زمین خزانه باید از زمین های بکر، سالم با خاک حاصلخیز و شیرین انتخاب گردد.
زمین هایی که قبلا زیر کشت سبزی و صیفی و یا باغ بوده است، برای ایجاد خزانه مناسب نیست.
بعد از انتخاب زمین مناسب، آن را شخم زده و سپس به صورت جوی و پشته در می آوریم و قلمه ها را به فاصله 10 سانتیمتر از یکدیگر در دو طرف پشته و به صورت مایل، به نحوی که 10 - 5 سانتیمتر از قلمه ها بیرون از خاک و بقیه در زیر خاک باشند، می کاریم.
مصرف هیچ نوع کود، اعم از دامی یا شیمیایی، برای زمین خزانه انار توصیه نمی شود.
میوه انار نوعی سته است. ظهور گل و تولید میوه در انار از سال های اولیه و حتی در خزانه شروع می شود، اما تولید میوه قابل ذکر از سال چهارم شروع و در سنین 15 تا 20 سالگی به تولید عادی میرسد. درخت انار سال آوری ندارد و در صورت تغذیه مناسب و فراهم بودن شرایط محیطی مناسب و مواجه نشدن با خطر سرمازدگی، هرسال محصول می دهد.
ریشه درخت انار با توجه به رقم، فاصله کاشت، نوع خاک، شخم، کود دهی، نحوه آبیاری و سایر مراقبت های زراعی متفاوت و تا 1/5 متر بطور عمودی 2/5 تا 3 متر بطور افقی نفوذ و گسترش می یابد. اما حداکثر حجم ریشه در عمق 20 تا 70 سانتیمتری خاک قرار دارد.
آب از جمله عوامل مؤثر در تولید اقتصادی انار محسوب می گردد. هرچند درخت انار به شرایط کم آبی مقاوم است و شواهد نشان میدهد، حتی باغ هایی که چند سال آبیاری نشده اند، بعد از آبیاری، مجدداً شروع به رشد نموده و پاجوش های زیادی تولید می کنند و با تربیت این پاجوش ها میتوان بار دیگر آن را به یک باغ پرمحصول و اقتصادی تبدیل نمود.
با این حال کمیت و کیفیت آب برای درختان انار عامل تعیین کننده در میزان
عملکرد و کیفیت میوه و حتی مدیریت آفات آن می باشد.
آبهای با هدایت الکتریکی( Ec )کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر، برای انار بسیار مناسب است. اما تحت شرایط خاص از جمله در اختیار داشتن آب کافی، مناسب بودن بافت و عمق خاک و داشتن زهکش، میتوان با مدیریت خوب، از آبهای با هدایت الکتریکی تا 5 دسی زیمنس بر متر نیز استفاده نمود. شوری های بالاتر باعث افت شدید کمی و کیفی محصول و افزایش حساسیت درخت در مقابل استرس های محیطی می گردد.
چه زمانی گیاه نمی تواند مواد غذایی را از خاک جذب کند:
👈خسارت آفات مانند: کرم سفید ریشه، اگروتیس، آبدزدک و ...
👈سیل یا حضور آب فراوان طوری که باعث خفگی ریشه شود.
👈دمای کم خاک
👈میزان pH نامناسب خاک
👈خشکی در خاک یا نبود رطوبت کافی
👈بیماری یا پوسیدگی های ریشه و ...
👈کمبود مواد ارگانیک خاک یا کربن آلی
روش های کنترل غیر شیمیایی علف هرز انگلی گل جالیز:
✅کنترل زراعی:
✔تاخیر چند روزه تا چند هفته ای تاریخ کاشت، با توجه به تاثیر عوامل محیطی بر رشد بذر این گیاه.
✔تناوب زراعی: کشت گیاهان غیر میزبان این علف هرز.
✔کشت گیاهان تله: گیاهانی مانند ذرت، سورگوم، یونجه، ماشک، سویا، کتان و لوبیای چشم بلبلی که میزبان این گیاه نیستند ولی باعث جوانه زنی بذر ان می شوند.
✔کشت میزبان های گیاه با تراکم بالا و سپس تنک کردن و کندن ازریشه گیاهانی که آلوده شده اند.
✔دقت در آبیاری وجلوگیری از ورود آب از مزارع آلوده به بذر گل جالیز و گیاهش.
✅کنترل مکانیکی:
✔وجین دستی و برش گل جالیز در مساحت های کوچک، که این روش باید قبل از به بذر رفتن گیاهان انجام شود.
