اصطلاح کودهـای بیولوژیـک تنهـا بـه مـواد آلـی حاصل از کودهای دامی، بقایـای گیـاهی، کـود سـبز و غیـره اطـلاق نمی شود، بلکه ریز موجـودات باکتریـایی و قـارچی و مـواد حاصـل از فعالیت آنها در رابطه بـا تثبیـت نیتـروژن و فراهمـی فسـفر و سـایر عناصـر غــذایی از جملـه مهم تــرین کودهـای بیولوژیــک محســوب می گردند.
(باکتری های مفید آزادزی موجـود در خـاک کـه باعـث بهبود رشد گیاهان می گردند، به نام ریزوبـاکتری هـای تحریـک کننده رشد گیاه شناخته می شوند که با تولید هورمون های گیـاهی بـه صورت مستقیم و با تثبیت نیتروژن، تسهیل جذب عناصر بـه صـورت غیر مستقیم رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهند.
پیاز گیاه فصل خنک است که در یک محدوده وســیع درجه حرارت به خوبی رشــد میکند و از نظر تشکیل سوخ به طول روز واکنش نشــان می دهد. این محصول به دلیل واکنش های مختلف به طول روز جهت تشکیل و حجیم شدن پیاز، امکان کشت آن در استان های شمال شرقی، شمالی و جنوبی به ترتیب در اوایل بهار، زمستان وپاییز وجود دارد. در کشت پاییزه پیاز خوراکی از روش کشــت نشایی استفاده می شود.
نیاز کودهای فسفر و پتاس در زمین های شنی بیشتر از زمین های رسی می باشد. ✔استفاده از سولفات آمونیم و سولفات پتاسیم باعث کاهش PH خاکهای قلیایی می شود.
🔸بایستی توجه داشت که مصرف زیاد فسفر مانع جذب عناصر آهن، روی، و منگنز یا حتی عناصر ازت و پتاس می شود.
🔸مصرف کود سولفات پتاسیم در زمینهای شور موجب کاهش کلرور سدیم می گردد اما در خاکهایی که شور نیست از کلرور پتاسیم هم می توان استفاده نمود.
🔸استفاده بی رویه از ازت بعلت افزایش رشد سبزینه ای و برهم زدن نسبت کربن به نیتروژن (C به N) مناسب نیست.
🔸کود اوره به عنوان مهمترین ترکیب ازت دار، تقریبا برای هر خاکی مناسب است.
🔸 بهترین کود در مراحل اولیه رشد کودهای فسفر بالا و پتاس بالا هستند.
👈 تاکید می شود بر اساس آنالیز آزمایشگاهی و نیاز واقعی مزرعه، با مشورت و توصیه کارشناسان مجرب با اطمینان از اصالت و کیفیت کود، اقدام به مصرف کودها شود.
👈 مصرف بی رویه کودها ممکن است عوارضی از قبیل برهمکنشهای منفی، شور شدن خاک، مسمومیت خاک، آسیب به موجودات مفید خاک و .... را به همراه داشته باشد.
علل تنک شدن خوشه و دانه در درختان پسته:
۱- ناهمگونی اندازه دانه ها در خوشه
۲-بادزدگی و تگرگ و…
۳-آفاتی مانند سنکها و زنجره ها
۴- عدم تامین مناسب نیاز سرمایی
۵-نوسانات دمایی زمستان و بهار
۶-کمبود عناصری که در گرده افشانی و تلقح موثر هستند مانند روی و بر
۷-کمبود کلسیم
۸-آبیاری سنگین بی موقع در بهار
۹-سرمازدگی
۱۰-اختلالات هورمونی و فیزیولوژیک
۱۱-تغذیه نامناسب و استفاده بی رویه از کودهای نیتروژنه در اول فصل
۱۲-گرده افشانی نامناسب یا اختلال در گرده افشانی
نشا گیاهچه کوچکی است کـه قسـمتی از دوره رشـد خـود را درمحیطی مناسب و کنترل شده گذرانده و پس از مساعد شـدن شـرایطمحیطی به زمین اصلی منتقل مـی شـود.
