دشمنان خانواده جالیز(صیفی جات):
آفات، بیماری های قارچی و ویروسی، بیماری های محیطی مانند آفتاب سوختگی، بالابودن املاح آب و خاک، مناسب نبودن درجه حرارت خاک.
لذا مبارزه با قارچ های خاکزی و ناقلین بیماری های ویروسی مانند مگس سفید و شته ها، تناوب زراعی و ضدعفونی خاک و انتخاب ارقام مقاوم، بسیار حائز اهمیت است.
برای خیار باید به شکل ظاهری آن توجه داشت. طول میوه به حدود 10 تا 12 سانتی متر که رسید، زمان مناسب برداشت فرا رسیده.
برای هندوانه به تغییر رنگ پوست در زمان رسیدن و یا زرد شدن پیچک دم میوه باید توجه شود. برداشت باید به نحوی انجام شود که مقداری از دم میوه اصلی، روی آن باقی بماند. زیرا جدا ساختن میوه از انتهای دم گل، باعث سرعت در تخریب بافت داخلی میوه خواهد شد. هم چنین برداشت صبح زود هندوانه، میزان تلفات و ترکیدگی را افزایش میدهد.
طالبی در زمان رسیدن، رنگ اصلی خود را آشکار میکند و زبری پوست را کامل میکند و در زمان رسیدن، لایه ای از سلول های نکروزه، در محل اتصال میوه به ساقه تشکیل میشود که باعث سهولت در جدا کردن میوه میگردد.
در مورد خربزه با تکمیل شبکه توری بر روی میوه و بسته به رقم و شرایط، حدودا 45 روز بعد از تلقیح گل هاست.
مریم گلی کبیر، گیاهی است علفی، متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) که در ایران 58 گونه گیاه علفی یکساله و چند ساله دارد.
منشأ این گونه را مناطق شنی و خشک قفقاز، ایران و سواحل اروپایی مدیترانه گزارش کرده اند که از اوایل قرن بیستم فقط برای استفاده از گل های آن کشت می شد.
این گیاهان دارای برگ های طوقه ای بزرگ با سطحی ناصاف و برجسته می باشد. برگ ها دارای دمبرگ کوتاه به رنگ نقرهای تیره و گل ها صورتی و بنفش یا سفید رنگ هستند. همچنین گل های این گیاه دارای شهد می باشند.
مریم گلی کبیر، گیاهی خشکی دوست است و در طول رویش به نور کافی، هوای گرم و آب کم نیاز دارد که البته آب فراوان و هوای خنک، رشد رویشی این گیاه را افزایش می دهد. این گیاه تقریباً در هر نوع خاکی قادر به رویش است و می توان از بافت های مختلف خاک برای کشت آن استفاده نمود و در مناطق خشک و خاک های سنگی شنی به خوبی رشد میکند. تاکنون گزارش زیادی از کشت و کار گونه های مختلف مریم گلی در ایران صورت نگرفته است و گزارش های مختلف در رابطه با گیاهان وحشی ایران می باشد و استفاده از اسانس و عصاره گونه های مختلف آن برای اهداف دارویی و بهداشتی از گیاهان وحشی صورت میگیرد.
عوامل موثر در قابلیت جذب منگز توسط گیاهان
✅پی اچ خاک
✅مواد آلی
✅فعالیت میکروبی
✅میزان رطوبت خاک
بنابراین باید دقت داشت که میزان این موارد کمتر یا بیشتر از حد معمول نشود.
روت گارد، عامل بیولوژیکی کنترل نماتدهای ریشه گرهی در باغات، مزارع و گلخانه هاست. این محلول حاوی نوعی قارچ است که با نفوذ به سطح بدن نماتد، به آن وارد شده و باعث ایجاد بیماری و از بین رفتن آن خواهد شد.
