این بیماری به طور مستقیم روی ریشه تأثیر ندارد و قسمت های هوایی گیاه را آلوده می کند. عامل آن تنها سبب آلودگی هویج می شود و روی دیگر محصولات کشاورزی اثرگذار نیست. اگر بذرها در مراحل اولیه ی رشد آلوده باشند، جوانه بطور کامل نابود می شوند.
عروسک خربزه سوسک قرمز رنگی است که برخی آن را با کفشدوزک خربزه اشتباه می گیرند. این آفت از اوایل بهار تا اواخر تابستان در مزارع خربزه و هندوانه یافت میشود و بیشتر به خانواده ی کدوئیان شامل خیار، خربزه و هندوانه تمایل دارد.
از جمله قارچ های مهم بیماری زای گیاهی، در روی گیاهان زراعی و باغبانی ایران، فوزاریوم است. گونه های مختلف این جنس در اغلب گیاهان، از جمله زراعی، باغی، علوفه ای، زینتی و جنگلی بیماری ایجاد می کنند.
✔️بیماری پوسیدگی طوقه و سوختگی خوشه گندم، پوسیدگی ساقه ذرت، انسداد آوندی و پژمردگی در گیاهان مختلف، پوسیدگی ریشه، شانکر لکه برگی در بسیاری از گیاهان، پوسیدگی انباری و پوسیدگی های بعد از برداشت، نمونه هایی از بیماری های ایجاد شده توسط این قارچ است.
✔️علی رقم خاکزی بودن این قارچ، بعضی از گونه های آن به صورت هوازی فعالیت می کنند و برخی از گونه ها از طریق بذور گیاهان آلوده، قدرت انتقال پیدا میکنند.
در محیط های طبیعی:
✔️عوامل زنده (حشرات، باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها) و
✔️غیرزنده (نور، درجه حرارت، فراهمی آب، مـواد غذایی و ساختمان خاک)، رشد گیاهان عالی را تحت تأثیر خود قرار می دهند.
✔️از میان ایـن عوامل، تـنش خشکی و کـم آبی، مهمترین عامل غیرزنده است که محدودکننده رشد و تولید گیاهان در جهان به شمار می رود.
عامل پوسیدگی پیتیومی هویج یک قارچ خاکزاد است که بیشتر در خاکهای سرد و اسیدی رشد می کند. سرما، رطوبت بالا و بارندگی های شدید عوامل گسترش این بیماری محسوب میشوند. هم چنین خاکهای آلی و سنگین، رشد و گسترش قارچ را افزایش می دهند.
پیچیدگی برگ، یک بیماری مهم است که هر ساله در دنیا خسارت فراوانی به محصول هلو و شلیل وارد می کند.
✔️این بیماری تقریباً در تمام کشورهایی که هلو کاشته می شود، شایع میباشد و باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول درختان هلو و شلیل و همچنین کاهش طول عمر آن ها می شود.
این بیماری، اغلب برگ ها را مورد حمله قرار می دهد ولی می تواند جوانه ها، سرشاخه ها و به ندرت گل ها و میوه ها را نیز آلوده کند.
✔️برگ هایی که تحت تاثیر قارچ عامل این بیماری قرار می گیرند، قرمز، ضخیم و پیچ خورده می شوند.
✔️برگ ها ضمن بزرگ شدن طی رشد، قهوه ای شده و قبل از بلوغ می افتند. بیماری در فصل بهار، وقتی دما بین 15 تا 20 درجه سلسیوس (میانگین 18 درجه سلسیوس) بوده و هوا نیز مرطوب می باشد، بروز می کند. اگر این قارچ کنترل نشود، می تواند باعث مرگ درختان شود.
شلیل، نوعی هلوی بدون کرک می باشد که ژن کرکی بودن آن، مغلوب شده است. هلو و شلیل متعلق به جنس بزرگ پرونوس و تیره رُزاسه است. هلو دو تا سه سال بعد از کشت، شروع به گل دادن میکند و در سال چهارم یا پنجم، محصول اقتصادی خود را تولید می نماید.
کمتر میوه ای مانند هلو و شلیل یافت می شود که بتواند در شرایط آب و هوایی مختلف پرورش یابد ولی این درختان، اساساً میوه مناطق سردسیری بوده و برای شکست خواب زمستانی نیاز به 100 تا 1000 ساعت سرما دارند.
با توجه به سازگاری مناسب این درختان در اقلیم های مختلف ایران، هر ساله بر کشت آن ها در کشور افزوده می شود.
گردو از جمله محصولات باغی است که نسبت به سرمای دیررس بهاره حساس می باشد.
