آشنایی با گیاه مریم گلی

مریم گلی بوته ای است به ارتفاع20-60 سانتیمتر که قسمت پایینی آن چوبی است و قسمت های بالایی ساقه های چهار گوش پوشیده از کرکهای قابل لمس دارد. دارای برگهایی به طول 3-10 سانتیمتر و عرض 5/1-5 سانتیمتر،متقابل،بیضوی و کشیده، به رنگ خاکستری مایل به سبز و کرکهای قابل احساس است. گلهای آن به رنگ آبی روشن تا آبی مایل به ارغوانی و طول 2-3 سانتیمتر با لبه بالایی کوتاه است که به شکل حلقه های محوری شامل 4-8 گل درآمده است.

قسمت های مورد استفاده:برگ های تازه یا خشک.

زیستگاه،کشت و گردآوری:گیاه بومی کشورهای مدیترانه است و در زمینهای سنگی می روید.به مقدار زیاد در باغچه ها کاشته می شود. در تجارت بوسیله دانه یا قلمه زدن ریشه در فواصل برابر30×30سانیمتر در خاکهای آهکی تکثیر می یابد.برگهای آن را در موقع گل دادن گیاه(خرداد تا مرداد) و مجددا در شهریور تا اواخر مهرماه گردآوری می کنند و در سایه در حرارت کمتر از 35 درجه سانتیگراد می خشکانند. بازده عمل 15-40 کیلوگرم در هر صد مترمربع است.

ترکیبات و اثر:مریم گلی حاوی اسانس فرار است. با مقادیر دارویی کم،این گیاه دارای اثر ضد التهاب، بویژه بر روی مخاطها است.یک پیشاب آور ملایم است و همچنین ترشح عرق بدن را کنترل می کند. مقادیر زیاد آن سمی است. گردش خون را در اندامهای شکمی افزایش می دهد و احتمالا برای سیستم اعصاب مرکزی مضر است.به خاطر وجود تانن این گیاه خاصیت ضد التهابی و قابض دارد.

مصرف:از دم کرده این گیاه(یک لیتر آب سرد را بر روی 1-2 قاشق غذا خوری از برگهای کاملا ساییده بریزید،بجوشانید و بگذارید سرد شود). بعنوان دهان شویه و غرغره برای رفع التهابات دهان و گلو(التهاب لوزه ها و لثه ها) مصرف می شود. در استعمال خارج به شکل لوسیون یا کمپرس برای زخمها استفاده دارد. از راه خوراکی آن رابرای کاهش عرق شبانه در بیماران مبتلا به سل مصرف می کنند. بندرت بعنوان داروی مدر،ضد اسهال یا محرک ترشح صفرا نیز بکار می رود.در آشپزی از برگهای تازه آن بعنوان چاشنی، همراه گوشت، ماهی و غیره استفاده می شود.