سنای هندی، گیاهی چندساله متعلق به خانواده گل ارغوان است. این گیاه به شکل درختچه ای کوتاه، با ارتفاع 80 سانتیمتر و بدون کرک است. برگ های سنا که بیشترین خاصیت دارویی را دارند، به شکل مرکب هستند.
سنای هندی یک گیاه ارزشمند دارویی و مقاوم به خشکی از خانواده گل ارغوان می باشد که در ایران به نام سنا شناخته می شود.
منشا این گیاه عربستان و سومالی بوده و در هندوستان بومی شده است. برگ ها و میوه ها است که کاربرد زیادی به عنوان ملین در صنعت داروسازی دارند.
این گیاه دارای ترکیبات آنتراکوینونی است که کاربرد زیادی به عنوان ملین و نرمکننده شکم دارد. گیاه سنای هندی علاوه بر خاصیت مسهلی، در درمان بزرگی طحال، کم خونی، حصبه، وبا، یرقان، نقرس، روماتیسم نیز کاربرد دارد.
کینوا که نام علمی آن Chenopodium quinoa است، دانه های ریزی دارد و به خاویار گیاهی معروف شده و به غلات شبیه است. این دانه ی مغذی، طی سال های اخیر در استان فارس به عنوان کشت جایگزین، جایگاه سوم کشور را به خود اختصاص داده است.
از جمله گیاهان دارویی پر کاربرد که خواص درمانی زیادی دارد، گیاه گزنه است. گزنه (Urtica dioica) گیاهی علفی است که در فصل تابستان رشد می کند و در فصل زمستان از بین میرود.
گشنیز از خانوادە ی چتریان و گیاهی است یکساله، به ارتفاع 60 تا 100سانتیمتر و طول دورۀ رشد 100 تا 120 روز و گرمادوست که در انواع خاک می روید.
اسانس میوۀ گشنیز در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی و روغن میوە ی آن در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. از این گیاه به عنوان هضم کنندە ی غذا، ضد نفخ، اشتهاآور، برطرف کنندە ی دردهای عضلانی و آرامشبخش استفاده می شود.
بن سای یا درختچه ی مینیاتوری یک درخت آپارتمانی است و نیازهای یک درخت را دارد. بن سای برای رشد خود به نور مستقیم آفتاب احتیاج دارد و نور ناکافی به آن آسیب می رساند و شاخ و برگ آن ضعیف می شوند.
این گیاه به صورت سنتی به عنوان ضد نفخ، هضم کننده غذا، ضد اسپاسم، ضد سرفه و خلط آور و به علت داشتن ترکیب اصلی تیمول، در صنایع غذایى، دارویى، بهداشتی و آرایشى استفاده می شود.
از عصاره های آبی، آبی– الکلی و پروپیلن گلیکولی آویشن نیز در تهیه شامپو،کرم و پماد استفاده می شود.
اثرات ضد قارچ، ضد انگل و ضد باکتری این گیاه و اثرات درمانی آن، بـرای درمـان آسم، سرفه های خشک مکرر و برونشیت به اثبات رسیده است.
از این گیاه داروهایی به شکل شربت، قرص مکیدنی، بخور، قرص و عصاره تهیه شده و بـه تأیید واحد «نظارت بر امور دارو» وزارت بهداشت، رسیده است.
یونجه ی وحشی بیش از آنکه مصرف خوراکی داشته باشد، دارای خواص دارویی بی نظیری است که به دلیل سرشار بودن از مواد معدنی و انواع ویتامینها، بهترین گزینه برای درمان بیماری ها به شمار می رود.
باغ گیاهشناسی نیویورک به علت داشتن بزرگترین و بدبوترین گل دنیا یعنی گل جسد بسیار معروف شده است. گل جسد با نام علمی Amorphophallus titanum ، یک گونه ی کم یاب و بسیار نادر بوده و به خاطر بوی بدش مورد توجه قرار گرفته است.
اردک ها باعث کاهش جمعیت آفات رایج برنج مانند کرم ساقه خوار و برگ خوار می شوند و از حشراتی موجود در مزرعه تغذیه می کنند. آنها نوک خود را داخل گل و لای شالیزار فرو کرده و با این عمل، موجب تهویه ی خاک می شوند.
هم چنین با خوردن علف های هرز به عنوان جایگزین طبیعی علف کش ها شناخته شده اند. از طرفی دیگر، ضایعات اردک ها به نوعی باعث تغذیه ی خاک شده و جایگزین کودهای مصنوعی و پر هزینه است.
✔️کاسنی مسکن عطش و حرارت درونی است.
✔️در ضعف اعصاب،
✔️ضعف چشم و
✔️فشار خون مفید است.