روت کارد در تمام مراحل رشدی نماتد، قابلیت نفوذ دارد. هم چنین با ایجاد تاثیرات ثانویه در نماتد، باعث اختلال در سایر فعالیت های گیاهی مانند تغذیه و از این طریق باعث تاثیرات مخرب در گیاه می گردد.
روش استفاده:
به صورت استفاده مستقیم در خاک و از طریق آب آبیاری برای انواع محصولات کشاورزی قابل استفاده است. هم چنین طی دوره کشت نیز میتواند استفاده شود.
نیترات در گیاه معمولا در آوندها ذخیره می شود؛ بنابراین دم برگ ها وساقه ها مملو از نیترات هستند. نیترات برای انسان و حیوان مضر نیست ولی در حالت نیتریت که توسط باکتری های احیاکننده، در جریان حمل و نقل و یا در اسفناج های انباری و یا در غذاهای باقی مانده حاوی اسفناج، به وجود می آید برای سلامتی مضر است.
بذر اسفناج خاصیت آرام بخشی دارد و در کاستن تب و التهاب روده و معده نقش مهمی دارد. بذور این گیاه به دلیل داشتن مقدار زیادی موسیلاژ، خاصیت تب بری دارد.
این گیاه دارای ترکیبات اسید اگزالیک است و خوردن آن برای افرادی که ناراحتی های کلیه و مثانه دارند، توصیه نمیگردد.
دو فاکتور اصلی موثر و اصلی در تولید مثل و رشد پسیل، وجود رویش جدید در گیاه میزبان و درجه حرارت می باشد.
رشد جدید برای تخم گذاری پسیل ماده و رشد و نمو پوره ها ضروری است. در صورت عدم رویش های جدید، جمعیت های پسیل ممکن است رو به زوال رود.
شرایط حرارتی ایده آل برای پسیل، بین 36 تا 54 درجه سانتی گراد است. در این درجه حرارت ها یک پسیل ماده 30 تا 50 روز زندگی میکند و می تواند بین 300 تا 700 تخم بگذارد.
زمانی که درجه حرارت های روزانه، بالای 58 درجه سانتی گراد باشد، متوسط طول عمر پسیل ماده تا کم تر از 30 روز با تولید متوسط کمتر از 70 تخم برای هر پسیل ماده کاهش می یابد.
✅کنترل پسیل آسیایی مرکبات، مستلزم در نظر گرفتن تمام جنبه های مدیریت تلفیقی است. بنابراین حذف رشد های تابستانه در کاشت های بسیار متراکم مرکبات ، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
درخت انار در چند نوبت گل می دهد. گل های سری اول از اواخر فروردین به تعداد خیلی زیاد ظاهر می شود. علاوه برگل های غیر مثمر، تعداد زیادی از گل های ثمری نیز ریزش می کنند.
این ریزش ها عادی است.
✅کنترل شته انار و اجتناب از آبیاری در زمان گل می تواند از ریزش بیش از اندازه گل انار جلوگیری نماید.
گلهای سری دوم و سوم به ترتیب در اواخر خرداد و اوایل شهریور ظاهر می شوند. انارهای حاصل از گل های دوم و سوم، کوچک و نامرغوب می باشند.
خربزه درختی(papaya Carica)، یک محصول صادراتی مهم در کشــور مالزی است، اما به دلیل حمل و نقل نامناسب و بیمار یهای پس از برداشت و انبارمانی ضعیف میوه، همچنان یک محصول ناشناخته برای مصرفکنندگان است.
این میوه هم چنین در آمریکای مرکزی و مکزیک نیز رشد میکند و رشد آن در سایر نقاط جهان، در حال بررسی است.
❌یکی از عوامل بیماریزا پس از برداشت این محصول، آنتراکنوز می باشد و به طور عمده از قارچکش ها برعلیه این بیماری استفاده می شود، اما نگرانی های زیادی برای مصرفکنندگان به دلیل استفاده از سموم بیش از حد وجود دارد.