ارقام زود برگده بیشتر در معرض خطر سرمای دیررس بهاره و خسارت ناشی از آن قرار می گیرند.
یکی از مهمترین صفات در اصلاح گردو، دستیابی به ارقامی است که برگ های آن ها در بهار دیرتر باز شوند. اختلاف در برگدهی ارقام و ژنوتیپها قابل توجه بوده و ژنوتیپ هایی مانند Z53 و Serr زود برگده، و فرانکت و روند-د-مونتیگناک، از دیربرگده ترین ارقام بررسی شده در کشور میباشند.
در دهه 1380، سرمازدگی بهاره تقریبا باعث از بین رفتن بیش از 70 درصد محصول در ارقام زودبرگده گردیده در حالیکه در ارقام دیربرگده این مقدار کمتر از 20 درصد بوده است.
حساسیت به سرما با پیشرفت مراحل رشدی درخت افزایش می یابد. ارقام زود برگده علاوه بر سرما، بیشتر در معرض بیماری هایی همانند بلایت در گردو باشند.
در موقع کاشت، خاک باید مرطوب باشد و بلافاصله بعد از کاشت، مزرعه را آبیاری کرد چون کاشت بوته ها در خاک خشک سبب از بین رفتن تعدادی از آن ها می شود. هنگام کاشت باید تمام برگ های پیر بوته های توت فرنگی را قطع کرد و ریشه ها را از هم جدا نمود، سپس اقدام به کاشت کرد.
اگر گیاهی در عمق خیلی کم کاشه شود، بوته به علت خشکی زیاد صدمه میبیند.
معمولاً بوته ها را به فاصله 40 سانتیمتر از یکدیگر در روی پشته ها می کارند و به طور تقریبی تراکم بوته در هکتار طبق روش بالاحدود 31000 بوته برآورده می شود.
ریشه توت فرنگی افشان، ظریف و سطحی بوده و بالغ بر 50 تا 90 درصد از ریشه ها در بخش 15-10 سانتیمتری بالای خاک قرار دارند و از طرفی توت فرنگی برگ پهن بوده و سطح تبخیر بالایی دارد، بنابراین در آبیاری به موقع و کافی آن، باید دقت کرد.
مخصوصاً در اوایل زمان کاشت نشاء و هنگام میوه دهی، وجود رطوبت در پای بوته الزامی و تعیین کننده است.
بسته به نوع خاک، رطوبت منطقه و متوسط درجه حرارت، معمولاً هر 4 تا 8 روز آبیاری انجام می گیرد.
توت فرنگی یک میوه مغذی و و از نظر اقتصادی مهم است وبه طور عمده در نواحی معتدله و پایین تر از آن کشت می گردد.
توت فرنگی، متعلق به خانواده رزاسه (بادام) است. دو رقم اصلی دارد: روز کوتاه یا نوع بهاره و همیشه بارده.
درجه حرارت ممکن است با فتوپریود در تمام انواع توت فرنگی واکنش بدهد. در واقع، دمای پایین و خنک گلدهی را ترغیب و دمای زیاد از گلدهی جلوگیری می کند.
میوه توت فرنگی باکیفیت مطلوب، به رنگ قرمز یکنواخت، سفت، خوشبو وفاقد هرگونه آسیب وبیماری است. توت فرنگی به صورت خام یا فرآوری شده استفاده می شود. ازجمله محصولات تولیدی ازمیوه توت فرنگی می توان به فرآورده هایی مثل مربا، شربت، کمپوت، ژل وطعم دهنده ها اشاره کرد.
از تیمارهایی که در افزایش عمر انباری توت فرنگی مؤثر است، محلول پاشی با کلرید کلسیم است. اهمیت کلسیم در تنظیم بلوغ و رسیدگی میوه جات و سبزیجات به خوبی مشخص شده است.
پیری برگ ها و رسیدگی میوه ها نشان می دهد میزان کلسیم بافت بر خصوصیات مختلف پیری، میزان کلروفیل و
همچنین بر شدت تنفس اثر می گذارد.
محلول پاشی کلرید کلسیم قبل از برداشت و بعد از برداشت به منظور جلوگیری از بیماری های فیزیولوژی و تأخیر در رسیدگی میوه های مختلف به کار برده شده است. بیشتر کلسیم وارد شده به بافت، در استحکام و پیری بوته تاثیرگذار است.
تغذیه برگی با کلسیم می تواند با تأخیر در رسیدگی و رشد کپک خاکستری، اثرات سودمندی در انبار داری توت فرنگی داشته باشد.