✔️کاسنی، در درمان التهابات معده و پاک کردن مجاری ادراری مؤثر است.
✔️ریشه کاسنی، در باز کردن و روان شدن اخلاط بسیار مؤثر است.
✔️مجاری گوارشی را پاک می کند و بهترین تصفیه کننده خون است.
اکالیپتوس یکی از گیاهان معروف خانواده مورد است که وطن اصلی آن استرالیا بوده و از آنجا بـه سایر نقاط دنیا، ازجمله ایران برده شده است.
✔️این جنس شامل گیاهانی است درختی که گاهی به بلندی تا ده متر هم می رسند. برگ های آن معمولاً کشیده و باریک است، ولی دارای گونههایی با برگ های بیضوی یا گرد هم هستند. این برگ ها اغلب متناوب و به ندرت متقابل دیده میشوند.
✔️از تمام قسمت های این درخت، به خصوص برگ های آن، بوی مطبوعی استشمام می شود.
✔️طبیعت اکالیپتوس گرم و خشک است. منقی ریه از بلغم و رطوبات است.
✔️در کاهش استرخاء و آماس لثه مؤثر است.
✔️استنشاق و انکباب اکالیپتوس در گرفتگی نفس بـه کار می رود.
✔️به صورت مالشی در ناحیه شقیقه، برای تسکین سردرد ، ترکیب اکالیپتوس و نعنا فلفلی بسیار موثر است.
خرفه به عنوان یکی از متداول ترین گیاهان دارویی مورد استفاده در جهان شناخته شده است. خرفه معمولاً به صورت خودرو در باغچه ی منازل، کنار جوی ها و در مناطق مرطوب می روید، به محیطی با نور زیاد و دمای ۲۵ درجه ی سانتی گراد نیاز دارد.
شیشه شو : Callistemon
نام انگلیسی: Bottlebrush plant
نام علمی: Callistemon citrinus
خانواده: موردیها Myrtaceae
زادگاه اصلی این درخت، استرالیاست و گل های آن به رنگ های قرمز و سفید می باشد. به شدت به نور خورشید نیاز دارد و گل های آن در اطراف یک ساقه ظاهر می شوند. در بالای گل آذین آن، دسته ای از برگ ها و شاخه ها وجود دارند که گل در حقیقت بین دسته جات برگ در پایین و بالا قرار دارد.
ساکولنت ها انواع مختلفی دارند و جزء دسته ی گیاهان گوشتی و آبدار محسوب میشوند. ساکولنت ها با کاکتوس ها تفاوت دارند و قادر هستند آب را به خوبی در بافت های خود ذخیره کنند.
صمغ درخت بادام کوهی و صمغ درخت بادام شیرین ازجمله صمغ های تراوشی هستند که به وفور در ایران یافت می شوند.
صمغ فارسی صمغی است شفاف که از درخت بادام کوهی (Amygdalus scoparia spach)، از خانواده گلسرخیان تراوش میشود.
درختان بادام کوهی که بومی ایران محسوب می شوند، در مناطق وسیعی از کشور به ویژه استان های مرکزی می رویند. این صمغ به نام های زدو، شیرازی و آنگوم نیز معروف است.
از درخت بادام شیرین نیز صمغ شفاف و کاملا شبیه به صمغ درخت بادام کوهی تراوش میشود. متأسفانه به دلیل تشابه ظاهری و عدم مطالعات کافی در این زمینه گاها هر دو نوع صمغ تحت عنوان صمغ فارسی یا صمغ زدو شناخته می شوند. درحالی که این دو نوع صمغ ازلحاظ ساختاری و خواص فیزیکوشیمیایی کاملا متفاوت می باشند.
از طرف دیگر با توجه به تعداد کم مطالعات انجام شده روی این دو نوع صمغ، در تجارت آن ها را به اشتباه و تنها به دلیل تشابه ظاهری، صمغ عربی می نامند. درصورتیکه صمغ عربی از شیره خشک شده ساقه و شاخه های گیاهی به نام آکاسیا استحصال می شود. اما صمغی که از ایران تحت عنوان صمغ عربی صادر می شود، از درخت بادام کوهی و بادام شیرین استحصال می شود.
عفران گیاهی چند ساله و علفی است که توسط بنه یا پیازهای توپر (کورم) تکثیر پیدا می کند.
✔️این گیاه در شرایط آب و هوایی مدیترانه ای و عرض های جغرافیایی ۳۰ تا ۵۰ درجه شمالی و طول جغرافیایی ۱۰ درجه غربی تا ۸۰ درجه شرقی، در مناطق ایران تورانی که دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم هستند، گسترش دارد.
