حلزون و روش های کنترل
حلزون ها از لحاظ ظاهری با لیسکها متفاوتند. حلزون ها برخلاف لیسک ها دارای صدف آشکار ومارپیچ بوده و خسارت وزیان اقتصادی آن ها به مراتب کمتر از لیسک هاست. به نظر می رسد حلزون ها در خاک های قلیائی که دارای کربنات کلسیم آزاد است کمتر دیده می شوند.
حلزون ها نیز همانند لیسک ها فعالیت شبانه داشته واز پارانشیم برگ تغذیه می نمایند. فعالیت حلزون ها در شرایط مرطوب شدیدتر بوده وطول تابستان تا اوایل پائیز تخم های خود را در خاک قرار می دهند. بعضی از گونه ها ممکن است تا چندین فصل زنده بمانند .
حلزون سفید وحلزون قهوه ای از مهمترین گونه های غالب به شمار می روند. حلزون قهوه ای علاوه بر مرکبات از چای، انگور، درختچه های زینتی و صیفی وسبزی و... نیز تغذیه می کند. تخم آنها معمولا در توده های 60 تا 100 عددی دیده می شود. حلزون ها نیز همانند لیسک ها هرمافرودیت هستند و صدف جانور نیز عضو حفاظتی به شمار می رود که می تواند حلزون را از تابش نور مستقیم آفتاب وخشک شدن آب بدن جانور محافظت کند.
روش های کنترل زراعی و بیولوژیک:
جمع آوری واز بین بردن حلزون ها ولیسک ها با دست در سطوح کوچک مؤثر بوده وآن ها غذایذ مناسبی برای ماکیان به شمار می روند.
- شخم وشیار اراضی زراعی وباغی پس از تخم ریزی آنها در کاهش جمعیت حلزون ها ولیسک ها مؤثر می باشد.
- مبارزه با علف های هرز و جمع آوری جعبه های میوه که در باغات در فصول مرطوب رها می شوند، به منظور از بین بردن پناهگاه حلزون ها ولیسک ها مهم می باشد.
- ایجاد پناهگاه هائی که نقش تله را برای این جانوران بازی می کنند نیز مفید می باشد. برای این منظور تکه های سفال و با تخته های پهنی که ابعاد 30 × 30 سانتی متر داشته و3 تا 4 سانتیمتر بالاتر از سطح زمین قرار می گیرند استفاده می شود و پس از مدتی می توان حلزون ها ولیسک ها را جمع آوری ومعدوم نمود .
- ایجاد نوارهای حفاظتی : با استفاده از مواد جاذب الرطوبه مانند آهک زنده ، خاکستر چوب، نمک طعام، سولفات آمونیم، سولفات مس و... می توان نوارهائی در اطراف محدوده کشت وکار به وجود آورد تا به محض تماس با این مواد آب بدن لیسک ها از دست رفته وتلف شوند. یا با پوسته شلتوک برنج به سبب وجود سلیس فراوان ونوک تیز بودن پوسته ها، می توان از ورود لیسک ها به محدوده کشت وکار جلوگیری نمود. البته باید توجه نمود شرایط اقلیمی مازندران ( بارندگی ورطوبت زیاد ) تاثیر مواد جاذب الرطوبه را کم می نماید. وبعضی از مواد فوق باعث تغییر شرایط فیزیکی وشیمیائی خاک می گردد . لذا استفاده از مواد فوق باید با نظارت کارشناسان مربوطه صورت گیرد .
* مبارزه شیمیائی :
قبل از مبارزه شیمیائی رعایت نکات ایمنی و احتیاطات لازم به منظور جلوگیری از مسمومیت های احتمالی چهارپایان، پرندگان ومرغان خانگی الزامی است.
مبارزه شیمیائی معمولا در مواقعی که حلزون ها ولیسک ها فعال ترند وهوا خنک، ابری یا مه آلود واحتمال بارندگی نمی رود توصیه می گردد. هوای خشک وآفتابی که توام با وزش باد است بدترین زمان مبارزه با این آفات است. بارش باران های شدید نیز از کارائی مبارزه شیمیائی می کاهد.
بهترین روش مبارزه با آفات فوق طعمه پاشی است. آزمایش های انجام شده طی سالهای 79-78 در مازندران کار آئی روش طعمه پاشی را در مقایسه با روش محلول پاشی تائید نموده است. مضافا اینکه باقیمانده سم در روش محلول پاشی به مراتب بیشتر از روش طعمه پاشی است.
استفاده از طعمه های آماده نظیر متالدهید 6% به میزان 25 – 20 کیلوگرم در هکتار یا متیوکارب ( مزورول 4% )به میزان 25 – 20 کیلوگرم یا طعمه آماده شده توسط کشاورزان با استفاده از سبوس گندم به یزان 20 کیلو وحشره کش کارباریل ( سوین ) بمیزان 1 کیلو گرم تاثیر مطلوبی دارد.
مبارزه ( طعمه پاشی ) باید هنگام عصر یا شبها که لیسک ها فعالیت دارند صورت پذیرد. برای جذب بیشتر لیسک ها به سمت طعمه ها می توان قدری ملاس چغندر قند را به هنگام تهیه طعمه اضافه نمود.