نقش این عنصر در تثبیت ازت (نیتروژن) و فعالیت برخی آنزیم ها، به اثبات رسیده است.
علائم کمبود آهن ابتدا در جوان ترین برگ ها به صورت زردی بین رگبرگی بروز می کند و سرانجام پهنک برگ به رنگ زرد یا حتی سفید در می آید.
از آنجا که خاک های آهکی حدود 30 درصد از سطح زمین را می پوشاند، می توان گفت که کلروز ناشی از فقر آهن در حدود 30 درصد محصولات زراعی سراسر جهان مشهود است.
مقادیر زیاد آهک، قلیایی بودن، تراکم بالای خاک، کمبود ماده آلی و تهویه ضعیف از عوامل کاهش جذب آهن در این خاک ها شده است.
کلروز ناشی از فقر آهن یک اختلال مهم تغذیه ای در خاک های آهکی به شمار می رود که سبب کاهش در مقادیر کلروفیل، رشد رویشی و همچنین کاهش در عملکرد و کیفیت میوه می شود.
گونه های قارچ آسکومیکوتا، از مهمترین بیمارگرهای گیاهان گلخانه ای، سبزی و صیفی، گیاهان زینتی و محصولات زراعی، در مرحله قبل و بعد از برداشت است.
بیماری کپک خاکستری می تواند تمام اندام های هوایی گوجه فرنگی (ساقه، برگ، گل و میوه) را آلوده کند.
این قارچ معمولا از طریق زخم های روی ساقه یا محل افتادن برگ ها وارد بافت های گیاهی می شود و باعث ایجاد شانکر روی ساقه می گردد که این شانکر ها می توانند به صورت حلقه ای ساقه را احاطه کنند و باعث پژمردگی کامل گیاه در قسمت های بالایی شوند.
این قارچ می تواند از طریق گلبرگ های آلوده، به داخل کاسبرگ ها و میوه وارد شود. پیدایش هاله های دایره ای شکل روی میوه، یکی از علائم این بیماری است.
علائم روی برگ ها، به صورت لکه های کوچک زرد تا قهوه ای دیده می شود. سپس لکه ها خاکستری تا قهوه ای شده و به سمت دمبرگ گسترش می یابد.
زخم های روی ساقه تیره آفتاب سوخته می شود و یک حاشیه مشخص دارند. روی این زخم ها در شرایط خنک و مرطوب، توده های کپک کرکی خاکستری ایجاد می شود.
میوه هلو از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا کشت آن، به علت زودباردهی، در باغ های جدید الاحداث بادام مرسوم بوده و در فاصله بین ردیف های بادام کشت می شود، تا قبل از رسیدن درختان بادام به باردهی اقتصادی از میوه آن استفاده شود.
آفت سرشاخه خوار هلو با داشتن رژیم دوگانه خواری، علاوه بر خشاکانیدن شاخه ها و جوانه های نورسته، به میوه درختان میزبان از جمله ارقام مختلاف بادام و هلو در مرحله چغاله نیز خسارت وارد کرده و سبب ریزش بخشی از میوه های نارس می شود.
سرشاخه خوار هلو ازآفات مهم درختان میوه هسته دار به خصوص هلو، زردآلو، بادام، آلو و گوجه در ایران می باشد و در دماوند روی درختان قیسی دو نسل در سال داشته و خسارت آن به این میوه شدید است. همچنین خسارت آن روی سیب، خرمالو، زالزالک و ازگیل نیز گزارش شده است.
تغذیه از سطح میوه ها، سبب نفوذ قارچ های بیمارگر و دیگر میکروارگانیسم ها به مغز بادام و پوسیدگی آن می شود.
لارو سرشاخه خوارهلو، با نفوذ به داخل میوه در مرحله رسیدن و تغذیه از سطح میوه این درختان است.
مشخص نمودن زمان گل آغازی، شروع دوران رکودو پایان آن به دلیل تاثیرات بسیار زیادی که در عملیات مدیریت باغ می تواند داشته باشد، در باغبانی بسیار پر اهمیت می باشد.
گل آغازی در درختان گیلاس، پس از شکوفه دهی و در اواخر بهار تا اوایل تابستان اتفاق می افتد. به طور کلی می توان گفت که گل آغازی، به وسیله عوامل داخلی گیاه که تعادل در جذب و هورمون های داخلی می باشد، کنترل می شود.
عملیات مدیریت باغ، می تواند تعداد گل و زمان انگیزش جوانه های گل را تحت تاثیر قرار دهد. به طور مثال، یک درخت با قدرت رشدی کم می تواند گل های فراوانی به بار بیاورد، ولی عواملی مانند هرس شدید، گل آغازی و تعداد شکوفه های گل را به شدت کاهش می دهد.
