در حال حاضر اکثر باغ های مرکبات در کالیفرنیای آمریکا به وسیله ی ماشین باد، در برابر یخبندان حفاظت می شوند.
ماشین های باد عموماً شامل یک برج فولادی بلند و یک پروانه ی گردان بزرگ هستند که در نزدیکی رأس این برج قرار می گیرد.
هنگامی که پروانه ی ماشین باد می چرخد، هوا را از بالا به پایین کشیده و باعث پایین آوردن هوای گرم بالای سطح وارونگی می شود.
از مشکلات عمده ی این سیستم، هزینه های اولیه ی تهیه ی این دستگاه می باشد.
یک روش برای جایگزینی انرژی از دست رفته از گیاه در شب های یخبندان، سوزاندن توده های سوخت (جامد، مایع یا گاز) در انواع مختلف بخاری ها شامل بخاری های مایع سوز، بخاری های با سوخت جامد و بخاری های با سوخت پروپان و گاز طبیعی است.
شرایط آب و هوایی که برای افزایش کارایی بخاری ها مناسب است، عبارت است از هوای آرام و بدون وزش باد و وجود وارونگی دمای شدید.
بسیار اهمیت دارد که بخاری ها هنگامی که دمای هوا یک یا دو درجه بالاتر از دمای کشنده برای برگ ها، شکوفه ها یا جوانهها است، روشن شوند.
به کارگیری بخاری های بزرگ در باغ به هیچ وجه توصیه نمی شود. توزیع بخاری ها در باغ باید یکنواخت و تقریبا به ازای هر دو درخت یک بخاری و یا 100 تا 120 بخاری در هکتار برنامه ریزی شود. تقریبا در هر هکتار، 133لیتر تا 265 لیتر سوخت نیاز می باشد.
سعی کنید نواحی سردتر را در سطح باغ خود شناسایی کنید و بخاری های واقع در این نواحی را زودتر روشن کنید. برای دستیابی به یک دمای مناسب در باغات با وسعت بزرگ و یا مناطقی که تعداد کارگر برای روشن کردن بخاری ها کم هستند، باید روشن کردن بخاری ها را از کنار باغ به ویژه از طرفی که در مقابل باد قرار دارد شروع نمود.
به منظور گرم کردن هوای سرد، ورودی باغ توصیه می شود تعداد بخاری ها در طرفی که باد سرد وارد باغ و یا مزرعه می شود، بیشتر باشد.
در سرمازدگی درختان زیتون، میوه های بالغ از ارقام دیررس که برداشت نشده اند و در طول زمستان بر روی درخت می مانند، چروکیده شده و دم میوه در اثر یخبندان زمستانه یا بهاره، اغلب قهوه ای رنگ می شود.
برگ های جوان در اثر یخبندان زمستانه یا بهاره به رنگ سبز کمرنگ یا زرد ملایم درآمده و در نهایت پژمرده و خشک می شوند.
در برگ های بالغ، قسمت نوک برگ به سوی پایین خمیده می شود.
سرشاخه ها و شاخه های جوان از اندام های حساس به سرما و یخبندان می باشند که بر اثر سرما، بافت آن ها تغییر رنگ میدهند.
یخبندان همچنین ترک هایی را بر روی پوست شاخه های یک تا دو ساله ایجاد می کند.
زخم های حاصل از یخبندان روی تنه، شاخه و سر شاخه با آلودگی توسط موجودات ریز خسارتزا، از جمله قارچ ها و باکتری ها دنبال می شود.
با آسیب دیدن اندام های هوایی، تعادل رویشی گیاه به هم خورده و در بهار با فعال شدن جوانه های خفته در بخش های پایینی، نرک ها و پاجوش های فراوانی بر روی تنه رشد نموده و درخت حالت بوته ای به خود می گیرد که نیاز به هرس و اصلاح در گیاه را ضروری می سازد.
این نوع هرس را باید پس از خزان کامل گیاه و زمانی که رکود زمستانی گیاه اغاز می شود، انجام داد.
در صورت وجود سرمای شدید در منطقه بهتر است هرس زمستانه به تاخیر افتاده و در اواخر فصل خواب انجام شود. در این زمان حرکت شیره پرورده بسیار کند می باشد و مواد غذایی در تنه درخت ذخیره می شود و مشکل خاصی برای گیاه به وجود نمی آید.
