سیاه رنگ در بـین میـسلیوم هـای خاکـستری رنگ، در محل آلودگی دیده می شود. میـوه هـای آلـوده در دمـای صفر درجه سانتی گراد سردخانه، بعد از دو ماه فاسد شده و آبکـی می شوند.
عامل بیماری: قارچی است به نام علمی
Mucor pirfoimis
چرخه بیمـاری :
زمـستان گـذرانی ایـن قـارچ در خـاک و بـه صورت اسپورانژیوسپور می باشد. بیشترین جمعیـت ایـن قـارچ در لایه 2 سانتیمتری بـالای خـاک بـه همـراه مـواد آلـی موجـود در خاک و میوه های ریخته شده بر زمین مـی باشـد. میـوه هـای سـالم
ریخته شده روی زمین، طی تماس با خاک و یا از طریق حشرات، جوندگان و پرندگان آلوده می شوند. این قارچ با خـاک چـسبیده به ته جعبه ها به اتاق های بسته بندی راه می یابد. ضمناً آلودگی میوه در زمان برداشت محصول و یا شستشو در پروسة بسته بندی اتفـاق می افتد.
کنترل:
1 -برداشت محصول در هوای خشک انجام شود.
2 -میوه های به زمین ریخته شده با میـوه هـای چیـده شـده یک جـا جمع نشوند.
3 -میوه های معیـوب بـه زمـین ریختـه شـده جمـع آوری و از باغ خارج شوند.
4 -بــه هنگــام بــسته بنــدی، بــه آب شستــشوی میــوه هــا کلــر افزوده شود.
5 -میوه ها قبل از انتقال به سردخانه یا انبار خشک شود.
6 -میوه ها با کاغذ آغشته به ترکیبات مسی، کاغذ پیچی شوند.
پنجه زنی در گندم:
هر بوته گندم، چندین ساقه داشته و نخستین ساقه ای که از خاک بیرون می اید، موسوم به ساقه اصلی و ساقه های بعدی پنجه نامیده می شوند.
پنجه زنی در گندم پس از رسیدن گندم به مرحله 3 تا 4 برگی شروع می شود و هر پنجه تولید شده در شرایط رشد و نمو مساعد و مطلوب، می تواند یک خوشه تولید کند.
در شرایط طبیعی بیش از 70 درصد عملکرد دانه گندم را پنجه تشکیل می دهند. پنجه زنی، گندم را قادر به سازگار شدن گیاه در برابر شرایط محیطی مختلف می نماید. در شرایط رشد و نمو ضعیف و کمبود رطوبت و مواد غذایی، قدرت پنجه زنی کاهش مییابد. با تشکیل پنجه زیاد در شرایط مساعد، عملکرد بالقوه گندم نیز افزایش می یابد.
1. تاریخ کاشت
کاشت دیر هنگام موجب می شود تا گیاه در زمان پنجه زنی با آب وهوای گرم (بهار) و درجه حرارت بالا برخورد نموده و به سرعت از مرحله پنجه دهی عبور کند. در نتیجه دوره پنجه زنی کوتاه و تعداد پنجه ها کاهش می یابد. در بذر کاری دیر هنگام، گندم فرصت کمی برای تشکیل پنجه دارد و در نتیجه با کاهش تعداد خوشه در واحد سطح عملکرد دانه گندم نیز تنزل می یابد.در شرایط کشت زود هنگام، گندم فرصت بیشتری برای تشکیل پنجه دارد و ممکن است با تشکیل پنجه بیش از حد موجب رقابت شدید شده و با تخلیه سریع رطوبت خاک، احتمال کاهش عملکرد دانه بیشتر گردد. بنابراین تاریخ کاشت تاثیر زیادی بر تشکیل پنجه و در نهایت روی عملکرد دانه گندم دارد.
وقتی بذر گندم در دوره مطلوب کاشته شود، توان گندم در تشکیل پنجه های زیاد بیشتر می شود.
تعدادی از پنجه های تشکیل شده، به دلایل مختلف ممکن است از بین بروند و قادر به تولید خوشه نباشند.
اگر در طی فصل پائیز، پنجه خیلی کمی تشکیل شود، ممکن است در فصل بهار پنجه های اضافی بوجود می آید که این پنجه ها کارایی خیلی کمتر نسبت به پنجه های تشکیل شده در پائیز دارند.
پنجه ها هر چه دیر تر و نزدیک به بهار تشکیل شوند، خوشه های کوچک تولید می کنند و شاخص برداشت کمتری دارند.
🌾بنابراین تاریخ کاشت تاثیر زیادی بر تشکیل پنجه و در نهایت روی عملکرد دانه گندم دارد.
