شته روسی گندم، بومی نواحی جنوب شوروی سابق، ایران، افغانستان و کشورهای حاشیه دریای مدیترانه است. این شته در حال حاضر یکی ازمهمترین آفات گندم در اغلب مناطق کشور می باشد.
❌شته روسی، علاوه بر گندم از جو، چاودار، تریتیکاله، یولاف و شماری از علف های باریک برگ تغذیه می کند. جو، گندم و تریتیکاله نسبت به حملات شته روسی بسیار حساس بوده ولی یولاف و چاودار حساسیت کمتری نشان می دهند.
علایم خسارت این آفت، بسیار مشخص است. روی برگ ها بر اثر تغذیه و تزریق بزاق، نوارهای طولی سفید یا زرد رنگ ایجاد می شود. رنگ نوارها در آب و هوای سرد و خنک اغلب به دلیل وجود دانه های رنگی آنتوسیانین، قرمز مایل به ارغوانی می باشد. برگ ها لوله شده و شته ها داخل آن از سطوح رویی برگ ها تغذیه می کنند.
گیاهان جوان در اثر حملات شدیدتر، به طور معمول از رشد و نمو باز می مانند. آلودگی در مرحله قبل از ظهور سنبله می تواند به پیچش برگ پرچم و تغییر شکل سنبله ها نیز منجر شود.
آفات گندم در کشورمان شامل:
✔️سن گندم
✔️تریپس گندم
✔️شته گندم
✔️سوسک برگخوار گندم
✔️سوسک قهوه ای غلات
✔️سوسک سیاه گندم
✔️پروانه مینوز برگخوار گندم
از آفات مهم، در مناطق معتدل و گرم و خشک هستند و روی بسیاری از محصولات از جمله: پنبه، صیفی جات (بادمجان، گوجه فرنگی، فلفل و ....)، حبوبات و بعضی از درختان نیز، گزارش شده اند.
این حشرات، علاوه بر مکیدن شیره ی گیاه و ترشح عسلک فراوان، که باعث ضعف شدید گیاه می شود، ناقل ویروس های بیماری زای گیاهی نیز، هستند.
✅یکی از اصلی ترین دشمنان طبیعی این حشرات، کفشدوزک ها و به ویژه کفشدوزک های هفت نقطه ای هستند.
سرخرطومی برگ یونجه، یکی از مهمترین آفات برگ یونجه می باشد که گاهی بیش از ۹۰ درصد محصول چین اول را از بین میبرد.
استفاده از حشره کش های شیمیایی، با ازبین بردن دشمنان طبیعی و وارد شدن در چرخه غذایی، مشکلات موجود را دو چندان کرده است. بنابراین استفاده از روش های غیرشیمیایی مانند آتش و چرانیدن توسط دام، مورد توجه قرار گرفته است.
✅بر اساس آزمایشات، برای کنترل این آفت، سوزاندن زمستانه، به اندازه یک حشره کش(کاربوفوران) موثر است. بنابراین سوزاندن زمستانه به صورت سطحی، توصیه می شود. (منظور از سوزاندن سطحی، استفاده از شعله برای سوزاندن گیاهان، بدون آسیب به خاک است.)
✅چرانیدن زمستانه ی مزرعه به وسیله ی دام نیز، ۶۰ درصد تخم ها را نابود میکند.
این آفت بیشتر به، سرشاخه های جوان مرکبات، خسارت زده و مانع گسترش برگ ها و گاهی ریزش میوهها می شود. خسارت این آفت، در اثر تغذیە ی لارو از برگ ها، سرشاخه های جوان و خشبی نشده و در برخی موارد میوه به وجود می آید.
✔️گونه های لیموی آب، پرتقال های والنسیا، سیاورز و نارنگی کینو نسبت به دیگر گونه ها و رقم های مرکبات، آلودگی بیشتری به آفت نشان دادند و گریپ فروت، کمترین آلودگی را داشته است.
تحقیقات در شرایط دزفول نشان داده است که تراکم جمعیت مینوز برگ مرکبات، در اوایل بهار خیلی پایین بوده و 3 تا 4 لارو در برگ میرسد.
در بین گیاهان علوفه ای، یونجه به دلیل خوش خوراک بودن، دارا بودن ذخایر غذایی از جمله مواد معدنی مختلف، مواد پروتئینی و حتی انواع ویتامین های گوناگون، اهمیت خاصی پیدا کرده است.
این گیاه، تاثیر مهمی در اصلاح زمین زراعی دارد که به موارد می توان اشاره کرد:
✔️تهویه ی زمین
✔️برقراری تناوب
✔️زهکشی مناسب خاک
✔️افزایش مواد آلی خاک
✔️ازدیاد ازت
✅بنابراین در زمین های فاقد مواد آلی، دارای فقر نیتروژن و در زمین های رسی، کشت آن توصیه می شود.
ریزش میوه، کرم میوه خوار، کنه تارتن، عارضه خشکیدگی خوشه و شپشک سفید خرما، از عوامل مهم خسارت درختان خرما هستند.
در میان آفات خرما، کرم میوه خوار، فعالیت خود را در درجه حرارت های پایین، در اوایل فصل آغاز می کند.