از ویژگـی هـای یـکنشای خوب میتوان به مواردی نظیـر داشـتن ریشـه قـوی بـا حجـم مناسب، داشتن ساقه سالم و افراشته، دارا بودن چهـار تـا شـش بـرگ سالم و عاری بودن از هرگونه آفات و بیماری اشاره کرد.
یکی از روش های جدید تولید نشا، کشت بدون خاک است.
مزیت هایی نظیر کنترل تغذیه گیـاه، امکـان افـزایش تـراکم کاشـت،کاهش بروز بیماری ها و آفات و افـزایش کمیـت و کیفیـت محصـولنسبت به کشـت خـاکی موجـب رویکـرد تولیدکننـدگان محصـولات باغبانی به استفاده از این روش شده است.
به نظر می رسـد از بـینانواع روش های کشت بدون خاک، کشـت در مـواد دانـه بنـدی شده، بهترین گزینه برای تولید محصـولاتی ماننـد خیـار و سـایر کـدوییان
میباشد.
در این روش از بسترهای آلی و معـدنی بـرای پـرورش
گیاه استفاده می شود. خصوصیات مواد مختلف مورد استفاده به عنـوانبستر کشت، اثرات مستقیم وغیر مستقیمی روی رشد و تولید محصول
می گذارد و انتخاب بستر مناسب یکی از مهـم تـرین عوامـل مـوثر درموفقیت تولید در کشت بدون خاک است. توانایی یک بسـتر بـهواسطه حفظ رطوبت و هوادهی مناسب به بوته می باشد.
❌از جمله معایب این روش نیز می توان به این مورد اشاره داشت که این کار نیاز به تخصص دارد و اینکه استفاده از محلول ها و مواد تغذیه ای باید به موقع و بدون هیچ کم و کاستی انجام گیرد. چون در این روش خاکی وجود ندارد که نیازهای گیاهچه را در صورت کمبود، جبران نماید.
اهمیت محلول پاشی فروت ست:
فروت= میوه
سِت= تشکیل(Fruit Set)
فروت ستینگ به فرایند تشکیل جوانه گل، گل انگیزی و لقاح و تشکیل میوه می گویند.
این فرآیند از بعد از برداشت میوه شروع و تا بهار سال آینده بعد از تشکیل میوه ادامه دارد.
برای مدیریت این فرآیند کوددهی های فروت ست به توصیه کارشناسان بین باغداران رواج پیدا کرده است.
فرمول کودی کلاسیک رایج شامل نیتروژن، روی و بُر می باشد.
زمانهای پاشش:
1. بعد از برداشت میوه تا زمانی که برگ ها دچار خزان نشده و کاملا شاداب هستند.
در بین درختان میوه استثنائاتی وجود دارد که مختص فیزیولوژی آن گونه می شود مانند مرکبات.
2. تورم کامل جوانه در ابتدای فصل رشد (بهار)
با بررسی های دقیق تر در سال های اخیر علاوه بر محلول پاشی، کودآبیاری هم توصیه می شود. که علاوه بر عناصر ذکر شده پتاسیم، کلسیم، منگنز و ... هم توصیه می گردد.
۱- هندوانه مکعبی که در ژاپن تولید میشود و علت اصلی گران قیمت بودن این هندوانه، شکل و فرم آن می باشد و مزه آن هیچ تفاوتی با هندوانه های عادی ندارد.
۲- انگورهای یاقوتی رومی. درشت ترین انگورهای جهان، به نام انگورهای یاقوتی رومی می باشند که در کشور ژاپن پرورش داده می شوند.
۳- طالبی یوباری یک نوع طالبی کاملا خاص می باشد که در شهر یوباری واقع در هوکایدو ( شمالی ترین جزیره ژاپن ) رشد می کند و به غیر از این منطقه، در هیچ منطقه دیگری رشد نمی کند.
گیاه کلم پیچ با نام علمی oleracea Brassica و واریته ی capitata، یکی از سـبزیجات مهـم اقتـصادی و بـا سـطح وسیع کـشت در ایران و به ویژه در شهرستان ارومیه از استان آذربایجان غربی می باشد.