هرس خشک زمانی انجام می شود که درخت درحال خواب به سرمی برد.
درمناطق سردسیر، این کار از اواخر پاییز تا پایان زمستان و به طورکلی موقعی که درخت فاقد برگ است، انجام می گیرد.
ازآنجا که شاخه های درختان حالت خشک دارند، اىن نوع هرس را هرس خشک مى نامند.
در مناطق سردسیر که زمستان هاى سرد و یخبندان دارد، این کار را باید در اواخر فصل زمستان و پس از رفع یخبندان، یعنی موقعی که هوا رو به گرمی می گذارد، انجام داد.
درمناطقی که اقلیم ملایمی دارند، مى توانید هرس خشک را زودتر انجام دهید.
هرس نادرست یا قطع شاخه از یک محل نادرست می تواند بسیار خسارت بار باشد. برای آنکه پس از هرس، درخت دچار شوک زیادی نشود و محل زخم خود را ترمیم نماید، لازم است نکات زیر یادآوری گردند. عدم رعایت این اصول ممکن است در نهایت منجر به خشکیدگی درخت گردد.
درخت پسته به سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان هر دو مقاوم است.
درخت پسته معمولا از 7 سالگی به بار می نشیند و می تواند دمای 45 درجه بالای صفر تا 25 درجه زیر صفر را تحمل کند.
از جمله روش های شیمیایی مبارزه با شپشک ها، استفاده از روغن های معدنی بوده که سازگاری بالاتری با محیط داشته و با سرعت نسبتاً زیادی در محیط از بین رفته و خطر بروز مقاومت یا طغیان آفات ثانویه در رابطه با این ترکیبات بسیار کم است.
شاخساره های قسمت بالایی تاج را تنک کنید.
حداکثر ارتفاعی را که درخت اجازه رشد خواهد داشـت، تعیین کنید و محور اصلی را در نقطه خروج شاخه ثانویه قطع کنید.
پاجوش ها و نرکها را حذف کنید.
شاخه های ثانویه را کوتاه کنید تا گسترش جانبی تاج را فراهم کنید.
شاخساره های تخلیه شده را حذف کنید و شاخه های ثانویه و ثالثیه را بازجوانسازی کنید.
شاخسـاره های تنومنـد خارج شده با زاویه کم روی شاخه های اولیه، و آن هایی را که در نزدیکی هـم قرار دارند یا همپوشانی دارند، حذف کنید.
شاخه ها و شاخساره های صدمه دیده را حذف کنید.
درختان خرمالو معمولا از سه سالگی پس از کاشت در زمین اصلی، میوه دهی را آغاز و در هفت تا 10 سالگی به باردهی کامل می رسند. میزان محصول خرمالو میتواند بطور متوسط به بیست و پنج تن در هکتار برسد. چیدن میوه از درخت هنگامی است که سفت، رسیده و همراه با کاسه گل است.
توصیه می شود برداشت محصول به صورتی انجام گیرد که ضربه ای به میوه ها وارد نشده و میوه ها خراشیده و زخمی نشوند، چرا که میوههای آسیب دیده در انبار مستعد ابتلا به آلودگی های باکتریایی بوده و باعث خسارت می گردد.
زیتون به دو روش جنسی و غیرجنسی تکثیر می شود:
1️⃣تکثیر جنسی (کشت بذر):
✔️نهال هایی که از راه تکثیر جنسی (کشت بذر) تولید می شوند، از دید ژنتیکی غیریکنواخت بوده و پیش از رسیدن به مرحله گلدهی، باید دوره نونهالی طولانی را سپری کنند. بنابراین، نهال های تولید شده از این راه، تنها در برنامه های اصلاح ژنتیکی و یا در خزانه، برای پیوند به عنوان پایه به کار می روند.
2️⃣تکثیر غیرجنسی:
✔️این روش، هم تکثیر از راه ریشه دار کردن قطعه هایی از گیاه و هـم تکثیر از راه پیوند را شامل می شود. در تکثیر غیرجنسی، از قطعه هـای کوچک و یا بـزرگ اندام های رویشی یک درخت زیتون، پس از ریشه زایی و جوانه زنی، گیاه کامل پدید می آید. نهال های تولید شده با این روش کاملا یکنواخت بوده و همه صفات درخت مادری به آن ها منتقل شده است.