روش های افزایش مقاومت به این پاتوژن، استفاده از نمک های کلسیمی است. کاربرد قبل از برداشت نمکهای کلسیمی می تواند باعث کاهش اختالات فیزولوژیکی خاص، حفظ ثبات میوه و کاهش صدمات مکانیکی شــود.
این گیاه هم اکنون در کشور در شهرستان های استان سیستان و بلوچستان و هم چنین در گلخانه ها کشت میشود.
بیورادیکانت فعال کننده رشد و محرک ریشه گیاهان است. زمینه تولید هورمون اکسین را در ریشه ها فراهم نموده و از این طریق باعث افزایش حجم و تولید ریشه ها می شود.
در نتیجه گسترش ریشه، امکان جذب بهتر آب و عناصر غذایی فراهم گردیده و رشد اندام های هوایی و تولید محصول نیز افزایش می یابد.
بیورادیکانت همچنین سبب افزایش مقاومت ریشه و گیاه در برابر انواع تنش های محیطی می شود.
استفاده از بیورادیکانت در مواردی که صدمه فیزیکی به ریشه ها وارد شده و یا به هر دلیلی رشد ریشه ها کند و یا متوقف شده، ضروری است.
بیورادیکانت را میتوان در تمام مراحل رشدی گیاه، و به صورت کود آبیاری از طریق انواع روش های آبیاری، استفاده کرد.
تیامتوکسام (thiamethoxam) یک حشره کش غیر اختصاصی با اثرات سیستمیک و گوارشی است که برای مقابله با آفات پنبه، برنج، جالیز، میوه ها و سبزیجات مورد استفاده قرار می گیرد.
این سم در بسته های ۲۵۰ و ۵۰۰ گرمی موجود است و در بازار با نام تجاری مموری، آکتارا و کروزر خرید و فروش می گردد.
این حشره کش در مقابل طیف وسیعی از حشرات موثر است.
مکانیسم اثر سم حشره کش تیامتوکسام:
تیاماتوکسام یک حشره کش سیستمیک است به این معنی که به سرعت توسط گیاهان جذب شده و به تمام قسمت های آنها از جمله گرده منتقل می شود و با تغذیه حشرات وارد سیستم گوارش آنها می شود. علاوه بر این از طریق تماس مستقیم، از جمله از طریق سیستم نای نیز می تواند وارد بدن حشره شود. این ترکیب در نهایت عضلات حشره را فلج می کند.
ادعا می شود که این آفت کش با ایجاد واکنش های فیزیولوژیکی در گیاه، باعث تقویت قدرت گیاه می شود. در واقع این سم باعث بیان ژن “پروتئین های عملکردی” خاص می شود که در مکانیسم های مختلف دفاع از تنش گیاه دخیل هستند و به آن اجازه می دهد تا با شرایط سخت رشد، مانند “خشکسالی و گرما” کنار بیاید. کاهش pH ، رادیکال های آزاد ناشی از اشعه ماورا بنفش، شوری خاک، سطوح سمی آلومینیوم، زخم شدن ناشی از آفات، باد، تگرگ و غیره و حمله ویروسی از جمله استرس هایی است که باعث کاهش سنتز پروتئین در گیاه می شود.
با وجود اینکه بیشترین خسارت پسیل زیتون مربوط به نسل دوم آفت است، لیکن انجام اقدامات کنترلی برایکاهش جمعیت نسل اول، باعث کاهش خسارت زایی نسل دوم خواهد شد.
اقدامات کنترلی باید زمانی انجام شود که مواد مومی ترشح نشده باشد، تا رسیدن سم به آفت با اشکال مواجه نشود.
ردیابی و پایش:
ردیابی و پایش در فروردین، اردیبهشت و مهرماه توصیه می شود تا از رسیدن آفت به سطح زیان اقتصادیجلوگیری به عمل آید.