در این بیماری گیاهان بالغ کلم سفید و کلم قرمز، با نشانه زرد شـدن و ریزش برگ های بیرونی بوته ها، آبسوختگی یا قهوه شدن و نرم شدن قاعده دمبرگ ها و بـرگ هـای بیرونی سـر کلـم مواجه می شوند.
تـشکیل میسیلیوم سفید رنگ پنبه ای و تعداد زیادی سختینه سیاه رنگ و بزرگ، که از مشخصات پوسیدگی اسکلروتینیایی کلم است، نیز مشاهده می شود.
در صورت مشاهده این علائم، بافت های آلوده به همراه سختینه ها باید از مزرعه خارج شود.
در صورت تشدید بیماری نیز میتوان از قارچ کش استفاده کرد.
یخ زدن خاک سبب بهبود خصوصیات فیزیکی خاک می شود:
️یخ زدن آب در طول فصل زمستان بین دو تا سه مرحله صورت میگیرد و بهترین زمان برای این کار در شرایطی است که دمای هوا حدود منفی 7 درجه سانتیگراد باشد.
️باید توجه داشت که دما کمتر از منفی 10 درجه سانتیگراد نباشد که به درخت آسیب برساند.
️در مجموع دما باید زیر صفر درجه و از منفی 10 درجه سانتیگراد کمتر نباشد.
️این کار دارای محاسن زیادی مانند از بین بردن تخم و لاور انواع حشرات و بیماریهای گیاهی است.
️یخ زدن سبب انبساط و افزایش حجم خلل و فرج خاک و در مجموع بهبود خصوصیات فیزیکی خاک نیز میشود.
در زراعت تک کشتی، تراکم بهینه یکی از عوامل موفقیت در تولید می باشــد. اگر میزان تراکم بوته بیش از حد بهینه باشد، عوامــل محیطــی موجود از جمله رطوبت، نور و مواد غذایــی در حد بهینه در اختیار هر بوته قرار نمی گیــرد و برعکس چنانچه تراکم بوته کمتر از حد مطلوب باشد از امکانات محیطی موجود به نحو مطلوب استفاده نمی شود که خود باعث کاهش محصول می گردد.
تراکم بوته از جمله فاکتورهای مهم زراعی است که بر عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی و هم چنین مواد موثره آن ها، تاثیرگذار است.
در صورت تراکم شدید بوته ها باید اقدام به تنک کردن بوته های ضعیف تر کرد تا بوته های دیگر رشد و گسترش بهتر و مفیدتری داشته باشند.
ترخون، گیاهی است از خانواده یا تیره ی کاسنی(Asteracea)، پایا و به ارتفاع 1 تا 3 متر با برگ های ساده به رنگ سبز درخشان که در قاعده سه بخش می شوند. گلها در گل آذین کوچک و مجتمع به صورت خوشه هستند که رنگ آن ها زرد یا قهوه ای تیرهاست. ریشه نیز دارای ریزوم است.
ترخون اولین بار در مناطق جنوبی روسیه و سیبری دیده شده است و بیشتر در مناطقی کشت می شود که از هوای گرم و آفتابی برخوردار باشد. آبیاری برای این گیاه در مرحله تشکیل شکوفه ها ضروریست.
خاک مناسب برای کشت ترخون خاک های با بافت متوسط (رسی_شنی) و با ضخامت زیاد لایه سطحی می باشد.
از موارد استفاده ترخون، می توان به عطردهی سبزیجات، خوشبوکننده خمیردندان و کاهش اثر خواب آلودگی داروها اشاره کرد.
در فصل بهار، نشاهای ترخون را از خزانه به زمین اصلی منتقل و در عمق 10 تا 15 سانتی متری از عمق زمین، کشت می کنند. ترخون در طول رویش به آب کمی نیاز دارد. آبیاری در این گیاه در مرحله تشکیل شکوفه و پس از برداشت محصول، برای شروع چین جدید ضروری است.
محصول ترخون را در چند چین در سال می توان برداشت کرد. اولین برداشت در مرحله گلدهی انجام می گیرد.
گیاهان باید از فاصله 7 تا 8 سانتی متری از سطح زمین برداشت کرد. زیرا حداقل چند برگ در گیاه باقی بماند تا بتواند فتوسنتز کند.