✔شخم
✔آفتاب دهی خاک با پوشش های پلاستیکی
عوامل متداول ریختن برگ های گیاه:
برگها به دلایل مختلف از گیاه جدا می شوند. شایع ترین دلایلی که باعث می شوند گیاه برگ های خود را از دست بدهد:
1_ شوک:
شوک ناشی از انتقال گیاه، تعویض گلدان و یا تقسیم ریشه اولین عامل ریختن برگهای گیاه است. این امر در مورد گیاهانی که از محیط داخل منزل به فضای بیرون منتقل می شوند (و یا برعکس) نیز صادق است. همچنین نوسان دما، نور و رطوبت میتواند گیاه را تحت تاثیر قرار دهد به خصوص اگر از محیطی به محیط دیگر منتقل شده باشد که این امر اغلب به ریزش برگهای گیاه منجر میشود.
2_ شرایط آب و هوایی:
تغییرات محیطی علاوه بر این که منجر به شوکه شدن گیاه میشوند، به واسطه شرایط آب و هوایی جدید نیز نقش مهمی در ریختن برگ گیاه دارند. دما تاثیر قابل توجهی بر گیاه میگذارد. یک تغییر ناگهانی در دما ( سرد یا گرم) باعث زرد یا قهوه ای شدن برگها و افتادن آنها میشود.
3_ رطوبت:
بسیاری از گیاهان در نتیجه خشکی یا رطوبت بیش از حد، برگهای خود را از دست میدهند. مثلا آب دهی زیاد معمولا منجر به زرد شدن برگ و ریختن آن میشود. خاک متراکم و خشک نیز همین پیامد را به دنبال دارد چون ریشه محدود شده و نمیتواند مواد غذایی و آب کافی به گیاه برساند. در شرایط خشکی و بی آبی معمولاَ گیاه برای نگه داشتن آب در خود، مجبور میشود برخی از برگها را از خود جدا کند. گیاهانی که به صورت خیلی متراکم و انبوه در گلدان قرار دارند ممکن است به همین علت برگهای خود را از دست بدهند که این امر نشانه نیاز به تعویض گلدان است.
تغییر فصل میتواند به ریزش برگ منجر شود. همه ما با برگ ریزان پاییزی آشنایی داریم اما آیا میدانستید که این اتفاق در فصل بهار و تابستان نیز ممکن است رخ دهد؟ در مورد برخی گیاهان مانند درختان همیشه سبز برگ پهن، ریختن برگهای قدیمی تر (که اغلب زرد شده اند) در بهار امری متداول است که علت آن ایجاد فضا برای رشد برگهای تازه است. برخی دیگر از گیاهان در اواخر تابستان یا اوایل پاییز این کار را انجام میدهند.
4_ بیماری و آفت:
برخی بیماری ها و آفتها گاهی منجر به ریزش برگهای گیاه میشوند. بنابراین باید همیشه به دقت برگهای گیاه را بررسی کنید و هر گونه علائم بیماری یا آفت را در آن زود شناسایی و درمان کنید.
درخت انار در طول فصل رشد 4 - 3 مرتبه و در هر نوبت دو نوع گل تولید می کند.
یک عده گل هایی هستند که به میوه تبدیل می شوند و به گل ثمری یا گل مثمر معروفند. و عده ی دیگر گل های علفی یا غیرثمری که می ریزند.
گل های مثمر، کشیده و قطرشان در محل اتصال به اسپور (شاخه) بیشتر از قطرشان در گلوی گل است. گل های غیر مثمر نسبت به گل های مثمر، کوتاه تر و قطرشان در محل اتصال به اسپور کمتر از قطرشان در گلوی گل است.
گاهی در انار گل هایی با مشخصات بینابین نیز دیده می شود
از جمله ی ویژگی های با ارزش درخت انار، انعطاف پذیری آن نسبت به انواع خاک ها و تحمل کم آبی و شوری آب و خاک می باشد.
انار را می توان در انواع خاک ها از شنی تا رسی و حتی اراضی شور کشت کرد، اما درخت انار برای رشد مطلوب، به خاکی با زهکشی خوب و بافت متوسط رسی احتیاج دارد.
خاک های با بافت شنی- رسی مناسب ترین خاک برای تولید انار می باشند. بافت لوم و هدایت الکتریکی(Ec)کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر حد مطلوب برای خاک باغ انار می باشد. ریشه ی درخت انار تا عمق 1/5 متری زمین نفوذ می کند و قدرت ریشه زایی آنها بالاست ولی حداکثر ریشه ها در عمق 50-20سانتی متری قرار دارند.
شخم سالانه و مصرف کودهای دامی در بهبود شرایط فیزیکی، تهویه بهتر خاک، گسترش ریشه و افزایش کمی و کیفی میوه بسیار مؤثر است.
گیاهان مورد حمله:
این آفت به درختان سیب، هلو، گوجه، زردآلو و ندرتاً گلابی حمله میکند. در روی درختان بید، تبریزی، یاس و عده دیگری از درختان زینتی، همچنین به سیب های شفیع آبادی، شمیرانی، مورو، الله و به خصوص سیب گلاب بیشترین خسارت را وارد می کند.
مرحله زیان: پورگی
زمستان گذرانی: پورگی
محل خسارت:
سپردار واوی سیب به تمام قسمتهای هوایی درخت سیب از قبیل تنه، شاخه، برگ و میوه حمله می نماید. درختان آلوده دارای برگ های کوچک و پریده رنگ، میوه های بدشکل و ریز و سرشاخه های خشک می باشند.
این آفت به درختان ضعیف بیشتر حمله می کنند و در آلودگی شدید باعث باریک شدن سرشاخه ها، بدشکلی میوه و ضعف درخت می شوند و در زمان پوست گیری پسته (در صورتی که آلودگی در دانه ها باشد)دانه ها نارس مانده، پوسته قرمز رنگ می شود و به پوسته استخوانی می چسبد و در دستگاه پسته پوستکن، پوست نمی شوند.
گل جالیز یا گلک (Orobanche)،انگل مطلق و اجباری ریشه ی گیاهان دولپه بوده و به دلیل فقدان برگ و سبزینه با جذب آب و مواد غذایی از گیاه میزبان سبب کاهش رشد و عملکرد، ایجاد پژمردگی و در نهایت مرگ آن می شود.
دامنه میزبانی این انگل در بین گیاهان دولپه وسیع بوده که در این خصوص میتوان به گیاهانی چون آفتابگردان، گلرنگ، بادمجان، گوجه فرنگی، توتون، عدس، باقلا، نخود، کلزا، هویج و برخی درختان میوه همچون بادام، زردآلو و غیره اشاره نمود.
تعداد 36 گونه گل جالیز در ایران موجود می باشد که گونه های موجود به زراعی، سبزیجات، صیفی جات و درختان میوه وارد می کنند.
چرخه زندگی گل جالیز با بذر شروع میشود. بذر از طریق تحریک مواد مترشحه ریشه گیاه میزبان شروع به جوانه زدن می نماید و پس از اتصال به ریشه گیاه میزبان زندگی خود را ادامه می دهد. بنابراین به هیچ عنوان نباید اقدام به کَندن آن نمود.
هر بوته گل جالیز حدود 250 هزار بذر بسیار ریز تولید میکند.
گیاهان مورد حمله:
توت فرنگی، انواع درختان میوه، صیفی و زینتی از میزبان.های این کنه در محیط های باز و گلخانه می باشد.
محل خسارت:
برگ های جوان و تازه به لحاظ صاف و چرمی بودن سطح تحتانی برگ ها بیشتر مورد تغذیه و حمله کنه قرار می گیرند.
کنه های تارتن با فرو بردن کلیسرهای میله ای خود به درون سلول برگ و خالی نمودن محتویات آنها و تخریب سبزینه، رشد گیاه را دچار اختلال می نماید. در سلول های خسارت دیده در ابتدا ریز و زرد رنگی ظاهر میشود که با افزایش تغذیه مجموع سلولهای آسیب دیده به صورت لکه های زرد رنگ بر روی سطوح فوقانی و تحتانی برگ خسارت دیده ظاهر میشود که در نهایت برگ های خسارت دیه به رنگ قهوه ای در آمده و ریزش می کنند. خسارت کنه تارتن علاوه بر روی برگ، بر روی ساقه، گل و میوه گیاهان نیز مشاهده میگردد.
مبارزه:
استفاده از کفشدوزکهای کنه خوار، سن شکارگر، کنه شکارگر، استفاده از روش مبارزه تلفیقی، نیسرون، انویدور
ریزش میوه در مرکبات در شرایط کشور ما به دو نوع ریزش تقسیم مى شود:
ریزش اول:
این نوع ریزش ناشى از گل هاى ناقص و تلقیح نشده بوده و از زمان گلدهى 3 الى 4 هفته بعد از آن ادامه داشته. تشخیص این نوع ریزش به این شکل مى باشد که دم همراه میوه جدا مى شود.
ریزش دوم:
که به ریزش جودرو یا جون دراپ معروف بوده و بیشتر در اردیبهشت شروع مى شود. در این نوع ریزش میوه بدون دمجدا شده و معمولا موقعى که اندازه میوه ها 0/5 تا 2 سانتى متر باشد بیشتر رخ مى دهد.
طبق بررسى هایى که در ایران و جهان صورت گرفته است از مهمترین علت هاى افزایش ریزش گل و میوه مى توان به :
خاک اشباع از آب و آبیارى بیش از اندازه به خصوص در ریزش اول و کمبود یا ناکافى بودن مواد غذایى به خصوص ازت و بعد از آن عناصرى مانند روى، بر و مولیبدن اشاره کرد.
توصیه مى شود زمانى که قصد دادن کود به درختان خود را دارید سعى شود که کود ها را در ساعات پایانى آبیارى مصرف کنید خارج غذایى از دسترس ریشه ها خارج نگردد.
توجه به مصرف گسترده وبی رویه سموم شیمیایی و به خصوص علف کش ها در دهه های اخیر، به کارگیری گیاهان دگرآسیب و بقایای آنها در خاک را جهت کنترل گیاهان ناخواسته و فراهم آوردن شرایط مناسب رشد گیاهان به شدت مورد توجه قرار گرفته است.
آللوپاتی به صورت واکنش متقابل مستقیم یا غیر مستقیم بین دو گیاه یا موجود تعریف می شود، به صورتی که مواد شیمیایی خاص توسط یک موجود تولید شده و این مواد که به مواد آللوپاتیک معروف هستند، فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان یا موجودات مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد.
با مدیریت صحیح توان دگرآسیبی، علاوه بر کاهش خسارت علف های هرز، گامی موثر در کاهش مصرف علف کش هابرداشته خواهد شد. زیرا در اطراف ریشه و نزدیک این گونه گیاهان، هیچ علف دیگری سبز نمی شود.
لذا از خاصیت دگرآسیبی گیاهان دارویی نیز میتوان جهت فرونشانی علف های هرز بهره جست.
شنبلیله از جمله گیاهانی است که دارای خاصیت دگرآسیبی می باشد. بذر و قسمت های هوایی شنبلیله قرن ها به عنوان منبع ارزشمندی از پروتئین در تغذیه انسان و دام مورد استفاده بوده و ریشه آن دارای مواد دگرآسیب می باشد که این مواد از جوانه زنی علف های هرزجلوگیری می کند و بر روند رشد گیاهچه علف هرز نیزتأثیر کاهشی دارد.
اگر دقت کرده باشید در پای درختان گردو و نزدیک به ریشه آن ها نیز علفی سبز نمی شود. این موضوع نیز به خاطر خاصیت آللوپاتیک این گیاه است.
دماى مناسب:
حداقل دماى مورد نیاز براى فعال بودن رشد مرکبات 12/5 درجه سانتى گراد مى باشد. آستانه خسارت سرما زدگى بین 3 الى 7 درجه سانتى گراد زیر صفر مى باشد که درصد رطوبت نقش مهمى در شدت خسارت دارد، که در اثر افزایش رطوبت، خسارت سرما زدگى نیز کمتر خواهد بود.
نیاز آبى:
در مناطق مرطوب 7500 متر مکعب و در مناطق خشک 15000 متر مکعب در هکتار مى باشد.
بهترین نوع خاک:
براى مرکبات شنى - لومى است. بیشترین و فعال ترین ریشه هاى درختان مرکبات در عمق 30 تا 40 سانتى مترى خاکقرار دارند.
نکته مهم در احداث باغ مرکبات آزمایش خاک جهت آگاهى و اطمینان از وجود نماتد هاى خسارت زا در زمین مورد نظر مى باشد.
در بین درختان میوه، مرکبات حساس ترین گروه به شورى خاک هستند و زمانى که EC خاک 3 باشد 21 درصد و در صورتى که EC خاک 4 تا 5 باشد به ترتیب 37 درصد و 52 درصد کاهش عملکرد خواهیم داشت.
روش های تکثیـر انار:
آسان ترین و باصرفه ترین روش تکثیر انار در ایران از طریق قلمه می باشد. تکثیر انار از طریق بذر و همچنین به روش خوابانیدن، پیوند و پاجوش نیز امکان پذیر بوده و در بعضی از مناطق و یا در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
ازدیاد انار از طریق بذر صرفا برای کارهای تحقیقاتی انجام می شود. زیرا درختان حاصل از تکثیر بذری نمی توانند خصوصیات مادری خود را حفظ کنند.
مشخصات قلمه و زمان تهیه آن:
قلمه را باید از شاخه های 3 - 2 ساله بارده، درختان سالم و از ارقام مرغوب مورد نظر تهیه نمود.
تهیه قلمه از شاخه های نرک مناسب نیست. گرچه این دسته از قلمه ها قدرت گیرایی بالاتری دارند، ولی درختان حاصل از آن ها کمبار خواهد بود.
طول مناسب قلمه حدود 40 سانتیمتر و قطر آن می تواند از یک تا 3 سانتیمتر متغیر باشد. مناسب ترین زمان تهیه قلمه اواخر زمستان و در هنگام بیدارشدن جوانه ها می باشد. در این زمان جوانه ها قرمز رنگ هستند. البته در صورت وجود شرایط و امکانات مناسب برای کنترل سرمای زمستانه، تهیه قلمه و کاشت آن در اواسط پاییز نیز امکان پذیر است. قلمه را می توان در زمین اصلی و یا در خزانه کاشت. توصیه می شود ابتدا قلمه را در خزانه بکاریم و نهال های حاصل را در سال بعد به زمین اصلی منتقل کنیم.
