✔️سمپاشی با استفاده از ایپرودیون (رورال) به میزان 1 در هزار یا کلروتالونیل (براوو) به میزان 1/5 در هزار
✔️در چهار نوبت: نوبت اول بعد از گلدهی و هنگام تشکیل حبه های جوان. نوبت دوم در انگور قبل از
تماس حبه ها با هم، نوبت سوم هنگام رنگ انداختن میوه ها نوبت چهارم سه
هفته قبل از برداشت.
✔️هرس و حذف انتهای سرشاخه های آلوده
✔️سمپاشی با سمومی مانند کاپتان، با نسبت 3 در هزار، نوبت اول قبل از گل. در صورت لزوم تکرار سمپاشی هر 7 تا 10 روز یکبار.
برگ ها:
قسمت های تغییر رنگ یافته متمایل به زرد تقریباً مدور تحت عنوان لکه های روغنی.
رشد سفید رنگ قارچ بویژه در سطح زیرین برگ ها.
لکه ها با گذشت زمان قهوه ای شده و برگ های شدیداً آلوده ممکن است بریزند.
شاخه ها:
انتهای شاخه های آلوده پیچ خورده و پوشش سفید قارچ روی ساقه ها دیده می شود.
خوشه ها:
خوشه ها بسیار حساس بوده و در طی آلودگی های شدید زرد، قهوه ای و نهایتاً به طور کامل خشک می شوند.
حالت چوب پنبه ای ممکن است در شاخساره ها آلوده دیده شود.
سمپاشی با استفاده از دینوکاپ (1 در هزار)، پنکونازول (توپاز 0/125 در هزار)، نوآریمول (0/2 در هزار)، هگزاکونازول (0/25 در هزار)
سموم گوگردی در سه نوبت:
نوبت اول در 6 تا 7 برگی جوانه ها، به میزان 10 تا 15 کیلو، نوبت دوم بعد از ریختن گلبرگ ها و بسته شدن دانه، به میزان 20 تا 30 کیلو و نویت سوم 10 روز بعد به میزان 30 تا 40 کیلو.
🌱برگ ها:
زخم ها و پوشش سفید رنگ ابتدا در سطح زیرین برگ ها یافت می شوند، ولی با پیشرفت آلودگی، در سطح رویی نیز دیده می شوند.
برگ های شدیداً آلوده شکننده شده و ممکن است بریزند.
از اواخر ماه تیر، ساختارهای کروی ریزی (نارنجی تا سیاه) در سطح رویی و زیرین برگ دیده می شوند.
🌿شاخه ها:
لکه های سوخته نامنظم به رنگ قهوه ای تا سیاه به طول چند سانتیمتر در طول فصل ایجاد می شوند. این لکه ها مرز نامشخصی نداشته و حتی بعد از چوبی شدن شاخه نیز باقی می مانند.
🍇خوشه ها و محور گل آذین:
سفیدک پودری روی خوشه ها و محور گل آذین معمولا ظاهر خاکستری تا متمایل به سفید دارد.
آلودگی شدید روی محور باعث می شود که خوشه ها بریزند، به خصوص اگر در زمان برداشت آسیب مکانیکی به آن ها وارد شود. علائم روی محور، شبیه علائم روی شاخه است.
حبه هایی که در ادامه فصل آلوده شوند، مستعد ترک برداشتن بوده و نسبت به کپک خاکستری حساسند.
مهمترین بیماری های گیاه خیار در طول دروه رشد، بیماری قارچی می باشد که باعث خسارات شدیدی بر روی گیاه شده و کمیت و کیفیت محصولات را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.
بیماری های قارچی گیاه خیار عبارتند از بوته میری، پژمردگی بوته، پژمردگی ورتیسلیومی، آلترناریا یا لکه موجی، پوسیدگی اسکلروتینیایی، پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه، سفیدک سطحی، کپک خاکستری، سفیدک داخلی، آنتراکنوز، گموز خیار، پوسیدگی میوه، پوسیدگی سیاه طوقه و ریشه و پوسیدگی سیاه ساقه.
1-استفاده از پیت های سترون و یا ضدعفونی خاک خزانه.
2-استفاده از بذور گواهی شده.
3-جمع آوری و از بین بردن بقایای آلوده گیاهی در آخر فصل.
4-تناوب زراعی 3-2 ساله با گیاهان غیر میزبان.
5-تقویت گیاهان با کوددهی متعادل و آبیاری مناسب.
6-کنترل علف های هرز.
7-تهویه هوایی مناسب با رعایت فاصله مطلوب کشت گیاهان.