برداشت جهت استفاده هایی نظیر تازه خوری، خشک کردن و تهیه اسانس استفاده می شود. از مهم ترین خواص آن میتوان به خوشبو کننده دهان و مسکن درد دندان، داشتن ویتامین A، کمک به هضم غذا و ضد نفخ بودن اشاره کرد.
آب یکی از مهم ترین عوامل محیطی در تولید محصولات مختلف می باشــد. به طوریکه کمبود آب در جریان تولید گیاهان می تواند صدمات ســنگینی به رشــد و نمــو و همچنین مواد موثره گیاهان دارویی وارد نماید. آب نه تنهــا به لحاظ اکولوژیکی بلکه به لحاظ فیزیولوژیکی نیز دارای اهمیت اســت. زیرا در اکثر فرآیندهای داخلی گیاه دخالت داشــته و تقریباً تمام فعالیت های متابولیکی سلول های گیاهی از جمله ساخت مواد موثر در گیاهان دارویی بستگی به وجود آب دارد.
میزان اسانس در بابونه به شدت تحت تاثیر عوامل محیطی از جمله آب قرار گرفته به طوری که با کاهش آبیاری از مقدار اسانس کاسته می شــود.
تحقیقات انجام شــده بر روی دو گونه تاجریزی حاکی از آن است که مقدار مواد موثره این گیاهان با آبیاری منظم و به موقع افزایش می یابد. همچنین مطالعه انجام شده توسط مظفری و همکاران بر روی سیاهدانه حاکی از آن است که افزایــش تنش خشــکی درصد روغن دانه را افزایــش داده اما عملکرد روغن به دلیل کاهش عملکرد، در تنش هــای بالای آبیاری کاهش می یابد.
دفعات آبیاری در بررسی رضائی نژاد و همکاران، تاثیر معنی داری بر درصد اسانس زیره سبز داشت.
درصد اســانس انیســون در رژیم های مختلف آبیاری به طور معنی داری تغییر کرد.
زمستان زمانی مناسب برای اقداماتی است که انجام آنها موجب کم شدن خسارت آفات در بهار و تابستان و در نهایت، کاهش نیاز به سمپاشی در این فصول میگردد.
یکی از مؤثرترین اقدامات، سمپاشی زمستانه (پیش بهاره) است. نکاتی مهم که برای سمپاشی زمستانه باید مورد توجه قرار گیرد:
1_ سمپاشی زمستانه را بعد از انجام هرس درختان انجام دهید.
2_ حداقل یک هفته قبل از تورم جوانه ها عملیات سمپاشی را انجام دهید.
3_ تنه درختان از شاخه ها هم مهمتر است.
4_ برای سمپاشی از مخلوط روغن ولک و یک سم حشره کش-کنه کش مانند دورسبان استفاده نمایید.
5_ برای اجتناب از دفعات سمپاشی می توانید از یک سم قارچکش-باکتری کش مانند مخلوط بردو یا اکسی کلرور مس هم استفاده کنید.
6_ میزان مصرف روغن ولک 2% (2 لیتر در صد لیتر آب) است.
7_ قبل از مصرف روغن یا سموم ابتدا آنها را در مقداری آب ولرم به خوبی حل نمایید و سپس در مخزن سمپاش بریزید.
گاوزبان یا براگو یک گیـاه یـک سـاله، متعلـق بـه خانواده گل گاوزبان می باشد. این گیاه در ایران دارای دو گونه با نام های گل گاوزبان ایرانی و گل گاوزبان اروپایی (براگو) است. گل های گاوزبان ایرانی، کمی درشت تر از گل های گاوزبان اروپایی است و از نظر خواص نیز اندکی با هم متفاوتند.
اخیراً این گیاه به عنوان منبع گاما اسید لینولنیک، که یک اسید چرب پرارزش می باشـد،مورد توجه قرار گرفته است. مقدار روغن این گیاه حـدود40-30 درصد است که حدود 30-20 درصـد آن را گامـااسید لینولنیک تشکیل می دهد.
گاما اسید لینولنیک در داروسازی برای کنترل بیماری هـای قلبی، دیابت و التهاب مفاصـل اسـتفاده مـی شـود.