✔️تقریبا ۹۰ درصد از زعفران دنیا، متعلق به کشور ایران است. این محصول در شمال شرق ایران که دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم هستند کشت می شود.
✔️هر چند زعفران در مناطق معتدله و خشک پرورش می یابد، ولی اندام های هوایی و قابل رؤیت آن در نیمه سرد سال سر از خاک درآورده و رشد می نمایند و بخش اعظمی از طول فصل رشد این گیاه مواجه با سرمای پاییز و یخبندان های زمستان است و لذا دماهای پایین زمستان یکی از عوامل محدودکننده تولید زعفران ذکر شده است.
✔️ازاین رو در وقوع سرمای شدید در برخی سال ها، بقا و رشد و نمو زعفران تحت تأثیر قرارگرفته و عملکرد آن کاهش یافته است.
آفتابگردان چهارمین دانه روغنی یکساله جهان است که بیشتر به خاطر روغن خوراکی آن کشت می شود.
آفتابگردان، به عنوان یک گیاه زراعی مطمئن در دامنه وسیعی از شرایط محیطی عملکرد قابل توجهی دارد.
کل آب مصرفی آفتابگردان در طول رویش ۴۵٠ میلیمتر است، البته این مقدار با شرایط آب و هوایی منطقه تفاوت دارد.
✔️میزان آب مصرفی آفتابگردان در ماه های اول رویشی کمتر از زمانی است که گیاه رشد کامل کرده باشد و از مرحله تشکیل گل به بعد، به علت بالا بودن دمای محیط، طول گیاه و پوشش گیاهی کامل، مقدار آب مصرفی بالا می رود.
✔️این موضوع را نیز باید در نظر داشت که بین ارقام مختلف، میزان مقاوت به خشکی متفاوت است. همچنین تنش خشکی باعث کاهش شاخص برداشت در تمام ژنوتیپ های آفتابگردان می شود و علت آن، کاهش تعداد دانه در طبق هاست.
✔️نتایج دیگری از آزمایشات نشان داد که کمبود آب، اثر معنی داری روی درصد روغن دانه نداشت ولی باعث پوکی شدید دانه ها گردیده است، به طوری که حساسترین صفت نسبت به خشکی را، درصد پوکی دانه دانسته اند.
همچنین تنش رطوبتی، باعث کاهش شاخص برداشت گردیده ولی میزان این کاهش برای همه ارقام یکسان نبوده است.
خانواده گل گاوزبان، یکی از بزرگترین خانواده های گیاهی، بالغ بر 100 جنس و 200 گونـه است که در مناطق معتدل و گرمسیری دنیا پراکنش دارند.
گاوزبان اروپایی، با نام علمی Borago officinalis و نام انگلیسی Borage متعلق به خانواده Boraginacae (گاوزبانیان)، می باشد.
این گیاه یکساله، علفی و کرکدار است که ارتفاع آن به 70 تا 100 سانتیمتر میرسد. سـاقه های آن مسـتقیم، توخالی و پوشیده از تارهای خشن است.
متخصصان تغذیه معتقدند گل گاوزبـان تصـفیه کننـده خون، ملین، خلط آور، مدر و آرام بخـش قلـب اسـت.
مصرف این گیاه دارویی برای تسکین اعصاب و رماتیسم مفید است.
در ایران فقط به صورت سنتی استفاده میشود. توجه روز افزون به استفاده از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و تولید این گیاهان را روشن تر می سازد.
در کشور ما نیز کشت این گیاه، هم به صورت آبی و هم به صورت دیم، امکان پذیر است.
گاوزبان اروپایی:
✅این گیاه آرامبخش است، در کاهش استرس تأثیری فوق العاده دارد و غنی از مواد معدنی و سرشار از پتاسیم است.
✅جوشاننده آن، کاهش دهنده تب و نرم کننده سینه و دم کرده آن در افزایش شیر مادر مؤثر است.
✅تاننهای موجود در گیاه، خاصیت قابض کننده دارند و موسیلاژ آن، عامل کمپلکس و ضد سرفه می باشد.
✅از این گیاه در تسکین درد، برطرف نمودن اختلالات کلیه و مثانه، تصفیه خون، درمان التهاب روده، رماتیسم و عوارض ناشی از یائسگی و برونشیت استفاده می کنند.
✅میزان روغن بذر گل گاوزبان اروپایی بین 27 تا 37 درصد متغیر است و روغن آن حاوس مقدار زیادی اسید چرب سیر نشده است که دارای خواص دارویی فراوانی است و به عنوان مکمل های غذایی حاوی امگا ۳ تجویز می شود.
✅برای درمان بیماری های قلبی، اگزمای طبیعی، دیابت ها، ورم مفاصل و بیمای اماس استفاده می شود.