8-آبیاری زود هنگام در روز جهت خشک شدن سریع برگ ها.
9-کاهش صدمه و زخم به گیاه به خصوص در شرایط مرطوب.
10-کنترل حشرات تغذیه کننده جهت کاهش انتشار اسپورهای قارچ.
11-کاربرد ارقام مقاوم یا متحمل.
12-مبارزه شیمیایی با استفاده از قارچکش های مناسب، 2 در هـزار بلافاصله بعد از ظهور اولین علائم و با رعایت دوره کارنس آن. در صورت وقوع بارندگی، پس از بارندگی نیز باید سمپاشی بـا سموم توصیه شده انجام گیرد.
بیماری لکه موجی گوجه فرنگی یکی از بیماری های قارچی معمـول در مزارع گوجه فرنگی می باشـد که همه ساله به ویژه پس از بارندگی ها و بیشتر پس از گلدهی، باعث ایجاد خسارت در ایـن مزارع می گردد.
در گلخانه بیماری لکه موجی، در اثر ریزش آب از سقف گلخانه و شبنم بر روی بوته ها و نفـوذ عامل بیماری، شدت می یابد.
علائم این بیماری، به صورت لکه های قهوه ای و تیره با هاله زرد روی برگ، ساقه و میوه مشاهده می شود که در لکه ها دوایر متحدالمرکز به صورت حلقوی و موجی ایجاد می شود.
با توجه به اینکه تولید گوجه فرنگی در هرمزگان به صورت خارج از فصل و در فصول پاییز و زمسـتان انجام می شـود، وقوع بارندگی در طول فصل رشد، امری اجتنـاب ناپذیر است که می تواند حساسـیت گیاهان را به بیماری های قارچی مانند لکه موجی افزایش دهد.
رشد گیاه گوجه فرنگی، بر اثر رطوبت زیاد خاک، مختل خواهد شد، لذا بهترین خاک ها برای کشت این گیاه، خاک های بـا بافت سبک (شنی و لومی شنی)، می باشـد.
در صورت عدم تهویـه مناسب خاک، ممکن است بتـوان بـا مخلـوط کردن مقادیر کافی کود حیوانی پوسیده، از طریق شخم عمیق بـا خاک مـورد نظر ایـن نقیصـه را بـر طرف نمـود.
مناسـب تریـن pH برای خاک های زیر کشت گوجه فرنگی نیز 6 تـا 7 می باشد. در صورتی کـه pH خاک کمتر یا بیشتر از ایـن محدوده باشد، بایستی عناصر غذایی را که بـر اثر این pH نامناسب غیـر قابل جذب شـده یـا جـذب و انتقال آن ها مختل می شود، از طریق مصرف کودهای شـیمیایی حاوی آن عناصر، در دسترس گیاه، قرار داد.
از میان عناصر مذکور می توان بـه عناصر کم مصرف اشاره کرد.
آستانه تحمل گوجه فرنگی، بـه شـوری خاک، 2/5 دسی زیمنـس بـر متر می باشد، هـر چنـد که در عمـل، گیاه گوجه فرنگی، قادر به تحمل شـوری های بـه مراتب بالاتر از این مقدار می باشد.
به هر حال با اصلاح مدیریت مزرعه، می توان در زمین هایی با شوری بالاتر نیز، گوجه فرنگی کشت کرد. یکی از روش های مدیریتی فوق الذکر، افزایش عمق آبیاری و شستشوی نمک های خاک، از طریق شستشو می باشد.
هـم چنین مصرف کودهای شـیمیایی مناسب، بـه خصوص کودهای حاوی عناصر نیتـروژن، پتاسـیم، سیلیسـیوم، روی و آهن می تواند اثرات سـوء ناشی از شوری خاک را تـا حـدودی تعدیل کند.
سفید بالک ها یکی از مشکلات اساسی تولید محصولات گلخانه ای هستند که سالانه خسارات زیادی را به محصول وارد می کنند.
این آفات چند نسلی بوده و مانند شته ها با مکیدن شیره گیاه به طور مستقیم موجب ضعیف شدن گیاه و مرگ آن می شوند.
خسارت غیرمستقیم این آفت روی گیاه به صورت دفع ترشحات چسبناک بر روی برگ های گیاه و رشد قارچ فوماژین بر روی این گونه ترشحات است.
هم چنین مگس سفید ناقل بیش از 100 ویروس گیاهی از جمله بیماری پیچیدگی ویروسی زرد گوجه فرنگی می باشد.