کنه ی تارتن، حرارت دوست بوده و با سرد شدن هوا، تراکم آفت و میزان تخمگذاری این آفت، کاهش می یابد.
خسارت این کنه، در مناطق گرم، بیشتر از سایر مناطق است.
شپشک سفید خرما، دارای بیشترین حساسیت به تغییرات رطوبت نسبی محیط است.
دما، یک شاخص اصلی محیطی است که برای پیش بینی چرخه زندگی حشرات در نظر گرفته می شود.
ردیابی آفت با استفاده از تله های چسبنده و فرمونی در باغ های هلو و بادام در استان قزوین، نشان داد که انبوهی جمعیت آن روی بادام دو برابر هلو است.
این آفت در آن منطقه دارای چهار نسل متداخل بود. بهترین زمان برای مبارزه شیمیایی علیه لاروهای زمستان گذران، مرحله صورتی شدن جوانه ها گزارش شده است.
در کشور روسیه، بهترین زمان برای مبارزه شیمیایی علیه این آفت، پس از پایان مرحله گلدهی و زمانی که لاروها مکان های زمستان گذران را ترک کردند، تعیین شد.
فوزالون و کلرپیریفوس از جمله حشره کش هایی هستند که برای مبارزه با این آفت کاربرد فراوان دارند.
به منظور کسب نتایج بهتر، تکرار سمپاشی در فاصله 12 تا 14 روز توصیه شده است.
یکی از آفات مهم درختان هسته دار در جهان و ایران است. برای اولین بار خسارت این شب پره را در منطقه کرج از روی درختان هلو، بادام، قیسی، زالزالک، ازگیل، آلو، سیب، خرمالو و زردآلو گزارش کرده اند.
خسارت آن در باغ های زردآلو نسبت به دیگر میزبان های بیان شده، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
لاروهای سن یک این آفت، وارد سرشاخه، جوانه و میوه شده و در اثر تغذیه، منجر به خشکی سرشاخه و پوسیدگی و ریزش میوه می شوند.
زمستان گذرانی به صورت لارو، داخل محفظه های لاروی در انتهای جوانه های خسارت دیده است.
در بازدید از باغ آقای اسماعیلی واقع در منطقه حیدرآباد شهرستان جهرم، به تاریخ هفتم آذرماه هزار و چهارصد و یک، با مسائل و مشکلاتی برخورد داشتیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
در بازدید از باغ آقای رحمانیان واقع در منطقه محمدآباد شهرستان جهرم، به تاریخ ششم آذرماه هزار و چهارصد و یک، با مسائل و مشکلاتی برخورد داشتیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
❌پوسیدگی نرم:
عامل آن باکتری است.
❌پوسیدگی خشک فوزاریومی:
عامل آن قارچ است و بسیار شایع است.
❌پوسیدگی قهوه ای:
عامل آن باکتری است.
زمستان معتدل و بهار خشک، آلودگی به شته را در مزارع چغندر بذری افزایش می دهد.
زنبورهای پارازیت در کنترل این آفت، بسیار موثرند.
✅کنترل این آفت، از انتشار ویروس در مزرعه و از خسارت بیشتر به بذر و ریشه جلوگیری میکند.
✔️سموم موثر در کنترل این آفت:
اکسی دیمتون متیل
تیومتون
شته سیاه باقلا، که به شته سیاه چغندر نیز معروف است، دارای میزبان های متعددی از گیاهان زراعی و علف های هرز است.
این شته، زمستان را به صورت تخم روی بعضی از علف های هرز دائمی و گیاهانی نظیر شمشاد میگذراند. در بهار از تخم های زمستانه حشرات بی بال به وجود می آید که به تدریج در بین آنان، افراد بالدار ظاهر می شوند و به طرف مزارع چغندر مهاجرت میکنند.
شته ها پس از استقرار در پشت برگ ها و تغذیه از آن ها، باعث:
❌پیچیده شدن برگ ها،
❌کاهش میزان شیره گیاهی،
❌پیچیدگی شدید برگ ها،
❌کوتاه شدن بوته،
❌پژمرده شدن برگ ها،
❌مختل کردن رشد طبیعی برگهای جوان،
❌و حالت سوختگی در گیاه شود.
همچنین فعالیت این حشرات، سبب تولید عسلک و در ادامه فعالیت قارچ روی برگ ها میشود.
1️⃣شخم زدن
2️⃣هرس کردن
3️⃣از بین بردن علف های هرز
4️⃣جمع آوری میوه های آلوده
5️⃣استفاده از سموم شیمیایی همانند سموم زولون ۱/۵ در هزار، گزرانتیون ۲ در هزار، دیازینون ۱ درهزار.
✔️ که زمان مبارزه با استفاده از اطلاعیه های بیش آگاهی صورت می گیرد.
حشره کامل شب پره ای است که با بال های جلویی به شکل ذوزنقه و به رنگ خاکستری است.
روی بال های جلویی سه نوار موج دار به رنگ قهوه ای دیده می شود. در انتهای بال های جلویی، یک لکه درشت قهوه ای رنگ و اطراف بال های عقبی، پر از ریشک می باشد. این آفت در همه جا حضور دارد.