آبیاری زیاد که باعث طولانی شدن رشد جوانه های رویشی می شود، می تواند باعث تاخیر در زمان گل آغازی شود.
پایه ها، جدا از تاثیر آنها بر قدرت رشد، می توانند زمان باز شدن گل و همچنین تعداد گل و در نتیجه تعداد جوانه های انگیزش یافته را تحت تاثیر قرار دهند.
مواد شیمیائی تنظیم کننده رشد نیز میتواند بر روی گل آغازی موثر باشند. پس به این نکات دقت کنید.
عادت گلدهی درخت به، تاحدی با دو گونه نزدیک مشـتمل بر سیب و گلابی متفاوت بوده و شکوفه های گل در این درخت در انتهای شاخه های کم و بیش کوتاهی که از ابتدای بهار با باز شدن شکوفه ها، شروع به رشد می کنند، پدیدار می شوند.
بر اساس مشاهدات انجام شده، زمان شروع گلدهی در بین درختان میوه، متفاوت است. به طوری که درخت گلابی نسـبت به سیب زود گل تر و درخـت بـه نسـبت بـه هـر دوی آنها، دیرگل تر است.
بر خلاف آن چه مورد تصور بوده است، آغاز تمایز جوانه های گل در درخت به، همانند درخت سیب و گلابی، در حدود ماه های مهر و آبان تشکیل می یافت.
درختان سیب و گلابی دیرگل تر بوده و حساسیت کمتری به سرمازدگی بهاره دارد. این در حالی است که شکوفه های تازه رسته و در حال رشد این درخت بر اساس مشاهدات سال های اخیر بسیار سریع تر و شدیدتر از درختان گلابی و سیب دچار سرمازدگی بهاره می شوند که دلیل آن حساسیت بالاتر شکوفه های در حال رشد نسـبت بـه سـرماهای دیررس بهاره است.
در بین مشکلات اصلی کشت و پرورش درخت به در کشور، حساسیت قابل توجه نسبت به بیماری آتشک و حساسیت به کلروز آهن، قابل ذکر است.
درخت به، اگرچه نسبت به سرمای شدید زمستانه در عرض های شـمالی، حساسیت نشان می دهد. اما مشاهدات نشان داده این درخت حتی در مناطق مرتفع و سردسیر کشور، نظیر سمیرم در استان اصفهان و دماوند در استان تهران نیز در طول زمستان دچارسرمازدگی شاخه و تنه نمی شود.
در بین سه گونه عمده درختان میوه دانه دار شامل سیب، گلابی و به، درخت سیب مقاوم ترین و درخت به، حساسترین درخت نسبت به سرمای زمسـتانه محسوب می شود.
بر اساس یک تقسیم بندی، درخت به در مناطقی که افت دمای زمستانه آن از 23/5_ درجه سانتیگراد تجاوز نمی کند، قابل کاشت بوده و در مناطق سردتر با خسارت سرمازدگی زمستانه مواجه می شود.
خسارت سرمای بهاره برخلاف خسارت سرمای زمستانه، با توجه به دیرگلدهی،
در اغلب ارقام و ژنوتیپ های به کشور، کمتر گزارش شده است.
مرسوم است که بلافاصله بعد از کاشت نهال، آن را آبیاری میکنند. این آبیاری، حکم نخستین تغذیه نهال در خانه جدید را دارد. نهالهای نوپا معمولا در خطر جابهجایی ریشه قرار دارند و این جابهجایی ممکن است در اثر ضربهای آرام و یا وزش باد اتفاق بیفتد. بنابراین در کنار نهال، چوبی که به قیم معروف است را درون خاک فرو میکنند و نهال را با نخ و یا پارچه به آن میبندند.
فقط باید مراقب بود که وقتی قیم در خاک فرو میرود، به ریشههای نهال صدمه وارد نشود. بعضی از درختها به آبیاری روزانه نیازی ندارند اما نهال را صرفنظر از اینکه قرار است چه درختی شود، باید هر روز آبیاری کرد و میزان آب باید به اندازهای باشد که نهال اصطلاحا سیراب شود و آب به ریشهاش برسد.
معمولا در پای نهال، گودال کوچکی ایجاد میکنند که معیاری برای اندازهگیری آب مورد نیاز است. این گودال باید هر روز پر شود و برای پر شدن، معمولا ۴لیتر آب لازم دارد. اگر بعد از یکیدو ماه، حس کردید که نهال ریشهاش را درون خاک پهن کرده و جان گرفته، مراقبت ویژه را به پایان ببرید.