سفید بالک یا مگس سفید گلخانه حشره ای است با دامنه میزبانی وسیع که در حدود 250 گونه گیاه میزبان مانند خیار، گوجه فرنگی و گیاهان زینتی برای آن شناسایی شده است.
لارو بیشتر حشرات بالغ این آفت، اغلب در زیر برگ ها قرار داشته و با قطعات دهانی زننده مکنده خود از آن تغذیه می کنند. در اثر تغذیه آفت، لکه های زرد رنگی روی برگ ها ایجاد شده و به تدریج موجب زرد شدن و خشکیدن بوته ها و در نتیجه کاهش شدید محصول می گردد.
از بین بردن هرگونه پناهگاه شته ها از جمله علف های هرز میزبان در داخل گلخانه و اطراف تا فاصله 4 متری.
خودداری از انتقال گیاهان و نشا از فضای باز به محیط گلخانه.
خودداری از مصرف بیش از توصیه کود ازته.
تنظیم دمای گلخانه بین 25-20 درجه و رطوبت نسبی 60-50 درصد.
به کار گیری نوارهای زرد رنگ چسبنده برای ردیابی و حذف آفت.
برای مبارزه بیولوژیک با شته ها استفاده از کفشدوزک ها مانند کفشدوزک 7 نقطه، بسیار کاربردی است. (هر لارو کفشدوزک 7 نقطه تا یکصد عدد شته را می خورد)، همچنین استفاده زنبورهای پارازیتویید شته بالغ، بسیار مفید است.
مگس های سیرفیده و بالتوری ها و نیز عوامل کنترل میکروبی و قارچی متعددی بر علیه شته ها معرفی شده اند.
برای کنترل شیمیایی این آفت، می توان از حشره کش های با منشا طبیعی استفاده نمود. سموم دیکلرووس (ددواپ) و نیز پی متروزین، که دارای دوره کارنس پایین هستند، برای کنترل شته ها در گلخانه توصیه شده است.
مگس مینوز در روی برگ های گوجه فرنگی پاییزه در منطقه خوزستان فعال است. در ایران نیز در استان های خوزستان، تهران و همدان انتشار دارد.
این آفت بسیار پلی فاژ بوده است. فلفل، هندوانه، گوجه فرنگی، خیار، ماش و لوبیا چشم بلبلی پاییزه، از میزبان های این آفت می باشد.
حشرات ماده و نر از طریق زخم های ایجاد شده به وسیله تخم ریز ماده ها تغذیه می نمایند. خسارت اصلی مربوط به تغذیه لاروهاست که با ایجاد دالان های مارپیچ، از پارانشیم برگ ها تغذیه می کنند.
✅روش های کنترل:
1️⃣زراعی:
کشت مخلوط می تواند در کاهش خسارت آفت مؤثر واقع شود.
2️⃣بیولوژیکی:
زنبور های پارازیتویید مختلفی از خانواده های Eulophidae و Pteromalidae دشمنان طبیعی این آفت اند.
3️⃣شیمیایی:
در صورت نیاز می توان از سموم شیمیایی استفاده نمود، به شرط اینکه دوره کارنس آن در گلخانه و مزرعه در نظر گرفته شود.
روی برگ، علائم همزمان با بازشدن جوانه های برگ به صورت لکه های گرد و کوچک به رنگ سرخ که وسط آن تیره است بروز می کند. لکه ها به تدریج بزرگ شده و از وسط شروع به خشک شدن می کنند. به مرور بافت مرده جدا شده و سوراخی ایجاد می شود.
در صورت شدت بیماری، روی درختان گیلاس و تجمع لکه ها، برگ ها تماماً زرد شده و می ریزند. به طور کلی لکه ها در آغاز پیدایش کوچک و ارغوانی اند ولی به تدریج بزرگتر شده و به رنگ قهوه ای درمی آیند.
روی میوه زردآلو به صورت تاول هایی برجسته به رنگ ارغوانی تا قهوه ای دیده می شود. در میوه گیلاس ممکن است گوشت تا هسته خشک شود. علائم روی میوه آلبالو شبیه گیلاس ولی عمق فرورفتگی لکه ها کمتراست. روی میوه گوجه سبز ممکن است ترشح صمغ بدون ظهور لکه های مشخص دیده شود. روی میوه هلو آلودگی به دو صورت ظاهرمی شود. یکی به صورت ریزش میوه، هنگام رسیدن و دوم ایجاد لکه های قهوه ای.
شاخه های زردآلو، آلو و گوجه معمولاً مورد حمله بیماری قرار نمی گیرند. بیماری روی شاخه های گیلاس ابتدا به صورت لکه های قهوه ای و برجسته ظاهر می شود که به تدریج حالت زخم به خود می گیرد.