2. میزان بذر مصرفی و عمق کاشت:
میزان بذر با تراکم رابطه مستقیم و با پنجه زنی رابطه عکس دارد. بدین مفهوم که هرچقدر میزان بذر مصرفی بیشتر از حد استاندارد باشد، تراکم در مزرعه افزایش و پنجه دهی کاهش پیدا می کند. همچنین کاشت عمیق بذر موجب کاهش پنجه می شود.
3. شرایط جوی:
بهترین وضعیت جوی برای پنجه زنی هوای سرد ابری می باشد.
4. رطوبت:
تامین رطوبت مناسب و آبیاری در حد نیاز گیاه رابطه مستقیمی با تولید پنجه دارد. چنانچه مزرعه در زمان پنجه زنی دچار تنش خشکی و کاهش رطوبت در خاک شود، پنجه زنی متوقف می شود.
5. کودهای پایه:
فراهم بودن عناصر غذایی در زمان پنجه دهی خصوصاً کودهای پایه از جمله نیتروژن نقش بسزایی در تولید پنجه ایفاء می کند.
6. آفات وبیماری ها:
وجود آفات وبیماری ها از جمله قارچ های عامل پوسیدگی ریشه باعث کاهش سطح سبز مزرعه وتوقف پنجه دهی می شوند با ضدعفونی بذور میتوان از خسارت این عوامل تا حد زیادی کاست.
احتمالا تمامی کشاورزان سیب زمینی کار این بیماری را دیده اند:
✅یک بیماری باکتریایی که در خاک های قلیایی و در زمین های با سابقه کشت هویج، تربچه، شلغم و سیب زمینی فعالیتش بیشتر است.
✅در مناطق مختلف با نام های اسکب، چیچک، یا جرب شناخته می شود و علاوه بر بازارپسندی محصول، انبار داری آن را به شدت کاهش می دهد.
✅برای جلوگیری از ایجاد اسکب می توانید قبل از کاشت، گوگرد را همراه پتاس و فسفات به خاک اضافه کنید.
✅مصرف یک تا دو نوبت گوگرد مایع در طول فصل زراعی نیز در کاهش جمعیت باکتری و خسارت آن اثر مثبت دارد. توجه شود که مصرف بیش از حد گوگرد برای سلامتی مصرف کنندگان محصول شما زیان آور است.
✅مصرف یک نوبت سولفات منگنز و سولفات آمونیوم در طول فصل زراعی در کاهش خسارت اهمیت ویژه ای دارد.
✅همانطور که خشکی زمین در توسعه بیماری موثر است، آبیاری بیش از حد نیز باعث توسعه بیشتر بیماری می گردد.
✅مصرف یک نوبت هیومیک اسید نیز باعث کاهش فعالیت باکتری و شادابی گیاه می گردد.
✅مصرف کودهایی مانند نیترات کلسیم و کلسیم بر نیز در کاهش خسارت و ترمیم پوست موثر است.
تنش گرمایی همانند تنش یخبندان، خشکی، شوری و غرقابی، می تواند در گسترش و احداث باغ های مرکبات، محدودیت هایی ایجاد نماید.
علائم مرفولوژی تنش گرما در مرکبات با توجه به نوع و سن اندام متفاوت می باشد. از جمله علائم ظاهری تنش گرما در مرحله گلدهی (اواسط فصل بهار) می توان به تشدید ریزش گل و در نتیجه کاهش عملکرد محصول اشاره داشت. دوره تشکیل میوه چه نیز از مراحل حساس به تنش گرما بوده که افزایش ناگهانی دما می تواند سوختگی و زرد شدن میوه چه را در ارقام حساس به تنش گرمایی تشدید نماید.
لوله ای شدن برگ، زرد شدن و ظهور نقاط قهوهای سوخته روی پوست میوه نارس (در مراحل حجیم شدن) و برگ مرکبات، تحت تنش گرما نیز از علائم ظاهری این چالش است که در باغ های تحت تنش قابل ردیابی است. عموماً در کنار تنش گرما، احتمال بروز تنش خشکی نیز محتمل می باشد.
به همین دلیل در شرایط باغی (میدانی) تفکیک اثرات تنش گرما و خشکی از یکدیگر، مشکل است. لذا برخی از ارقام حساس به تنش خشکی و ترکیدگی (خصوصاً ارقام نافدار و پوست نازک) در مواجهه با تنش گرما دچار کمبود آب و افزایش ترکیدگی می شوند که مدیریت حل این مشکل، آبیاری منظم و بهینه درختان است تا میزان ترکیدگی کاهش یابد.