کنترل زراعی:
1️⃣تحقیقات نشان داده است که معمولا هرس پاییزه اثربخشی چندانی ندارد، زیرا در پاییز حشرات کامل برای زمستان گذرانی آماده می شوند و روی تنه درختان پناه می گیرند و از طرفی به دلیل داشتن قدرت پروازی، به راحتی جابه جا می شوند.
2️⃣هرس بهاره توصیه می شود. زیرا حشره در بهار، عمدتاً در مرحله تخم قرار دارد و با هرس شاخه ها در این زمان، بخش عمده آفت از بین می رود و آفت قادر نیست به تعادل طبیعی خود باز گردد.
3️⃣حذف پاجوش ها و نرک ها در تابستان، پاییز و زمستان توصیه می شود.
4️⃣تغذیه گیاهی و تقویت درختان
5️⃣آبیاری منظم و کافی جهت کمک به دریافت مواد غذایی و جلوگیری از تنش های آبی
پسیل زیتون از آفات مهم زیتون است که با تغذیه از شیره گیاهی، از نظر کمی و کیفی، موجب کاهش عملکرد درختان زیتون می شود.
پسیل زیتون، حشره ای ریزجثه و جهنده است که به رنگ قهوه ای روشن، سبز ملایم و یا خاکستری بوده و نقاط سیاه رنگی روی بال های آن وجود دارد. البته به دلیل ترشح رشته های مومی سفید رنگ و فعالیت آفت در زیر این ترشحات، رنگ بدن حشره کمتر به چشم می آید.
حشرات ماده تخم های خود را روی ساقه ها و جوانه های تازه می گذارند. پوره های نسل اول، دوم و سوم، به ترتیب در فروردین، خرداد و مهر ماه، ظاهر می شوند.
زمستان گذرانی پسیل زیتون، به صورت حشره کامل است که در پناهگاه های مختلف روی تنه درخت زیتون زمستان گذرانی می کند.
حشرات کامل زمستان گذران، ماده های بارور هستند که در اوایل بهار با افزایش دما شروع به فعالیت و تغذیه از شیره گیاهی می کنند.
این آفت مکنده است و با تغذیه از شیره گیاهی، تولید عسلک می کند و باعث جذب گرد و خاک و ممانعت از تنفس و فتوسنتز برگ می شود.
مهم ترین مرحله خسارت به گیاه مرحله پورگی حشره است که با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف عمومی، ریزش گل، میوه و برگ، کاهش رشد میوه ها و کاهش عملکرد می شود.
حشره کامل و پوره های آفت با مکیدن شیره گیاهی و تولید تارهای مومی سفید رنگ روی خوشه های گل، از بارور شدن آن ها جلوگیری می کنند. پوره ها در زیر این توده های پنبه مانند مخفی شده و با مکیدن شیره گیاهی به زندگی خود ادامه می دهند.
عصاره جلبک دریائی حاوی برخی عناصر، برخی هورمون های رشد یا تنظیم کننده های گیاهی، آمینواسیدها، پلی ساکاریدها، بتائین هاو …می باشد.
ترکیبات هورمونی و مواد تنظیم کننده رشد مانند جیبرلین، اکسین ها و سیتوکنین ها در عصاره جلبک دریائی در طویل شدن سلولی، ایجاد گل، رشد برگ، سبز کردن بذر، افزایش طول میان گره ها، افزایش اندازه میوه، کیفیت میوه و یکدست شدن میوه ها، کاهش اثر برخی آفات و بیماری های گیاهی موثر می باشد.
ترکیبات موجود در عصاره جلبک دریائی مثل لامینارین و فاکویدان موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک شده و در نتیجه جمعیت قارچ های بیماریزای خاک را از طریق رقابت کاهش می دهند.
محلول پاشی منظم این محصولات می تواند منجر به افزایش توان گیاه در مقابله با تنش های محیطی و فیزیولوژیکی شود و همچنین باعث ایجاد اختلال در روند فعالیت حشرات گردد.