از خواص دیگر این گیاه می توان به داشتن طبیعت گرم، ادرار آور بودن، پایین آورنده تب در بیماری مثل سرخک و کرونا اشاره کرد. همچنین دمنوش این گیاه در زمان سرماخوردگی و فصل سرما می تواند مفید واقع شود.
از آن جایی که این گیاه حاوی ماده ای به نام آلکالوئید است، مصرف مکرر و زیاد آن توصیه نمی شود.
چگونه برگ گیاهان آپارتمانی را تمیز کنیم؟
🔸️تمیز کردن برگ های کرک دار با مسواک یا قلم مو
🔸️تمیز کردن گرد و غبار روی برگ ها با پارچه
🔸️شستشوی برگ گیاه
❓مواد لازم برای شستشوی برگ گیاهان چیست؟
🔸️برای شستشو و تمیز کردن برگ گیاهان می توانید از مواد مختلفی استفاده کنید.
🔸️علاوه بر مواد شوینده مخصوص گیاهان می توان از مایع ظرف شویی نیز استفاده کرد.
🔸️ماده دیگری که می توانید برای تمیز کردن گل ها و گیاهان استفاده کنید، گلیسیرین است. چند قطره گلیسیرین برای این کار کافی است. برای این کار چند قطره گلیسیرین را روی دستمال بریزید و سپس با آن گل ها و برگ های گیاهان را نظافت کنید.
🔸️هم چنین استفاده از ترکیب آب و شیر نیز علاوه بر این که باعث تمیزی گیاه می شود می تواند برای برگ ها بسیار مفید نیز باشد. مقدار کمی از این ترکیب را روی پارچه ای ریخته و سپس با کمک پارچه برگ گیاهان را تمیز کنید.
🔸️علاوه بر این ها شما می توانید از مواد شوینده مخصوص گیاهان نیز استفاده کنید که در بازار موجود می باشند.
جوانه زنی و اسـتقرار گیاهچـه از مهـم تـرین مراحـل بحرانی در چرخـه زنـدگی گیـاه می باشد. جوانه زنـی یـک فرآینـد فیزیولوژیـک پیچیده است کـه تحـت تـأثیر عوامـل ژنتیکـی و عوامـل محیطـی قـرار می گیرد.
عوامل محیطی تنظـیم کننـده جوانـه زنـی برای بـذرهای بـدون کمـون(بدون خواب) شـامل دمـا، آب و اکـسیژن می باشند و برای بذرهای دارای کمون علاوه بر این عوامـل به نور و محیط های شیمیایی نیز نیـاز مـی باشـد. در بـین ایـن عوامل محیطی برای بذرهای بدون کمون، دمـا و رطوبـت،زمانی که تهویـه مناسـب باشـد، اهمیـت بیـشتری دارند.
پتانـسیل آب خاک نیز یکی از مهمترین عوامل محیطی می باشد کـه بر جوانه زنی و استقرار گیاهچه مؤثر می باشد. توانایی جوانه زنی بذرها تحـت شـرایط رطـوبتی، شانس استقرار بیشتر گیاه و تراکم بالاتر را در پی دارد کـه در نتیجه منجر به افـزایش عملکـرد مـی شـود. کـاهش پتانـسیل آب منجـر بـه کـاهش یکنواختی، سرعت جوانه زنی و عملکرد می شود.
اقلیم، تغذیه خاک و آب به عنوان سـه فـاکتور مهـم بـرای رشـد گیاهان مطرح شده اند. تغذیه خاک و آب به طور نسبی از طریـق کـوددهی و آبیاری به راحتی قابل کنترل می باشد، امـا نـور فـاکتور بسـیار مهم اقلیمی بوده که کنترل آن بسیار مشکل است.
نور، رشـد و توسعه گیاهان را از طریق فرآیند فتوسنتز و به ویژه از طریق جـذب دی اکسید کربن کنترل می کند. در هـر زیسـتگاه شـدت نـور موثر در فتوسنتز، بسـته بـه زمـان و مکـان متفـاوت اسـت، اگرچـه گیاهان در برابر شدت های مختلف نور، سازگاری خود را افزایش می دهند.