✔️تکثیر غیرجنسی به روش های گوناگونی انجام می شود که برخی از آن ها سنتی و متعلق به گذشته بوده و برخی مـدرن و در کشورهای زیتون خیز رایج هستند.
نزدیک به 65 درصد نهال زیتون در جهان، با ریشه زایی قلمه، 25 درصد با پیوند و 10 درصد با شیوه های سنتی (طوقه، پاجوش، قلمه های بزرگ) تولید می شوند.
خرمای مضافتی از ارقام خرمای نرم با میانگین وزن دانه 10 - 15 گرم و میزان رطوبت 32 - 28 درصد می باشد.
✔️خرمای مضافتی بـر طبق استاندارد ملی ایران، از لحاظ اندازه بـه سـه طبقـه درشت، متوسط و ریز طبقه بندی می شود.
✔️زمان مناسب برداشت خرمای مضافتی، 20 هفته پس از گرده افشانی است. در این هنگام، میوه مضافتی به تدریج رسیده و از آن جا که به صورت تازه و رطب مصـرف می شود، باید به محض رسیدن برداشت و بسته بندی شده و در سردخانه نگهداری شود.
✔️چنانچه در فصل برداشت، رطوبت هوا به دلیل بارندگی افزایش یابد، فواصل برداشت باید در دوره زمانی کوتاه تری انجام گیرد.
✔️با توجه به ترکیب شیمیایی خرمای مضافتی میتوان نتیجه گرفت که این محصول از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. مقدار قند کل رطب مضافتی در حدود 70 -62 درصد است که مقدار کمی از آن ساکارز بوده و بیشتر آن را قندهای احیاءکننده تشکیل می دهد.
✔️میوه خرمای مضافتی دارای مقدار پروتئین و چربی کم است. همچنین دارای مواد معدنی نظیر آهن، سدیم، پتاسیم و کلسیم است که میزان پتاسـیم آن 10
تـا 20 برابر میزان سدیم و یا کلسیم آن است.
✔️با توجه به رشد رویشی زیاد خرمالو، نیاز آبی آن بالا بوده و تنش آبی به خصوص در تابستان، اندازه میوه و میزان تولید آن را کاهش می دهد.
✔️از آنجایی که میزان بارندگی معمولا در تابستان کافی نمی باشد، لذا جهت تامین آب مورد نیاز، باید نسبت به آبیاری باغات خرمالو اقدام نمود.
✔️آبیاری باغات خرمالو در 2 سال اول پس از احداث باغ، به خصوص در خاک های کم عمق اهمیت زیادی دارد. آبیاری باید به مقدار کم و در فواصل زمانی کوتاه صورت گیرد تا شرایط ماندابی در پای درخت ایجاد نشده و برگ ها پژمرده نشوند.
✔️در هر صورت، مقدار آبیاری بستگی به کیفیت خاک محل کشت دارد و حتی الامکان باغداران باید سعی نمایند محل طوقه (یقه) درخت را خیس نگه دارند.
خرمالو در طول فصل رشد به دمای 16-22 درجه سانتی گراد نیاز دارد و هوای آفتابی برای رسیدن میوه لازم است. مقاومت این گیاه نسبت به سرما طوری است که تا 15- درجه سانتیگراد را تحمل می کند. خاک های متوسط نظیر خاک لومی و شنی مناسب این گیاه است و اگر خرمالو در خاک سنگین کشت گردد، اکثر میوه ها ریزش میکند. لذا زمین مورد کشت بایستی دارای زهکش خوبی باشد. زمینی که برای احداث باغ خرمالو انتخاب می شود، باید در عمق حداقل یک متری کاملا خشک بوده، به عبارتی سطح ایستابی پایین تر از یک متر باشد.
فواصل کاشت درخت با توجه به نوع رقم، پایه، نوع خاک و نحوه مدیریت کنوپی درختان مورد استفاده متفاوت است.
به عنوان نمونه، ارقام پاکوتاه را می توان در فواصل 5/2 * 5 متر کشت نمود (800 درخت در هر هکتار).
ارقام نیمه پاکوتاه را در فواصل 3*5 متر (660 درخت در هر هکتار) و ارقام پر شاخ و برگ را در فواصل 5/4 * 6 متری (370 درخت در هکتار) احداث نمود.
