یکی از موثرترین روش های مبارزه با آفات و بیماری ها، استفاده از سموم و در واقع سم پاشی است. هر چند مصرف منطقی سموم در کنترل آفات موثر است، اما هیچ گاه نباید عوارض و معایب آن ها را فراموش کرد.

1) استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و همدان:

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به وقوع بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها در اردبیل با توجه به کاهش محسوس دما 

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• آماده سازی و تهیه بستر جهت کشت¬های بهاره پس از گاورو شدن زمین

• ادامه کشت محصولات بهاره از جمله پیاز و سیب زمینی پس از گاورو شدن مزرعه

. پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• سمپاشی مزارع غلات بر علیه بیماریهای قارچی از جمله زنگ ها به جز در روز های بارانی

• پایش و رصد مزارع کلزا جهت بررسی  آفت سنک بذرخوار و شته مومی و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• پایش آفات و بیماریهای گیاهی در باغات میوه و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• پایش آفت کنه گالی در درختان هسته دار و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• ترمیم تشتک ها و آبگیرها جهت ذخیره و هدایت آب ناشی از بارندگی در باغات دیم

• پایش آفت سن گندم در مزارع آبی و دیم 

• مبارزه با علف های هرز در مزارع غلات و کلزا به جز در روز های بارانی

• کنترل جوندگان مضر کشاورزی در اراضی زراعی و باغی

• عدم چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• استقرار کندوهای زنبور عسل بالاتر از سطح زمین جهت جلوگیری از آبگرفتگی آنها با توجه به بارش باران در روز های آینده

2) استان های گیلان، مازندران، گلستان و خراسان شمالی: 

• خودداری از انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به وقوع بارش های رگباری

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، خزانه های برنج، انبارها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به نوسانات محسوس دما 

• محافظت از پوشش های پلاستیکی و گلخانه ها در خراسان شمالی در روز دو شنبه با توجه به احتمال وقوع تگرگ

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در خراسان شمالی در روز پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• اقدام به کشت بهاره نباتات علوفه‌ای ( ذرت، سورگوم و . . . ) بعد از گاورو شدن مزرعه

• وجین علف‌های هرز مزارع کلزا و سبزیجات               

• کنترل و هوادهی مناسب و موثر خزانه‌های برنج دارای پوشش نایلونی                    

• نشاء انواع سبزیجات و صیفی‌جات (خیار، گوجه فرنگی، هندوانه، بادمجان و . . . )       

. تغذیه محصولات سردسیری (توت فرنگی) و درختان میوه‌های سردسیری (در مرحله فندقی شدن) با کودهای تقویتی و با نظر کارشناس

• حذف علف‌های هرز در باغ‌ها         

• استفاده از کودهای حیوانی در باغ‌های میوه          

• سمپاشی خزانه‌ها با سموم قارچ‎کش در صورت مشاهده بیماری‌هایی نظیر لکّه قهوه‌ای و بلاست با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت آفات و بیماری‌های درختان میوه هسته دار و دانه دار با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع کلزا با نظر کارشناس

• هوادهی مناسب و بموقع خزانه‌های نایلونی جهت جلوگیری از سوختگی بوته‌ها و بیماری‎های قارچی با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع گندم و جو با نظر کارشناس

• تعریض و ترمیم مرز کرت ها، لایروبی و ترمیم انهار کشاورزی و ذخیره آب حاصل از بارندگی

• ضدعفونی بذور با سموم مناسب برای کنترل بیماری های قارچی

• انجام مبارزه شیمیائی و غیر شیمیائی در مزارع و باغات جهت کاهش خسارت راب و حلزون

• تنظیم ارتفاع پوشش پلاستیکی، نصب دماسنج در یک دوم ارتفاع تونل پلاستیکی جهت کنترل دما و جلو گیری از سرمازدگی نشا

• برداشتن پوشش خزانه جند روز قبل از انتقال نشا به زمین برای نشاهای آماده

• آماده سازی زمین برای کشت محصولات جالیزی ,حبوبات و بادام زمینی

• استحکام پوشش خزانه و ایجاد زهکش جهت هدایت آب مازاد ناشی از بارندگی به محیط خارج از خزانه

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

3) استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری و مرکزی: 

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال  

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به نوسانات دما 

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در کردستان و ایلام از روز سه شنبه تا پنج شنبه و در لرستان در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات 

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در ایلام در روز های چهارشنبه و پنج شنبه و در کردستان از روز سه شنبه تا پنج شنبه با توجه به احتمال وقوع تگرگ 

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• پایش برق زدگی نخود 

• پایش انواع آفات چغندر(کک، شته سیاه، برگ خوار و بید چغندر) 

• انجام کشت های بهاره سویا ، چغندر قند ، ذرت دانه ای و انواع گیاهان علوفه ای

• پایش شته مومی ، سنک بذر خوار و سوسک گرده خوار کلزا 

• مصرف کود سولفات منیزیوم به صورت محلول پاشی پس از سپری شدن مرحله تمام گل در درختان 

• پایش و مبارزه آفات درختان دانه دار 

• پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• تنظیم دور آبیاری جهت کاهش خسارت ناشی از زنگ گندم غلات

• عدم مصرف کود سرک در زراعت های پاییزه غلات آلوده به زنگ گندم 

• مطلع نمودن صاحبان کندوهای زنبور عسل در صورت سم پاشی مزارع کلزا 

• انتقال کندوهای زنبور عسل  به اماکن مناسب  و نزدیک باغات جهت تغذیه از گل¬ها و انجام گرده¬افشانی 