عصاره جلبک دریائی با افزایش غلظت مواد معدنی درون سلول های گیاهی، باعث غلیظ تر شدن شیره آوندهای گیاهای شده و در نتیجه منجر به افزایش مقاومت گیاهان به سرمازدگی می شود.(آنتی استرس)
سختی آب (بالا بودن میزان املاح کلسیم، منیزیوم و غیره)، بالا بودن اسیدیته آب(PH) و وجود املاح مضر در آب، همواره محدودیت های زیادی را، به خصوص هنگامی که این آب در ترکیب با سموم و کودها جهت محلول پاشی، روی برگ گیاهان استفاده می گردد، ایجاد خواهد نمود.
💥ایمپروو جهت اصلاح خواص نامطلوب آب و رفع اثرات سو آن، توصیه می گردد.
ایمپروو سختی آب را از بین برده و سبب کاهش PH آب می گردد.
در صورت استفاده به صورت محلول پاشی،سبب اسیدی شدن محلول شده و قابلیت جذب برگی را افزایش خواهد داد.
اکوسالت اصلاح کننده و برطرف کننده شوری خاک است. حاوی گروه های کربوکسیل و هیدروکسیل است که به همراه کلسیم جایگزین سدیم در محیط خاک شده و با آزاد کردن آن، سبب از بین رفتن شوری و اصلاح خاک میگردد.
✅اکوسالت با کاهش شوری خاک، شرایط را برای رشد و توسعه ریشه ها و به تبع آن رشد گیاه بهبود خواهد داد.
اکوسالت در تمام دوره رشدی گیاه، به صورت خاکی و به همراه آب آبیاری، قابل استفاده است.
🍈طالبی و خربزه در طیف وسیعی از انواع خاک ها کشت می شود. ولی تنها در خاک های حاصلخیز که دارای مواد غذایی آلی و معدنی کافی باشند، بهترین نتیجه را دارد.
✅مناسب ترین PH برای کاشت خربزه و طالبی، بین 6 الی 7 می باشد.
🌱انتقال دیرهنگام نشاها به مزرعه، منجر به بروز مشکلات زیادی از جمله توقف رشد و کاهش تعداد و طول ریشه ها و در نهایت کاهش عملکرد می شود.
🌿افزودن حداقل 40 تن کود دامی به مزرعه قبل از کشت، باعث افزایش عملکرد و کیفیت محصول می گردد.
🍈ریشه های خربزه نسبتا سطحی است و به بیماری پژمردگی فوزاریومی حساس است، پس باید به انتقال به موقع نشاها به زمین اصلی دقت شود.
🌿اسفناج محصول نواحی سرد است و در آب و هوای خنک بهتر رشد می کند.
🌞به طور کلی اسفناج در مجاورت تابش زیاد آفتاب، دمای متوسط و هوای مرطوب بهترین نتیجه را می دهد.
❄️یخبندان را بیشتر از اغلب سبزی های دیگر تحمل می کند. بعضی از ارقام آن حتی در مقابل سرمای تا 7- درجه سانتیگراد نیز مقاوم است.
💫بادهای شدید و خشک به گیاه خسارت وارد می کند. بنابراین نقاطی که دارای آب وهوای معتدل هستند، و با توجه به این امرکه این گیاه دارای دوره رویش نسبتا کوتاهی است(40 تا 50 روز)، میتوان چندین بار در سال اقدام به کشت نمود.
✅از کاربرد دیگر روغن ولک برای تامین نیاز سرمایی درختان پسته (30 تا 40 در هزار) است و نیز بعضی قارچ ها از جمله سفیدک سطحی در انگور و نیز در برخی موارد افزایش دوره خواب درخت، اگر قبل از بیدار شدن باشد، مصرف شود.
✔️به این نکته نیز باید توجه شود که بیداری درختان اگر با بادهای گرم در بهار همراه شود، این مصرف بی تاثیر است.