میزبان اصلی درخت سیب است ولی به گلابی هم حمله می کند. درختان انار، گردو، آلبالو، گیلاس و هلو هم مورد حمله قرار گرفته اند.
❌هدف اصلی آفت، تغذیه دانه سیب است و به همین خاطر پوست را سوراخ کرده و دالون هایی را به طرف دانه حفر می کند و در هنگام حفر تا حدودی از قسمت های گوشتی تغذیه می کند و فضولات لاروی به بیرون ریخته می شوند و این میوه ها از درخت میریزند.
البته لاروهای خارج شده، مختصر تغذیه ای از برگ ها دارد و بعد از ۴۸ ساعت خود را به میوه می رساند.
لکه قهوه ای آلترناریایی، نخستین بار در سال 1903 روی نارنگیامپرور در استرالیا توصیف شد. این بیماری موجب:
🍃برگریزی شدید،
🍋ریزش میوه و
🌿لکه دار شدن برگ و میوه های رقم های حساس،
در نواحی مرطوب میشود و تولید این رقم ها
را محدود می سازد.
❌قارچ عامل این بیماری، ماده ای اختصاصی تولید می کند که عامل بافت مردگی بافت هاست. اسپورهای این قارچ، دیواره نسبتا مقاومی به خشکی و دیگر شرایط نامناسب دارند.
پوسیدگی آلترناریایی مرکبات، بیشتر به شکل پوسیدگی دمگاه بروز می کند و در میوه هایی که زخمی شده اند و یا به مدت طولانی انبار می شوند، دیده میشود. اما گاهی در باغ پوسیدگی در گلگاه میوه ایجاد و باعث ریزش میوه های جوان و نارس مرکبات می شود.
این نوع آسیب و زیان در باغ، به ویژه روی رقم تامسون ناول شدید است که به علت وجود نقص در محل گلگاه آن ها، آلودگی به آسانی ایجاد می شود.
❌در این بیماری میوه بیمار در باغ و هنگامی که هنوز نارس است، رنگ می گیرد و گاهی بخش هایی از پوست در گلگاه یا نزدیک به گلگاه، قهوه ای روشن تا متمایل به سیاه می شود.
بیماری بلاست برنج یک بیماری قارچیه که معمولا در دما و رطوبت بالا شروع به فعالیت می کنه و ممکنه در دو مرحله ی رشد رویشی و زایشی خسارت ایجاد کنه که باعث ایجاد "بلاست برگی" یا "بلاست خوشه" میشه.
✅جهت کنترل این بیماری:
1️⃣استفاده از ارقام مقاوم
2️⃣ضد عفونی کردن برگ ها
3️⃣تناوب آبیاری
4️⃣استفاده بهینه از کودهای پتاسه جهت ایجاد مقاومت در گیاه
5️⃣خودداری از مصرف بیش از حد کودهای ازته توصیه میشه.
✅هنگام بروز خسارت باید سمپاشی انجام بگیره که می تونیم از یکی از سموم تری سیکلازول به مقدار نیم کیلو در هکتار یا سم ناتیوو به مقدار 160 گرم در هکتار استفاده کنیم.
✔️ بهتره که در زمان سمپاشی شالیزار، آب مزرعه از روز قبل قطع شده باشه.
فراوان ترین و فعال ترین گونه های شته روی برگ ها و سرشاخه های جوان درختان بادام می باشد.
میزبان اولیه این شته، درختان میوه هسته دار مانند هلو، زردآلو و همچنین بادام می باشد و میزبان ثانویه آن علف هرز هفت بند است که می تواند از این طریق، به درختان منتقل شود.
زمستان گذارانی این حشره به صورت تخم است.
✅بهترین سموم، برای از بین بردن این حشره، سموم سیستمیک می باشد.
حساس ترین مرحله زندگی انبه در مقابل این حشره، مرحله گلدهی است.
حشرات زمستان گذران، همزمان با ظهور گل آذین انبه، شروع به تغذیه، جفت گیری و تخم گذاری می کنند.
شروع تخم گذاری در میناب، دهه آخر دی ماه و در منطقه سیاهو، دهه سوم بهمن ماه گزارش شده است. تخم گذاری به صورت دستجات 2 تا 5 تایی، درون جوانه های گل و انشعابات گل آذین انجام می شود.
پوره ها و حشرات کامل، با تغذیه از شیره برگ و گل آذین، به درختان انبه، خسارت می زنند. بیشترین خسارت از طریق پوره ها، به گل آذین مربوط می شود.
تغذیه پوره از شیره گل آذین، همراه با ترشح عسلک از گل آذین و رشد قارچ های فوماژین و در نتیجه سیاه شدن، ریزش گل و عدم تشکیل میوه هاست.
اوج ظهور حشرات کامل، دهه اول فروردین تا اواخر اردیبهشت می باشد. حشرات کامل نسل جدید، با تغذیه از برگ های جوان، و بدون زاد و ولد تا شروع مجدد گلدهی، به زندگی خود ادامه می دهند.