پایه های مرکبات بسیار متعدد هستند و این پایه ها نه تنها از لحاظ مرفولوژی و نحوه رشد و توزیع ریشه ها با هم فرق دارند بلکه در ارتباط با فیزیولوژی جذب آب و مواد غذایی و تحمل به املاح معدنی(شوری) خاک و آّب نیز با یکدیگر تفاوت قابل ملاحظه ای دارند.
مرکبات از تیره روتاسه و زیر تیره اورانتیوئیده هستند. مرکبات شامل سه جنس مهم است ولی فقط جنس سیتروس جنبه اقتصادی دارد و میوه آن به عنوان تازه خوری استفاده می شود.
کود آهن یک نوع ماده معدنی است که برای رشد درختان و گیاهان بسیار مؤثر است و میتواند بهبود کیفیت و عملکرد محصولات کشاورزی را افزایش دهد. آهن یکی از عناصر مهمی است که برای تولید کلروفیل و فتوسنتز در گیاهان لازم است. همچنین آهن بهعنوان یکی از عوامل اساسی در فرآیند تولید انرژی گیاهی نیز شناخته شده است. علائم کمبود آهن در برگ خرما، در برابر برگ سالم، در تصویر مشاهده میکنید.
بادهای ملایم برای گرده افشانی مناسبند. در حالی که بادهای تند می توانند سبب از دست رفتن گرده ها شوند.
اسفناج با نام علمی Spinacia oleracea از جمله گیاهانی است که تا حدودی نسبت به شوری مقاوم بوده و در خاک های شنی لومی به خوبی رشد می کند. ph مطلوب آن بین 6/5 تا 8 متغیر است و نسبت به اسیدیته ی خاک حساس می باشد.
رعایت بهداشت باغ در کنترل عوامل بیماری زا و آفات گیاهی نقش بسزایی داشته و یکی از مهمترین اصول نگهداری از باغ می باشد. به طور کلی به اقداماتی که برای کاهش منابع بیماری و آفات انجام میشود، بهداشت باغ می گویند.
در روش آبیاری سطحی در شرایط ایران، به طورکلی نخلستان هایی که دارای خاک سبک هستند، در تابستان هر 4 تا 7 روز و در زمستان هــر 20 تا 30 روز یکبار آبیاری می شوند.
عکس العمل درخت خرما در مقابل کم آبی با اکثر درختان میوه تفاوت دارد و علائم ظاهری مانند زرد شدن و ریزش برگ ها خیلی دیرتر اتفاق می افتد. این تغییر رنگ و ریزش برگ، با کم آبی درخت در فصل های بهار و تابستان دیده می شود.
لوبیا سیاه یا black bean برای اولین بار در کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی تولید شد و سپس به سراسر جهان انتشار یافت؛ اما به دلیل ناشناخته بودن هنوز در سبد غذایی ایرانی ها قرار نگرفته است. این محصول در خاک های مرطوب به خوبی رشد می کند و آب و هوای گرم را ترجیح می دهد.
کودهای مورد استفاده در باغ های خرما را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
بِه میوه ای از خانواده ی گل سرخیان با ارتفاع نسبتا کوتاه است و از نظر شکل ظاهری درخت، شبیه به سیب و گلابی می باشد. میوه ی به ابتدا سبز رنگ بوده و پس از رسیدن به رنگ زرد در می آید.
تأمین مواد غذایی مورد نیاز نخل خرما، با اسـتفاده از انواع کودهای ماکرو و میکرو، سبب افزایش کمی و کیفی محصول می شود. کمبود این عناصر که بــا علائم مشخصی همراه است (شکل های ۱ و ۲)، کاهـش محصول و در مواردی مرگ گیاه را به دنبال دارد.
حساسیت خرما به شوری در مراحل مختلف رشد، متفاوت است. در جدول ۱، میزان تولید محصول خرما در خاک ها و آب هایی با شوری مختلف را می توان مشاهده کرد.
نارگیل از جمله گیاهانی است که مانند خرما در خانواده ی نخلیان Arecaceae دستهبندی می شود. نام علمی آن Cocos nucifera می باشد و اگرچه در همه ی فصول موجود است اما در فصل پاییز برداشت می شود.