• خودداری از ورود زود هنگام مرتعداران روستایی و عشایر به مراتع ییلاقی

• عدم چرای دام در ارتفاعات با توجه به پیش بینی رعدوبرق طی روزهای پایانی هفته 

• خودداری از  چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال  

4) استان های خوزستان، هرمزگان و بوشهر:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی درخوزستان و  بوشهر در روز های چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به بارش پراکنده و وزش باد

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها در خوزستان با توجه به کاهش 4 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد و در بوشهر با توجه به کاهش 7 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در بوشهر در روز پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• در صورت نیاز آبیاری سطحی مزارع و باغات و عدم آبیاری سنگین بدلیل وزش باد شدید و احتمال ورس محصول

• اقدام به برداشت کلزا با لحاظ کردن شرایط جوی

• اجتناب از آبیاری  مرکبات در مرحله گلدهی

• در صورت مشاهده  سن مادر و زنگ زرد گندم با توجه به شرایط شرایط جوی و توصیه کارشناسان حفظ نباتات اقدام به سمپاشی گردد. 

• خاکورزی و مبارزه مکانیکی با علفهای هرز مزارع و باغات جهت جلوگیری از زمستانگذرانی آفات و بیماریها

• اقدام به کشت بهاره ذرت علوفه ای

• ادامه برداشت سبزیجات و صیفی جات پاییزه (کاهو،کلم،گل کلم، هویج ، خیار و فلفل دلمه ای )

• ادامه برداشت توت فرنگی گلخانه ای

• ادامه برداشت پرتقال (والنسیا) و انتقال به بازار و یا به انبارخشک و خنک

• جمع آوری درختان و شاخه خشکیده و شکسته شده از مزارع

• بکار بردن قیم برای نهال های جوان و و تازه کشت شده

• خارج نمودن  میوه های ریخته شده و فاسد  به بیرون باغ و از بین بردن آنها 

• لایروبی کانالها و زهکشهای مزارع و باغات به منظور خروج آبهای سطحی ناشی از باران

• تنظیم دمای سردخانه ها و انبارهای محصولاتی نظیر(سیب زمینی و پیاز و گوجه فرنگی با توجه به کاهش 4 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد در خوزستان وکاهش 7 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد در بوشهر

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و میگو 

• تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

• جلوگیری و کنترل ورود آب باران به استخر های پرورش ماهی و میگو

5) استان های اصفهان، یزد، فارس، قم، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی در اصفهان، یزد، فارس، قم و کهگیلویه و بویراحمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به بارش های رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به کاهش محسوس دما در فارس از روز دوشنبه تا پنج شنبه (12 درجه) و کاهش نسبی دما در یزد (5 درجه)

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در اصفهان، یزد، فارس، قم و کهگیلویه و بویراحمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در یزد در روز پنج شنبه و در کهگیلویه و بویر احمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه و در قم در روز سه شنبه و در خراسان جنوبی در روز های سه شنبه و پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات 

• خودداری از آبیاری درختان ورود کرده به مرحله گلدهی 

• آبیاری به همراه کود های نیتراته جهت ترمیم خسارت های ناشی از سرمازدگی درختان 

• در سال جاری با افزایش بارندگی و رطوبت برخی عوامل بیماری زا مانند قارچ آلترناریا نیز در باغ های پسته فعال شده اند و نباید با عارضه کمبود کلسیم اشتباه گردد دراین موارد کنترل آفت با مشورت کارشناسان با قارچ کش مناسب انجام شود.

• در صورت لزوم مبارزه با سفیدک پودری مو بعد از ریختن گلبرگ ها یا بهار انگور با مشورت جهاد کشاورزی با سم مناسب 

• در صورت لزوم مبارزه شیمیایی با آفت کش مناسب در باغ های میوه سردسیری جهت مبارزه با لیسه یا کرم های برگ خوار تارعنکبوتی بعد از بارندگی و ریزش گلبرگها پس از مشورت مراکز جهاد کشاورزی 

• پایش بیماری زنگ گندم و آفت سن در مزارع گندم و کانون کوبی لکه ای به محض مشاهده با مشورت کارشناسان جهاد کشاورزی، با توجه به بارندگی و افزایش رطوبت در هفته های اخیر

• محلول پاشی با ترکیب 5کیلوگرم اوره و 3 کیلوگرم سولفات روی در مزارع گندم و جو وارد یافته به مرحله خوشه دهی

• پایش مزارع کلزا و در صورت مشاهده آفت سنک بذر خوار در مزارع کلزا مبارزه لکه ای با مشورت کارشناسان حفظ نباتات در روز های با هوای آرام

• مبارزه با آفت سنک برگخوار در مزارع کلزا در مرحله غلاف و پایان گلدهی

آفت مینوز از گیاهان زراعی خانواده گندمیان مخصوصا گندم، جو، یولاف و برخی از علف های هرز مانند پنیرک، خردل وحشی، پیچک و... تغذیه می کند.

بیدمشک درخت یا درختچه ای است دوپایه، از خانواده بیدها که بومی ایران است. این گیاه جهت رشد به آب و هوای معتدل نیاز دارد.

در گذشته برای تأمین ازت مورد نیاز کشاورزی بیشتر از منابع آلی مانند کودهای حیوانی و کودهای مرغی و کود کمپوست ضایعات کشاورزی استفاده می کردند،