در سرشاخه های بادام، لکه های گرد و بیضی به قطر یک تا چند میلی متر ظاهر می شود. لکه ها قهوه ای و وسط آن روشن تر و شبیه چشم است.
علائم روی سرشاخه های هلو و بادام، شبیه به هم هستند، با این تفاوت که روی شاخه های هلو زخم ها معمولاً بزرگتر و صمغ زدگی آنها بیشتر است.
✔️روی شاخه های زردآلو، زخم های ارغوانی به قطر چند میلی متر تشکیل می شود. روی شاخه های آلو و گوجه علائمی بروز پیدا نمی کند.
چای گیاهی است دائمی، از خانواده Theaceae، رده دولپه ای ها و شاخه نهاندانگان که شرایط زیست محیطی نسبتاً ثابتی را ایجاد می کند و از قدیمی ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی های دنیا در بین اقشار مختلف جامعه محسوب می شود.
تا کنون بیش از 300 گونه حشره و کنه از گیاه چای جمع آوری و شناسایی شده است. شپشک های نرم تن، مومی، استرالیایی، سپردارها، کنه های قرمز و بنفش، شته سیاه، پروانه کارادرینا، آبدزدک ها، راب ها، حلزون ها، پروانه برگخوار چای، پروانه خراط، تریپس ها، سرخرطومی ها و موریانه ها جزء آفات چای محسوب می شوند. در حال حاضر، شپشک آردآلود چای، شته سیاه و کنه قرمز پاکوتاه، از آفات مهم چای هستند.
شپشک نرم تن، علاوه بر مرکبات به بسیاری از نباتات زینتی و غیره در محیط آزاد و در گلخانه حمله می کند. بعضی از گیاهان عبارتند از: خرزهره، برگ بو، چای، نخل و غیره
بدن ماده مسطح، بیضی شکل و معمولا دو کنار پهلویی بدن آن ها، با هم قرینه نیستند. رنگ حشره زرد مایل به قهوه ای و دارای لکه های قهوه ای نسبتاً تیره در پشت می باشند.
شپشک نرم تن اغلب به شاخه ها و برگ های جوان حمله کرده و در پشت برگ و در طول رگبرگ ها و روی ساقه های سبز از شیره گیاهی تغذیه می کند.
این آفت نیز دارای ترشحات شیرینی است که شاخه و برگ را آلوده می کند و باعث رشد و انتشار قارچ فوماژین یا دوده روی شاخه و برگ می شود.
1️⃣استفاده از قارچ کش های مفید، کارا و دورهی حفاظت بیشتر مانند آرتئا، فولیکور و آلتو به ترتیب با مقدارهای ۰/۴، ۱و ۰/۵ لیتر در هکتار.
از قارچ کش تیلت بهتر است به میزان 1 لیتر در هکتار در مزارع با تراکم بوته ی کمتر استفاده شود. اغلب احتمال نیاز به تکرار سمپاشی در صورت استفاده از سم تیلت بیشتر می باشد.
2️⃣پیش آگاهی صحیح و تشکیل شبکه های مراقبت با تجربه در مناطق مختلف استان فارس.
3️⃣توجه کافی به داده های هواشناسی به منظور اطلاع از درجه ی حرارت، رطوبت نسبی. به ویژه تعدد و تداوم شبنم صبحگاهی در مزارع از مرحله ی پدیدار شدن برگ پرچم به بعد. (وقوع بارندگی و باد برای دادن هشدارهای لازم به کشاورزان)
4️⃣مبارزه به موقع و اصولی با بیماری قبل از همه گیر شدن و شدت بیماری در مزارع: در این ارتباط به شرط فراهم بودن شرایط مساعد جوی و سایر عوامل محیطی برای ظهور و گسترش بیماری در مزارع، انجام سمپاشی در زمانی که یک تا دو نوار کوچک از زنگ روی برگ پرچم دیده شود و اغلب یک تا دو بوته آلوده به زنگ زرد در هر متر مربع در نقاط مختلف مزرعه مشاهده شود، الزامی می باشد.
پژمردگی باکتریایی سیب زمینی که به پوسیدگی قهوه ای نیز معروف است، داخل غده ها ترشحات باکتریایی سفید رنگ ایجاد می کند و باعث قهوه ای شدن بافت سیب زمینی می شود. عامل ایجاد کننده این بیماری باکتری Ralstonia solanacearum است که جزء یکی از بیماری های قرنطینه ای در سراسر جهان به شمار می رود.