رشد مطلوب گیاه نیازمند شدت نور مناسب است. نور بیش از اندازه یـا شدت کم آن، فتوسنتز گیاه را کاهش می دهد. تغییـر نـور نـه تنها روی مورفولوژیک (ظاهر)، فیزیولوژیک (درون) و تشریح گیاه مـؤثر است، بلکـه تأثیر مهمی هم بر روی تولید دارد.
در شدت نور زیاد، گیاهان برگ های بیشتری تولید می کنند ولی اندازه برگ به دلیـل کنـد شـدن تقسیم یاخته ای(سلولی)، کوچکتر می شود، همچنین شکل برگ و جهـت آن نیز تغییر می یابد.
گلدهی زودهنگام گیاهان تحت شدت نور کم، مشابه پاسخ گیاهان سایه پسندی است که در سایه گیاهان مجاورشان رشد کرده اند. از دست دادن رنگ و رشد سریع طولی ساقه پاسخ مهم فنوتیپی (ظاهری) دیگر در برابر شدت نور کم است.
گل جعفری، گیاه زینتی متعلق به تیره آفتاب گردان (Asteraceae) بوده و پراکنش آن بیشتر در مناطق معتدله و حاره می باشد.
این گیاه دارای سه گونه مهم یکساله، جعفـری آفریقـایی، جعفـری فرانسـوی و جعفـری مکزیکی مـی باشد.
جعفـری فرانسـوی، به عنوان گل جعفری پاکوتاه با ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتر شـناخته شـده است. جعفری آفریقـایی یـک گیـاه دارویـی و زینتـی محسوب می شود و ارتفاع آن به 90 سانتی متر نیز می رسد. گل های این گونه، به رنگ زرد متمایل به نارنجی است. این گونه نسـبت بـه گونـه فرانسوی برای رسیدن به مرحله گلدهی به مدت زمان طولانی تـری نیاز دارد. این گل از ارزش زینتی بالایی برخوردار است.
کاشت گل جعفری معمولاً همـراه بـا خزانـه گیـری اسـت. بـدین صورت که در اواخر اسفند ماه تا اواخر فـروردین خزانـه گیـری و نشـاء، ظرف مدت دو ماه آماده انتقال به زمین اصلی می شـود. در ایـن شرایط معمولاً گیاه شدت نـور بـالا را بـا توجـه بـه دمـای پـایین تـر اردیبهشت تحمل می کند. ولی اگر به هر دلیلی کشت و انتقال گیاه بـا تأخیر همراه باشد، عکس العمل گیاه به شدت نـور مشـخص نیسـت و
نیاز به مطالعه و بررسـی دارد.
1- آیش یا تناوب زراعی با محصولاتی به جز خانواده گندمیان.
2- استفاده از بذور سالم و تهیه شده از مزارع عاری از آلودگی. در بیشتر موارد بذر مهم ترین منبع انتقال و آلودگی اولیه بیماری است. پوسته های خارجی بذر به راحتی می توانند باکتری عامل بیماری را انتقال
دهند. نگهداری بذر در طول سال هم نمی تواند موجب کاهش معنی دار آلودگی به باکتری عامل بیماری شود.
3- مبارزه با علف های هرز خانواده گندمیان. با توجه به اینکه باکتری عامل نواری غلات، دارای پاتوارهای متعددی است، می تواند از بین خانواده گندمیان میزبان های متعددی را برای بقا و زمستان گذرانی انتخاب کند. حذف علف های هرز میزبان، میزان آلودگی اولیه بیماری را کاهش می دهد.
4- از بین بردن ایمن بقایای گیاهی مزارع آلوده و خارج نمودن از مزارع و در صورت عدم امکان، شخم عمیق و زیر خاک بردن بقایا.
5- کاشت ارقام مقاوم نسبت به بیماری نظیر رقم الوند، برات، سیروان، زرینه، تیرگان، شوش، بک کراس، روشن، دنا و سایونز که تحمل خوبی نسبت به بیماری نشان داده اند.
6- اجتناب از کاشت ارقام حساسی نظیر پیشگام، میهن، پیشتاز و آفتاب در مناطق آلوده.