بهترین زمان هرس در درخت عناب فصل زمستان می باشد و از آنجا که رشد عمودی نهال عناب از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا به همین منظور در سال های اولیه ی کشت قسمت هایی از ساقه هرس می شوند.
نخل خرما پس از 8 - 10 سال از کشت محصول می دهد و 10 - 15 خوشه میوه تولید می کند که پس از تنک کردن، معمولا روی هر درخت 6 - 7خوشه باقی می ماند. هر خوشه شامل صدها خرما است و وزن هر خوشه به 10 - 15 کیلوگرم می رسد.
وضع قرار گرفتن برگ ها روی تنه، تابع نظم خاصی است و همراه با رشد طولی، سالیانه 15 - 20 برگ در انتهای ساقه تولید می شود.
از آنجا که برگ های مسن پایین خشک می شوند، آن ها را از نزدیک تنه می برند. این فرم هرس باعث می شود تنه ی خرما سطحی ناصاف و کنگره ای پیدا کند.
رشد درخت خرما به صورتی است که تنه آن معمولا در قسمت های بالایی از قطر کمتری برخوردار است.
گلدهی یکی از مراحل زندگی گیاه است که طی دو زمان اتفاق می افتد : اول زمانی که تمام شرایط ایده آل محیطی مانند : نور، دما، غذا و سن فراهم باشد، دوم هنگامی که گیاه احساس کند حیاتش به خطر افتاده و به آن شوک وارد شود که در این شرایط برای حفظ بقای خود شروع به گلدهی می کند.
خرمای مضافتی از ارقام خرمای نرم با میانگین وزن دانه 10 - 15 گرم و میزان رطوبت 32 - 28 درصد می باشد.
✔️خرمای مضافتی بـر طبق استاندارد ملی ایران، از لحاظ اندازه بـه سـه طبقـه درشت، متوسط و ریز طبقه بندی می شود.
✔️زمان مناسب برداشت خرمای مضافتی، 20 هفته پس از گرده افشانی است. در این هنگام، میوه مضافتی به تدریج رسیده و از آن جا که به صورت تازه و رطب مصـرف می شود، باید به محض رسیدن برداشت و بسته بندی شده و در سردخانه نگهداری شود.
✔️چنانچه در فصل برداشت، رطوبت هوا به دلیل بارندگی افزایش یابد، فواصل برداشت باید در دوره زمانی کوتاه تری انجام گیرد.
✔️با توجه به ترکیب شیمیایی خرمای مضافتی میتوان نتیجه گرفت که این محصول از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. مقدار قند کل رطب مضافتی در حدود 70 -62 درصد است که مقدار کمی از آن ساکارز بوده و بیشتر آن را قندهای احیاءکننده تشکیل می دهد.
✔️میوه خرمای مضافتی دارای مقدار پروتئین و چربی کم است. همچنین دارای مواد معدنی نظیر آهن، سدیم، پتاسیم و کلسیم است که میزان پتاسـیم آن 10
تـا 20 برابر میزان سدیم و یا کلسیم آن است.
ذرت علوفه ای به دلیل دارا بودن نشاسته ی زیاد، مواد قندی و عملکرد محصول 80 تن در هکتار یکی از بهترین گیاهان برای تولید علوفه ی سبز و دانه به شمار می رود. موارد مصرف ذرت شامل غذای اصلی انسان، تأمین علوفه برای تغذیه ی دام و مصارف صنعتی می باشد.
مرکبات گروه بزرگی از میوه ها و شـامل انواع پرتقال (C. reticulata Blanco)
نارنگی، sinensis (L. Osbeck)
لیموشیرین، C. auranifolia (Chrism.) Swingle)
لیموترش، (C. paradise Macf.)
فروت گریپ، (C. limettioides Tan.)
پوملو (Osbeck.) ( C. grandis )
تولید مرکبات در مناطق مختلف جهان و میزان بالای تولید آن موجب شده که این محصـول در جهان از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار باشد، به طوریکه امروزه در
تجارت جهانی، مرکبات دومین صنعت بزرگ میوه محسوب می شود.