برداشت میوه باید صبح زود و یا عصر، موقعی که هوا خنک است، انجام گیرد. از برداشت انگورهـا در روزهای بارانی و یا خیلی گرم، خودداری شود. عمل برداشت باید با چاقو یا قیچی تیز و با حداکثر طول دم خوشه انجام گیرد.
از تماس دست با حبه های انگور خودداری شود و هر گونه حمل و نقل بایستی توسط انتهای دم خوشه انجام گیرد. انگورهای درجه یک، درشت و بدون عیب با ظاهری بازار پسند که از حیث حبه پر اما نه زیاد فشرده باشند، برای نگهداری مناسب است.
درصورتی که تراکم حبه ها روی بعضی از خوشه ها زیاد باشد و به دلایلی بخواهند این قبیل خوشه ها را نیز نگهداری نمایند، بایجد ابتدا آن را بـه نحوی تنک کرد که از یک طرف هوا بتواند به راحتی به تمام حبه های روی خوشه برسد و از طرف دیگر خوشه ها لخت و بد منظره نشود.
همچنین درصورتی که خوشه دارای حبه های نارس، لهیده، گندیده، ترکیده و یا خشک باشد، باید آن ها را با دقت و به طوری که به سایر حبه ها صدمه نرسد، قطع و حذف نمود.
بر اساس شواهد به دست آمده، میوه های با رسیدگی زیاد، عدم تعادل نسبت ازت به فسفر و درختان قوی باعث ایجاد ضخامت در پوست و جدا شدن آن از گوشت می شوند. این پدیده در نارنگی های پونکن و ساتسوما شایع است. در برخی ارقام چون نارنگی نوشین می تواند ژنتیکی باشد. برداشت در مرحله صحیح رسیدگی، تیمار التیام دهی قبل از انبار، تهویه مناسب انبار و اجتناب از انبارمانی طولانی مدت در رطوبت نسبی بالا، آسیب پفکی شدن را کاهش می دهد.
کمبود رطوبت در زمان کاشت، سبب سبز غیریکنواخت شده و کمبود رطوبت در زمان گلدهی نیز منجر به تشکیل کمتر میوه و بدشکلی آن میشود.
در حالی که، تنش رطوبتی در نزدیکی دوره برداشت، سخت اندازه میوه را کاهش داده و بوته نیز سریع تر از بین میرود. نیاز آبی بوته هندوانه از زمان تبدیل گل ها به میوه، رو به افزایش بوده و اوج نیاز آن زمانی است که هندوانه کال درحال رسیدن است.
اگر آبیاری در این بازه زمانی کم باشد، هندوانه به اندازه کافی رشد نکرده و کیفیت میوه افت خواهد کرد.
با نزدیک شدن زمان برداشت، آبیاری باید محدود شود زیرا آبیاری زیاد در این مرحله، منجر به عارضه سفید شدن مغز گوشت هندوانه، کاهش درصد قند و ترکیدن میوه میشود.
حدود دو هفته پیش از آماده شدن میوه ها برای برداشت، آبیاری هندوانه را متوقف کنید؛ وقفه در این مرحله، سبب تمرکز بیشتر قندهای موجود در میوه شده (غلیظ شود) و میوه ها خوش طعم و شیرین تر می شوند.
تولید گلابی به طور قابل ملاحظه ای در سال های اخیر کاهش یافته است. از جمله علل آن، می توان به بیماری ها خصوصا آتشک و سرمازدگی های بهاره و زمستانه اشاره کرد. ارقام مهم گلابی تفاوت های زیادی از لحاظ مقاومت به سرما نشان می دهند.
آسیب سرمازدگی در درختان میوه معتدله زمانی که دما به زیر صفر می رسد، رخ می دهد.
دمای پایین یکی از مهم ترین استرس های غیر زنده است و از فاکتورهای محدود کننده تولید درختان میوه، خصوصا درختان میوه مناطق معتدله می باشد که بر بقا، رشد، تولید مثل و توزیع جغرافیایی آن ها تأثیرگذار است.
تشکیل یخ در دمای پایین علت عمـده آسیب سرمازدگی در درختان میوه خزاندار می باشد.
غلظت مصرف و زمان استفاده از کودهای تغذیه ای در انبه را در تصویر مشاهده فرمایید: