روش های کنترل و پیشگیری از سپردار زرد مرکبات
سپردار زرد شرقی مرکبات، یکی از مهمترین آفاتی است که با مکیدن شیره گیاهی موجب تغییر رنگ و خشکیدگی برگ ها و شاخه های سبز شده و در صورت آلودگی شدید، باعث کوچک ماندن میوه و در نهایت ریزش آن می شود. در مناطق کوهستانی جیرفت، این آفت بیشتر روی لیموترش و لیموشیرین و در دشت روی گریپ فروت، پرتقال و نارنگی فعالیت دارد.
الف)اقدامات پیشگیری کننده(اصول باغی):
طبق تحقیقات، تراکم آفت روی شاخه های پایینی و مناطق سایه دار درخت بیشتر است، بر این اساس انجام موارد زیر برای پیشگیری از خسارت این آفت توصیه می شود:
1-رعایت فاصله مناسب کاشت: این کار باعث برقراری جریان هوا وتهویه مناسب بین درختان و کاهش جمعیت آفت خواهد شد.
2-عدم احداث باغات مرکبات در خاک هایی با بافت رسی تا حدودی سنگین و در دره ها و کف رودخانه ها
3-استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار و بازدید منظم قطره چکان هابرای اطمینان از عملکرد درست آن ها
4-هرس منظم شاخه و برگ های آلوده به منظور تهویه مناسب بین درختان و کاهش رطوبت باغ.
ب)نمونه برداری و پایش تغییرات جمعیت:
مطالعات انجام شده نشان می دهد پس از گرم شدن تدریجی هوا دراواخر اسفند، حشرات ماده شروع به تولید مثل می کند. سپس پوره های سن یک از تخم خارج شده و روی شاخه و برگ های نورسته حرکت کرده و پس از پیدا کردن محل مناسب همان جا مستقر شده و سپر تشکیل می دهند.
اوج جمعیت این آفت در مناطق جنوبی کشور اوایل فروردین، اواسط اردیبهشت، اواسط خرداد و اواخر شهریور می باشد.
برای پایش جمعیت این آفت می توان به روش زیر عمل کرد:
1 -نمونه برداری جمعیت حشرات ماده در زیر سپر،
از اواخر اسفند بازدیدهای باغی به منظور بررسی تخم گذاری حشراتماده زمستان گذران زیر سپر انجام می شود. به این صورت که به وسیلهسوزن سپر حشرات ماده برداشته شده و با کمک لوپ دستی تخم گذاری وخروج پوره های سن یک از زیر سپر مشخص می شود.
در این مرحله،حشرات ماده سپردار روی برگ و گاهأ میوه های باقیمانده سر درخت هستند.
2 -نمونه برداری جمعیت پوره های سن یک برای تخمین جمعیت پوره های متحرک از روش نصب نوارهای چسبی(به عنوان تله) روی سرشاخه های آلوده به آفت، استفاده می شود.
با در نظرگرفتن نوع زندگی آفت، بهترین زمان کنترل آفت وقتی است که حداکثر پوره های سن یک از تخم خارج شده و روی شاخه و برگ ها متحرک هستند (مطالعات میدانی).
ج) روش های کنترل:
1 .کاربرد دشمنان طبیعی به خصوص کفشدوزک نقابدار دو لکه ای، کفشدورک.
کفشدوزک نقابدار دو لکه ای از شکارگرهای فعال سپردار زرد شرقی مرکبات در منطقه جیرفت استان کرمان و باروس استان فارس محسوب می شود. این کفشدوزک، فعالیت خود را از اواسط فروردین شروع می کند.
2 .روغن پاشی:
با رسیدن میانگین جمعیت پوره سن یک به 5 عدد در هرشاخه تله گذاری انجام شده یا رسیدن تعداد آفت به 10 عدد حشره زنده زیر سپر روی هربرگ، مصرف روغن ولک 5/1 در صد توصیه می شود. تاثیر منفی روغن ولک به میزان 1 و 5/1 درصد روی کفشدوزک نقابدار دو لکه ای(شکارگر آفت) ناچیز می باشد.
در صورت افزایش بیشتر جمعیت آفت، در اثر عدم رعایت مسائل به باغی، مانند هرس و فاصله کاشت مناسب و کارایی نادرست قطره چکان ها در سیستم آبیاری تحت فشار می توان از مخلوط روغن ولک 1 درصد و حشره کش کلرپیریفوس (دورسبان) 1 درهزار در اوج جمعیت آفت استفاده کرد. تعداد دفعات محلول پاشی توسط نمونه برداری از جمعیت آفت مشخص می شود ولی معمولأ در دو نوبت فروردین و شهریور انجام می شود.
بهترین نوع سمپاش از نظر پاشش محلول سمی یا روغن رویآفت، سمپاش توربولاینر باغی و بعد از آن لانس دار میباشد.
